Tıbbi adı onikomikoz olan ayak tırnak mantarları genellikle iltihap, şişlik, tırnak renginde yeşilimsi bir sarılık, tırnakta kalınlaşma veya tırnağın çıkması gibi belirtilerle kendini gösterir. İlerleyen tırnak mantarı enfeksiyona, ağrıya, iltihaba neden yol açabilir. Ayak tırnak mantarları, bağışıklık sisteminin zayıflaması, cildin pH düzeyinde anormal değişimler, terli ayakkabı ve çorap kullanımı, ayakların devamlı nemli ortama maruz kalması ve yetersiz hijyen gibi belirli koşullar altında gelişme eğilimi gösterirler. Ayak tırnak mantarına karşı mücadeleye yardımcı olabilecek doğal çözümler.
• Snakeroot Extract
Snakeroot (Ageratina pichinchensis) güçlü antifungal etkileriyle bilinen bir bitkidir. Araştırmalar snakeroot ekstresinin tırnak mantarı ve diğer mantar enfeksiyonlarının tedavisinde rol oynayabileceğini gösteriyor. Instituto Mexicano del Seguro Social Biyomedikal Laboratuvarı’nda yapılan bir çalışma topikal olarak uygulanan snakeroot ekstresinin ayak tırnağı mantarının tedavisinde etkili olduğunu göstermiştir. Çalışmaya katılan 96 hastanın 49’una, snakeroot ekstraktının aktif bir bileşiği uygulandı. Diğer 47 hastaya ise % 8’lik sentetik bir antifungal ilaç Ciclopirox topikal tedavisi verildi. Çalışma bulguları snakeroot ekstresinin bazı reçeteli ilaçlar kadar etkili olduğunu gösterdi.
• Çay Ağacı Yağı
Çin Bitkisel Tıbbı “Materia Medica“ya göre çay ağacı yağı (Melaleuca alternifolia), bakterileri ve mantarları engelleyen ya da öldüren tam spektrumlu antimikrobiyaldir. Araştırmalar , çay ağacı yağının ayak tırnağı mantarının en yaygın nedeni olan Trichophyton rubrum’a karşı in vitro antifungal etkiye sahip olduğunu ortaya koymuştur. “National Center for Complementary and Integrative Health“a göre, bazı ön çalışmalar, çay ağacı yağının ayak tırnağı mantarına karşı mücadele de yararlı olabileceğini göstermektedir. 1994 yılında “Journal of Family Practice” bildirilen bir çalışmada, çay ağacı yağının mantar ayak tırnağı enfeksiyonlarının tedavisinde antifungal ilaç klotrimazol kadar etkili olduğu tesbit edilmiştir. 1999 yılında yapılan ve “Journal of Tropical Medicine and International Health” da yayınlanan bir çalışma, butenafin hidroklorür ve çay ağacı yağı içeren bir kremin ayak tırnağı mantarına karşı etkili olabileceğini gösterdi. 16 hafta süren tedaviden sonra, deneye katılan hastaların %80’nin, nüksetme olmaksızın ayak tırnağı mantarı iyileşmiştir. Syed ve meslektaşları tarafından yürütülen çalışmada, % 2’lik butenafin hidroklorür ve % 5’lik çay ağacı yağı ile kombine krem kullanılmıştır.
• Kolloidal Gümüş
Kolloidal bir bazda gümüşün nanopartiküllerini içeren bir preparasyon olan kolloidal gümüş antibakteriyel ve antifungal etkiye sahiptir ve ayak tırnağı mantar enfeksiyonları için potansiyel bir tedavi olabileceği belirtiliyor. Kolloidal gümüş bakterinin, virüsün, mantarın, ya da herhangi bir tek hücreli patojenin oksijen metabolizması enzimini devre dışı bırakır. Birkaç dakika içerisinde, patojen boğulur ve ölür ve bağışıklık, lenfatik ve eleme sistemleriyle vücuttan temizlenir. Araştırmacılara göre kolloidal gümüş, antifungal ilaçlardan biri olan ve genellikle sistemik fungal enfeksiyonları tedavisinde intravenöz olarak kullanılan Amfoterisin B’ye benzer etkiler göstermektedir. Ayrıca, kolloidal gümüşün anti-fungal ilaç flukonazole’den daha etkili olduğu saptanmıştır. Kore’deki Daegu Kyungpook Ulusal Üniversitesi araştırmacıları tarafından yapılan ve 2008’de “Journal of Microbiology and Biotechnology“de yayınlanan çalışmaya göre kolloidal gümüş fungal patojenlere karşı etkili bir tedavi yöntemidir. Çalışma, mantar enfeksiyonlarının oluşumundaki en yaygın patojenlerden ikisi olan Candida ve Tricophyton ile ilgilidir. Araştırmanın yazarları, kolloidal gümüşün dünyadaki en güçlü antifungal ajanlardan biri olduğunu belirtmişlerdir.
