Selenyum Faydaları

Selenyum toprakta bulunan bir iz elementtir ve iyi bir sağlığın korunması için küçük miktarlarda gereklidir. Birçok vücut işlevi için gereklidir ve hemen tüm hücrelerde fakat özellikle böbreklerde, karaciğerde, dalakta, testislerde ve pankreasta mevcuttur. İskelet kası vücuttaki selenyum depolamanın ana bölgesidir ve selenyum depolarının % 28-46’sını oluşturur.

Selenyum 1817 yılında İsveçli kimyager Jons Jacob Berzelius tarafından keşfedildi. Adını, ay anlamına gelen Yunanca “selen” kelimesinden alır. Selenyum ile ilgili araştırmalarda önemli hususlar 1957 yılında Schwartz ve Foltz’un selenyumun kas distrofisine ve karaciğer sirozuna karşı koruduğunu gösterdiğinde ortaya çıktı.

Selenyumun Görevi Nedir?

Vücudun toksinlerden arındırılması için gerekli bir enzim olan glutathione üretimine yardımcı olur. Glutathion peroxidaz, dokuları, serbest radikallerin hasarına karşı korur ve antikanser etkileri de büyük oranda, vücutta selenyum olup olmamasına bağlıdır. Vücudun, glutathion peroxidaz olarak bilinen antioksidan enzim sisteminin entegral bir parçası  olarak, selenyumun, DNA metabolizması, hücre zarı bütünlüğü ve hem karaciğerin hem de pankreasın optimal fonksiyon yapmaları üzerinde önemli etkileri bulunmaktadır. “The Food and Nutrition Board at the Institute of Medicine” önerilen selenyum dozunu 55 µg / gün olarak belirlemiştir. Bu miktar, selenyum içeren enzim glutatyon peroksidazın plazmadaki aktivitesini maksimuma çıkarmak için gerekli diyet selenyum miktarına dayanır.

Selenyum DNA mıza zarar veren serbest radikallere karşı antioksidan olarak görev yapar. Kanser, kalp rahatsızlıkları ve hatta yaşlanma ile mücadelede yardımcı olmak üzere C ve E vitaminleriyle sıklıkla dâhil edilir.  Viral enfeksiyonlarla mücadelede de kullanılır ve hatta AIDS/HIV in ilerlemesini yavaşlatabilir. Selenyum aynı zamanda normal karaciğer işlevini destekleyerek iyi sağlığa katkıda bulunur.

Selenyum Eksikliği Neden Olur?

• Selenyum eksikliği olan bölgelerde yaşamak
• Diyetle yetersiz selenyum alımı
• Böbrek diyalizi geçiren insanlar
• HIV ile yaşayan insanlar
• İnflamatuar barsak hastalığı
• Damarlardan beslenen hastalar
• Kortikosteroidler, doğum kontrol hapları ve antipsikotik ilaç kullanımı

Selenyum Çeşitleri

Selenyum inorganik (selenat ve selenit) ve organik (selenometiyonin ve selenosistein) olmak üzere iki şekilde bulunur.  Selenyum, multivitamin / multimineral takviyelerinde ve tek başına bir destek olarak, genellikle selenometionin ya da selenyum bakımından zenginleştirilmiş maya (yüksek selenyum ortamında yetiştirilen) veya sodyum selenit ya da sodyum selenat formlarında mevcuttur. Vücudumuz selenometioninin % 90’ından fazlasını, selenitten ise yaklaşık % 50 selenyum emer.

Selenyumun Faydaları

1. Antioksidan Görevi Görür
2. Bağışıklık Sistemini Destekler
3. Tiroid Sağlığı İçin Önemlidir
4. Vücuttaki Ağır Metallerin Toksisitesini Hafiflettir
5. Keshan Hastalığını Önler
6. Doğurganlığı Artırabilir
7. Diyabete Bağlı Bozuklukları Azaltabilir

 

 

 

 

