Quinoa (Chenopodium Quinoa), Peru’da, İnka’lar tarafından yetiştirilen antik bir tahıl türüdür. Quinoa’nın, kökeninin, Güney Amerika’nın Andes Dağları’na dayandığı düşünülmektedir. 16. yy.da, İspanyol sömürgecileri Güney Amerika’ya ayak bastıklarında, İnka kültürünü yok etme çabalarının bir parçası olarak, kinoa tarlalarını yakıp yıkmışlardı. Ama kinoa, dağlarda yabani olarak, ya da küçük miktarlarda gizlice yetiştirilerek, varlığını sürdürdü. 1980’lerde, iki Kuzey Amerikalı, bu besleyici bitkiye rastladı ve onu, Colorado yakınlarındaki Boulder bölgesinde yetiştirmeye başladı. O zamandan başlayarak kinoanın ünü dünya çapında bilinmeye başladı.
Kinoa’nın 120 farklı türü, tercih ettiği iklimlere göre, 1800 ayrı çeşit olarak sınıflandırılır. Yetiştiği bölgeye bağlı olarak, kinoa taneleri siyah, kırmızı, pembe, sarı, mor, yeşil ya da turuncu rengini almaktadır.
Quinoa Faydaları
Genellikle tam tahıl olarak adlandırıladan kinoa, Chenopodium quinoa bitkisinin tohumudur. Tam tahıllarda genellikle lisin amino asiti yoktur, ya da çok az vardır. Ancak, Quinoa, lisin gibi diğer 8 temel amino asidi de, insan gereksinimini dengeleyecek miktarda taşır. Vücudda kullanılan 20 amino asit vardır. 8 tanesi vücudda yapılamaz ve bunlar temel aminoasitler olarak bilinirler. Temel aminoasitler et, balık, kümes hayvanları, süt, peynir, yoğurt, yumurta ve quinoa’da bulunurlar.
Quinoa, susamgillerden olmasına rağmen yağ oranı düşük, protein miktarı ise oldukça fazladır. Pirinçten 3, buğdaydan ise 2 kat daha fazla protein içerir. Kinoa’nın protein yapısı buğdaydaki gibi gluten şeklinde değildir ve hazmı daha kolaydır. Kinoa, bir tahıla oranla %15-20 gibi yüksek oranda proteine sahiptir. Protein gücü ete eşdeğerdir. Filizlendirilmiş quinoa’nın ise protein gücü etten daha fazladır.
Quinoa, iyi bir magnezyum kaynağıdır. Magnezyum kan damarlarını sakinleştirir. Aynı zamanda Quinoa’da bol miktarda; superoksit dismutaz enziminin kofaktörü olarak görev yapan manganez de bulunur. Superoksit dismutaz, mitokondriyi enerji üretimi sırasında oluşan oksidatif hasarlardan korumaya yardımcı olan antioksidandır. Bir çok diğer hücre gibi, alyuvarları da serbest radikallerin verdiği zararlardan korurlar.
Amerikan Gastroenteroloji Bülteni’nde yayınlanan bir çalışmaya göre, yüksek çözülmez lifli gıdalar tüketmek, özellikle kadınları safra kesesi taşlarına karşı korumaktadır.
Kinoa gibi, tam tahıl açısından zengin olan bitkisel gıdalar, bitki lignini taşırlar ki; barsaklarda, kalp krizi, göğüs ve diğer hormonlara bağlı kanserlerden koruduğu düşünülen enterolactone’un da dahil olduğu mammalian ligninlere dönüşürler.
Peru’da, bölgeye ait 10 farklı tohum, tahıl ve hububat üzerinde yapılan bir çalışmada, kinoa’nın %86 gibi bir oranla aralarında antioksidan kuversetin açısından en zengin ve en yüksek antioksidan aktivite gösteren tahıl olduğu tespit edilmiştir.
Yukarıda yeralan metin haber ve bilgi amaçlı hazırlanmış olup, hekimin uygulayacağı teşhis ve tedavisinin yerine geçmez. Herhangi bir tedavi sürecine başlamadan önce mutlaka sağlık uzmanının görüş ve onayı alınmalıdır.