• Sarımsak
Sarımsaktaki uçucu yağlardan olan alliin ve onun enzimatik reaksiyonla parçalanması sonucu oluşan allicin mikroorganizmaları öldürücü özelliğe sahiptir. Diğer bir uçucu yağ olan ajoen de, mantar öldürücü ya da çoğalmalarını engelleyici etkinliktedir. Sarımsaktaki maddelerin, mantar hücrelerinin metabolizmasını bozarak mantar üremesini yavaşlattığı düşünülüyor. Sarımsak bir anti-fungal ajan olan allisin içerir. Bu madde Tinea pedis gibi oluşumlardan kurtulmaya yardım eder. Araştırmalar sarımsaktan elde edilen organik bir trisülfür olan ajoenin ayak tırnaklarını etkileyen mantarlara karşı etkili olduğunu ortaya koymuştur.
Sarımsaktan elde edilen ajoenin mantara karşı etkilidir. Ajoenin % 0.4 krem olarak kullanılması, 7 gün süren tedaviden sonra 34 hastanın 27’sinde tam klinik iyileşme sağlamıştır. Diğer 7 hasta ise yedi ek tedavi süresinden sonra tam iyileşme göstermiştir. Efficacy of ajoene, an organosulphur derived from garlic
2000 yılının Kasım ayında “The Journal of the American Academy of Dermatology“da yayınlanan bir çalışmada araştırmacılar sarımsak solüsyonunu mantar hastalıklarına karşı kullanılan ilaç olan topikal terbinafin (Lamisil) ile karşılaştırdılar. Tinea pedis tedavisi için katılımcılar 3 gruba ayrıldı ve % 0.6 (düşük doz) ajoen, %1 (yüksek doz) ajoen ya da %1 terbinafin kullandı. İki ay süren çalışmada %1 Lamisil % 94’lük başarı oranına sahipken düşük doz ajoen kullanan hastaların %72’si ve yüksek dozda ajoenin kullananların % 100’ü tedavi olmuştur. Kaynak
• Ozonlanmış Yağlar
Zeytinyağı ve ayçiçeği yağı gibi ozonlanmış yağların tırnak mantarının tedavisindeki etkilerini gösteren birçok çalışma bulunmaktadır. “Brazilian Journal of Microbiology” de bildirilen bir 2011 çalışması, ozonlanmış yağın mantara karşı etjkili olduğunu göstermiştir. “National Center for Scientific Research“, Küba’da yapılan diğer bir çalışma, ozonlanmış ayçiçeği yağının reçeteli ilaç ketokonazol’dan daha etkili olduğunu ortaya koymuştur. Araştırmalara göre ozonlu ayçiçek yağı güçlü antiseptik etkiye sahiptir. Bir klinik çalışmada, mantar tırnak enfeksiyonu olan hastalara, 3 ay süresince topikal olarak uygulanmış ve hastaların % 90.5’i iyileşirken, geri kalanların ise durumlarında bir düzelme olduğu saptanmıştır. 1 yıl sonra ozonize ayçiçeği yağıyla tedavi olanların yalnızca % 2,8’nde nüksetme görülürken, bu oran kontrol grubunda % 44.4 olmuştur. (ozon yağı satan birçok firma olmasına rağmen bunların çok azı güvenilirdir ve yeteri kadar ozonlanmış yağ içerir. Bu yüzden kalitesinden kuşku duyulan ürünler kullanılmamalıdır.)
Yukarıda yeralan metin haber ve bilgi amaçlı hazırlanmış olup, hekimin uygulayacağı teşhis ve tedavisinin yerine geçmez. Herhangi bir tedavi sürecine başlamadan önce mutlaka sağlık uzmanının görüş ve onayı alınmalıdır.