Antioksidan Görevi Görür

Selenyum serbest radikallerin neden olduğu zararı azaltarak bağışıklık sistemine yardımcı olur. Selenyum, E vitamini gibi diğer antioksidanlarla sinerjistik bir etkiye sahiptir. Selenyum önemli bir enzim olan glutation peroksidazın önemli bir bileşenidir ve hastalığa neden yol açabilecek mutasyona ve DNA hasarına karşı korumak için gereklidir. Selenoproteinlerin bir kurucusu olarak selenyum, yapısal bağlamda ve enzimik rollere sahiptir.
Selenyumun insan sağlığı açısından önemi

Bağışıklık Sistemini Destekler

İlaveten selenyum, vücuda kendisini zararlı bakterilerden ve aynı zamanda kanser hücrelerinden korumada yardımcı olan sağlıklı bir bağışıklık sistemi için esastır. Bağışıklık arttırıcı etkileri, uçukların nedeni olan herpes virüsü ve zona ile mücadelede rol oynayabilir ve aynı zamanda AİDS e nedeni virüs olan HIV e karşı olası etkileri için de incelenmektedir.

Agriculture Research gazetesine göre, farelerdeki araştırmalar, her ikisi de antioksidan olan selenyum minerali veya E vitamini eksikliğinin gayri faal uyur virüsleri, hastalık nedeni faal durumlarına dönüştürebileceğini göstermiştir. Bu selenyumun, her ikisi de uyuyan herpes virüsünün yeniden etkinleşmesinden kaynaklanan uçuklara ve zonaya karşı neden etkin olduğunu açıklamaya yardımcı olabilir.

İlk araştırmalar selenyum eksikliğinin HIV ile enfekte olanlarda yaygın olup olmadığını inceledi. 1989 yılında New York’ta yapılan bir kesitsel çalışma, AIDS ve “AIDS ile ilişkili kompleks” hastalarını sağlıklı kişilerle kıyaslarken serum selenyum seviyesini anlamlı derecede düşük bulmuştur. kaynak

262 HIV-pozitif hastasının katıldığı çift kör, randomize, plasebo kontrollü bir çalışmada, yüksek selenyum maya desteği (200 mg / gün) alanlar CD4 hücre sayısında önemli bir artış ve kontrol grubundaki katılımcılara göre 9 ay süresince viral yükte bir azalma gösterdi. kaynak

186 HIV pozitif hastanın katıldığı ve iki yıl süren (200 mikrogram / gün) selenyum takviyesi hastaneye kaldırılma oranında azalma sağlamıştır. kaynak

878 hastanın katıldığı klinik bir çalışmada ise 24 ay süresince hastalara B, C ve E vitaminleri veya tek başına selenyum ya da vitamin karışımı artı selenyum verilmiştir. Vitaminler ve selenyum tek başına klinik değişkenlerin hiçbirini etkilememiş, selenyum ve vitaminlerin kombinasyonu ise hastalık ilerlemesini önemli ölçüde azaltmıştır. HIV ile enfekte yetişkinlerde mikro besin takviyesi

Tiroid Sağlığı İçin Önemlidir

Selenyum tiroid hormonu için önemlidir. Selenyum eksikliğinde  kanda T4 ve TSH hormonu artar, T3 hormonu ise azalır. İyot ve selenyum eksikliği birlikte oluştuğunda hastalığın şiddeti daha da fazlalaşır. Aynı zamanda her hücrenin doğru çalışmasında gerekli olan tiroit hormonunun vücutta en az aktif olan şeklinden (T4 olarak adlandırılır) aktif olan şekline kadar (T3 olarak bilinir) dönüştürülmesi için de yaşamsaldır.

Münih Üniveristesi ve daha sonra Ege Üniveristesince yapılan çalışmalar selenyum mineralinin tiroid hastalığının bir türü olan otoimmün tiroiditi olan hastalar için yararlı olduğunu göstermiştir. Ege Üniversitesi Nükleer Tıp Anabilim Dalı uzmanlarınca 2 yıl süren ve Avrupa Tiroit Kongresi’nde sunulan araştırmaya göre selenyum takviyesi tedavide %50 oranında başarı sağlamıştır.

