Ertesi Gün Hapı İsimleri ve Yan Etkileri Nelerdir?

Korunulduğundan tam emin olunmayan durumlarda veya korunmasız cinsel ilişki sonrasında istenmeyen hamileliği 72 saat içinde önleyen ertesi gün hapı, sadece acil durumlarda kullanılabilecek bir ilaçtır. Bu haplar, hormon içerikli olduğu için doz aşımında ciddi kanamalarla sonuçlanacak hormon bozukluklarına yol açabilirler.

Ertesi gün hapı yumurtalıkların yumurta hücresi üretmesini engeller ve rahmin yapısını değiştirmek yoluyla yumurtanın tutunmasına engel olur.

Ertesi Gün Hapı Nedir?

Ertesi gün hapı, östrojen ve progesteron hormonları içerir. Cinsel ilişkiden sonra sperm yumurtayla birleşmişse, döllenmiş yumurtanın rahim içinde tutunmasına engeller. Eğer döllenmiş yumurta hücresi ana rahminde yuvalanmışsa, ertesi gün hapının herhangi bir etkisi olmaz. Diğer bir ifadeyle bu haplar, bir kürtaj yöntemi değildir, oluşmuş bir gebeliği sonlandırmaz.

Düzenli olarak uygulanan doğum kontrol yöntemleri, cinsel ilişkiden önce ya da sırasında hamileliğe yönelik önlem almaya dayanmasına karşın, ertesi gün hapları ilişki öncesi ya da sırasında önlem almaya fırsat bulamayanlara, cinsel ilişki sonrasında son bir seçenek sunar.

Etki mekanizması yönünden 2 tip ertesi gün hapı vardır. Birincisi östrojen ve progesteron içerir. İkincisi ise yalnızca bir progesteron olan Levonorgestrel içermektedir. Levonorgestrel içeren hapların etkinliği ve başarı oranı daha fazladır. Bulantı ve kusma en çok görülen yan etkidir. Bu, özellikle östrojen ve progesteron içeren kombine haplarda görülür. Yalnızca progesteron içeren haplar bu yönden daha avantajlıdır, fazla bulantı ve kusma görülmez.

Ertesi Gün Hapı Kullanımı Nasıl Olmalı?

Ertesi gün hapı, korunmasız cinsel ilişkiden hemen sonra alınır. Önce hap alınıp sonra ilişkiye girilmesi durumunda etkisi olmaz.

Ertesi gün hapı cinsel ilişkiden sonra 3 gün (72 saat) içerisinde alınabilir. Ancak ne kadar erken alınırsa gebeliği önlemede o kadar etkili olur. En etkili olduğu zaman aralığı ise cinsel ilişki sonrasındaki ilk 12 saattir. Ertesi gün haplarının gebelik oluştuktan sonra hiçbir etkisi olmaz.

Sadece gebelik meydana gelmeden önce önleyici etki gösterir. Korunmasız cinsel ilişkiden sonra  ilk 24 saat içinde alındığında %95, ikinci gün alındığında %85, üçüncü gün kullanıldığında ise %58 oranında etkinliğinin olduğu bildirilmiştir.

Nasıl Etki Eder?

Gebelik kadın yumurtalıklarının ürettiği yumurtanın erkek sperm hücresiyle birleşip, döllenmesi sonucu oluşur. Ertesi gün hapları ise yumurtalıklardan yumurta üretilmesini durdurur veya geciktirir. Yumurtlama olmadığında, spermle yumurta birleşmez ve bu şekilde hamilelik önlenmiş olur. Eğer döllenme gerçekleşmişse ertesi gün hapları döllenmiş yumurtanın rahim duvarına yerleşmesini de engelleyebilir. Ertesi gün hapları cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı koruma sağlamaz.

Ertesi Gün Hapı Yan Etkileri Nelerdir?