“Clinical Endocrinology” de yayınlanan 2013 tarihli bir makale selenyum takviyesinin, tiroidin sağlıklı kalmasına yardımcı olabilecek anti-tiroid antikorlarını azaltabileceğini ifade etmiştir. Yunanistan’daki araştırmacılar Hashimoto tiroiditi hastalarınında selenyum kullanımını içeren çalışmaları gözden geçirdi. Ekim 2010’da “Thyroid” dergisinde bildirilen sonuçlara göre, 3 ay süresince selenyum takviyesi kullanımı tiroid otoantikorlarını önemli ölçüde azalttı ve hastaların iyi olma duygularını artırdı.

Çok sayıda araştırma selenyum eksikliği ile tiroid metabolizması arasında bir ilişki olduğunu gösteriyor. Selenyum, aktif tiroid hormonlarının üretimi için bir katalizör görevi görür. Selenyum tiroidin önemli bir koruyucusu olarak görev alır ve bez içindeki reaktif oksijen üretimini düzenler ve tiroid hastalığı oluşturbilecek antikorlardan korur.
Selenyum ve tiroid bezi

Bir çalışmada Graves hastalığı olan ve metimazol ile tedavi edilen bir grup hastada ötiroidizme ulaşma hızı üzerinde selenyum, C ve E vitaminleri ve beta-karotenden oluşan antioksidan kombinasyonunun etkisini araştırıldı. Çalışmanın sonuçlarına göre, metiyazol tedavisine yanında antioksidan takviyesi alan hastalar yalnzıca metimazol ile tedavi edilenlere göre daha hızlı ötiroidizm sağlamıştır. kaynak

Epidemiyolojik çalışmalar, tiroid bezi fonksiyonu için yeterli bir selenyum alımının gerekli olduğunu desteklemiştir. 6000’den fazla kişiden oluşan gözlemsel bir çalışma, düşük selenyum düzeylerinin tiroid hastalığı riskinde artış ile ilişkili olduğunu göstermiştir. kaynak

Bazı bulgular, selenyum desteğinin, Hashimoto tiroiditinin tedavisinde levotiroksine ek bir tedavi olarak yararlı olabileceğini göstermektedir. Selenyum takviyesi, 3 ayda TPOab titrelerinde önemli bir azalma ve ruh hali ve / veya genel refahta iyileşme ile ilişkilidir. Bununla birlikte, Hashimoto hastası olan kişilere selenyum takviyesi önerilmeden önce daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. kaynak

Vücuttaki Ağır Metallerin Toksisitesini Hafiflettir

Vücudun meta-antioksidanı olan glutatyon 3 amino asitten (sistein, glutamik asit,glisin) üretilir. Glutatyon, cıva, kurşun ve kadmiyuma kolayca bağlanan kükürt bileşenleri içerir. Selenyum minerali vücutta glutatyonun aktivitesini artırır.

Selenyumunun aktiviteleri arasında kadmiyum ve cıva gibi ağır metal iyonlarının toksisitesini azaltma etkisi vardır. Ağır metallerin selenyum detoksifikasyonu

Selenyum kadmiyum, inorganik civa, methylmercury, thallium gibi ağır metallerin toksisitesini hafiflettiği gösterilmiştir.  Selenium in the treatment of heavy metal poisoning and chemical carcinogenesis

Cıva artışına maruz kalan Çin’in Wanshan kentinde yaşayan insanlara zenginleştirilmiş maya formunda günlük 100 mikrogram selenyum verilmesi civa atılımını arttırmış ve oksidatif stres belirteçlerinde azalma sağlamıştır. kaynak

Günlük doz olarak 100 ya da 200 mcg selenyum takviyesi kullanan Çinli çiftçilerin kan ve saç arsenik düzeylerinde bir azalma oldu (Zwolak 2012).  2000 yılında yapılan ve 4 ay süren bir çalışmada katılımcılara günlük doz olarak 100 mikrogram selenyum takviyesi verildi. Çalışmanın sonuçları selenyum takviyesinin kan selenyum seviyelerini % 59 artırdığını ve katılımcıların kasık kıllarındaki cıva seviyelerini % 34 oranında azalttığını göstermiştir. (Seppänen 2000)

Selenyum takviyesi, ağır metallerin vücuttan atılmasını artırmakla birlikte, selenyumun ağır metallere bağlanması, zorunlu olarak antioksidan ve antikanser etki için vücutta bulunan selenyum miktarında bir azalmaya yol açar.

Keshan Hastalığını Önler

Keshan kardiyomiyopatisi ve Kashin-Beck osteoartropatisi, özellikle Asya’daki selenyum eksikliği olan bölgelerde görülmektedir. Selenyum eksikliğinin olumsuz etkilerine ilişkin belki de en çarpıcı veriler,  Çin’in selenyum bakımından yetersiz bölgelerinde yaşayanları etkileyen Keshan hastalığını içeren araştırmalardan geldi. Hastalıktan etkilenen insanlarda önemli selenyum eksikliğini vardı. An original discovery: selenium deficiency and Keshan disease

Bu bölgedeki yetişkinlerin ortalama 11 mcg / günden fazla olmayan ortalama selenyum alımları vardı. Günde en az 20 mcg alım alımı yetişkinleri Keshan hastalığından korur.

Doğurganlığı Artırabilir

ABD’de yayınlanan Science adlı bilim dergisinde yer alan araştırmaya göre selenyum erkelerde kısırlığı önlüyor. Araştırma bulgularına göre selenyum, bir proteini harekete geçirerek sperm hücrelerinin oksitlenmesini önlüyor ve bu sayede daha canlı ve aktif kalan spermlerin dölleme yeteneği artıyor. Araştırmacılar, selenyumun  sperm hücresinin nefes alması sırasında da önemli bir rolü olduğunu belirtmişlerdir.

Diyabete Bağlı Bozuklukları Azaltabilir

Ülkemizde Dr. Çağrı Delilbaşı tarafından yapılan araştırmaya göre, selenyum diyabete bağlı gelişen bozuklukları büyük oranda düzeltmektedir. Deneysel çalışmalarda diyabet oluşturulan hayvanlara selenyum verilmesinin, kemik ve kas yapısında diyabete bağlı ortaya çıkan bozuklukları büyük ölçüde düzelttiği tespit edilmiştir. Dr. Çağrı Delilbaşı konuyla ilgili yaptığı açıklamada, selenyumun antioksidan ve insülin benzeri özelliğiyle etki gösterdiğini ve diyabetle ilgilenen doktorların selenyumun etkilerine yönelik yapacağı çalışmaların, bu hastaların insülin dışındaki maddeleri de kullanabilmelerine olanak sağlayacağını belirtmiştir.

Kanseri Önlemeye Yardımcı Olabilir

Hayvanlar üzerinde gerçekleştirilen 100’den fazla çalışma, hayvanların normal beslenmesine ilave edilen selenyumun, onları meme kanseri, yemek borusu ve karaciğer gibi çeşitli kanser türlerine karşı koruduğunu göstermiştir. Başka çalışmalarda selenyum minerali aynı zamanda serviks, rektum, yumurtalık, mesane, yutak, pankreas ve karaciğer gibi kanserleri önlemede yardımcı olmayı vaat ettiğini göstermiştir. Lösemiye karşı da sonuç vereceği ümidiyle test edilmektedir. Bazı araştırmalar selenyumun günde 200 miligramlık dozunun DNA’nın korunmasında etkili olabileceğini, hücre mutasyonu ve kanser gelişimi riskini azaltabileceğini göstermiştir.

Selenyum kanserle savaştaki rolü nedeniyle son zamanlarda çok dikkat çekmektedir. Beş yıllık bir çalışma gerçekleştirildi ve bu çalışma  günde 200mcg alan insanların %63 daha az  prostat tümörü, %58 daha az kolon kanseri, %46 daha az habis akciğer hastalığı olduğunu ve genelde kanserden ölümlerde %39 azalma olduğunu gösterdi. Bu çalışma Cornell Üniversitesi ve Arizona Üniversitesinde gerçekleştirildi.