Bu haplarla bir defada vücuda alınan hormon miktarı daha fazla olduğundan adet bozukluğu, bulantı ve kusma gibi yakınmalara yol açabilir. Bir sonraki adet dönemi daha erken ya da geç başlayabilir. Adet kanaması da aynı şekilde farklı olabilir. Ayrıca baş ağrısı, baş dönmesi, karın ağrısı, vajinal damla şeklinde kanamalar ve göğüslerde hassasiyet gibi yakınmalara da neden olabilir.

Hangi Sıklıkta Kullanılır?

Ertesi gün hapının 1 ay içinde birden fazla alınması önerilmiyor. Yılda en fazla 3-4 kez kullanılabilir. Devamlı kullanılması hormonal dengeyi bozar. Ayrıca kısa süre içinde sıkça alınması hapların etkisinde azalmaya ve yan etkilerinde artışa  neden olur.

Hangi Durumlarda Kullanılmalı?

Korunmasız cinsel ilişki, doğum kontrol hap kullanımının unutulması, ilişki sırasında prezervatifin yırtılması, spiralin çıkarılması, rahim içi aracın yerinden çıkması, geri çekme yönteminin hatalı uygulanması gibi durumlarda kullanılmalıdır.

Kimler Kullanmamalı?

35 yaşın üstünde sigara içen kadınlar, akut karaciğer hastalığı olanlar, damar tıkanıklığı veya yetmezliği olanlar, bilinen veya şüpheli meme kanseri durumu olanlar, sebebi tespit edilememiş vajinal kanaması olanlar, hamilelik şüphesi olanlar ve kan yağları önemli ölçüde yüksek olan kadınların hormonal doğum kontrol yöntemlerini kullanmaları önerilmiyor.

Ertesi Gün Hapı İsimleri

Preven Acil Doğum Kontrol Kiti: Östrojen ve progesteron içerir. İçinde hamilelik testi ve 4 tane acil doğum kontrol hapı vardır. İlişkiden sonra 72 saat içerisinde kullanılmalıdır. Hapların 12’şer saat arayla alınması gerekir. Yumurtlamayı geciktirerek hamileliği önler. Yumurta salınmış ve döllenmişse, hap ilgili dokular ve rahim tabakasında değişiklikler yapmak suretiyle ceninin tutunmasını engelleyebilir.

Önceki aylarda gerçekleşen bir cinsel ilişki nedeniyle hamilelik olasılığına karşı, hamilelik testi yapıldıktan sonra kullanılması gerekir. Gebelik durumunda hap işe yaramadıığı için preven ilacı hamilelik testiyle beraber satılmaktadır. Bulantı, kusma, baş dönmesi, baş ağrısı, yorgunluk, memelerde hassasiyet ve alt karın bölgesinde ağrı gibi yan etkilere neden olabilir. Östrojen ve progesteron içeren kombine hapları, klasik migren ve daha önce damarda pıhtılaşma ve pıhtı atması durumu olan kişilerin kullanmaması gerekir.

Norlevo Acil Doğum Kiti: Sadece progesteron hormonu içerir. Kutusunda 2 hap vardır. Hapların korunmasız ilişki sonrası ilk 72 saat içinde önerilen şekilde alınması gerekir. İlk hap ilişkiden sonra hemen, ikincisi de ilkinden 12-24 saat sonra kullanılmalıdır. Norlevo, yumurtlamayı geçici engelleyerek etki gösterir. Bunun yanı sıra  sperm ve yumurta hücrelerinin birleşmesini ve döllenmiş yumurtanın da rahim duvarına yerleşmesini önleyebiliyor.

EllaOne : Fransız HRA Pharma firması tarafından üretilen ve Fransa, Almanya, İngiltere gibi Avrupa ülkerinde satılan hap, Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından da onaylanmıştır. Kimyasal adı “Ulliprostalacetat” olan bu yeni molekül, ilişki sonrasındaki 5 gün içerisinde kullanıldığında gebeliği engelliyor. Hap, etkisini yumurtlamayı önleyerek ya da geciktirerek gösteriyor. EllaOne baş ağrısı, mide bulantısı ve yorgunluk gibi yan etkilere neden olabilir.