Chicago Illinois Üniversitesi’ndeki Patoloji Bölümü’nden Dr. Nur Özten tarafından yürütülen ve Cancer Prevention Research’ ile ‘Nutrition and Cancer’ adlı dergilerde yer alan çalışmalara göre selenyum, prostat kanser hücre serilerinde öldürücü etki yaparken, normal hücrelere ise zarar vermemektedir. Prostat kanserinin önlenmesi veya oluşmuş kanserin invaziv ya da metastatik  duruma geçişini engellemeye yönelik çalışmalar yapan Dr. Özten, en önemli hususun kullanılacak dozun ve selenyumun çeşidi olduğunu  belirtmiştir.

Finlandiya’da yürütülen bir çalışmada, serum selenyum düzeyleri 45 mcg/litreden az olan kişilerde, kanser olma riskinin, serum selenyum düzeyleri 45 mcg/ litreden yüksek olan kişilere göre 3 kat fazla olduğunu göstermiştir.

Amerikan Tıp Birliği tarafından yapılan araştırmada, deri kanseri olan 1000 kişi, iki ayrı gruba ayrılarak; hastaların bir bölümüne düzenli olarak 7 yıl boyunca günde 200 mikrogram selenyum verilmiş ve süre sonunda selenyum verilen kişilerde kanserin yayılmasının %41 oranında azaldığı, ölüm oranının ise diğer gruba göre %52 daha az olduğu saptanmıştır.

Dr. Gerhard Schrauzer, selenyumun çok düşük dozlarda bile, deney hayvanlarında, doğal öldürücü (natural killer) hücrelerin kansere karşı mücadelesini büyük ölçüde güçlendirdiğini açıklamıştır. Gerhard Schrauzer, çok sayıda ülkeden gelen kan bankası verilerini inceledikten sonra, raporunda, beslenmelerinde düşük oranda selenyum olan bölgelerde, lösemi, kolon, rektum, prostat, yumurtalık, meme ve akciğer kanseri düzeylerinin daha yüksek olduğunu belirtmiştir.

Klinik bir çalışmada, kronik hepatit B enfeksiyonu olan 226 kişinin bir bölümüne selenyumla zenginleştirilmiş bir maya tableti olarak günlük 200 µg selenyum verilirken diğer gruba plasebo verilmiştir. 4 yıllık izleme süresinde, plasebo grubundaki 113 kişiden 7’i primer karaciğer kanseri geliştirirken, selenyum kullanan 113 katılımcıdan hiçbiri karaciğer kanseri geliştirmedi.  Selenyumun hepatit B virüsüne ve primer karaciğer kanserine karşı koruyucu rolü

Yaklaşık 120–160 ng / mL serum selenyum düzeyinin kanser riskini azaltabileceğini göstermek için bazı araştırma bulguları vardır. Kanıtlar normal bir selenyum durumunun kansere koruyucu olduğunu göstermektedir. Eksik olan insanlarda selenyum düzeylerinin restore edilmesi kansere karşı koruyucu olabilir; fakat fayda, yüksek selenyum durumundan elde edilen faydalar değil, eksikliğin giderilmesi nedeniyle muhtemeldir. Selenyum normal ya da yüksek  olan kişilerde selenyum takviyesi kanser riskini daha da azaltmaz ve tavsiye edilmez. kaynak

Britanya Besin Araştırmaları Enstitüsü tarafından yapılan araştırmaya göre, selenyum ve sulforafen bir arada alındığında, kansere karşı savaşma güçleri tek başına sahip oldukları gücün 13 katına çıkmaktadır. (Sulforafen brokoli, su teresi ve brüksellahanası gibi besinlerde bulunan bir maddedir.) Hücre kültürleri üzerinde çalışarak iki bileşimin genler üzerindeki ortak etkisini tespit eden araştırmacılar, her iki maddenin de kanserden korunmak için yüksek dozlarda alınması gerektiğini ancak beraber alındığında daha düşük dozlarda da kanseri önleyebileceğini belirtmişlerdir.

Selenyumun kansere yönelik etkileriyle ilgili raporlar daha eski yıllara dayanır. Fransa, Bordeaux’da doktorlar Lancien ve Thiroloix dil kanseri olan 39 yaşında bir hastayı selenyum kullanarak tedavi etti. 19 Aralık 1911 tarihinde başlanılan tedavide her sekiz günde intravenöz olarak kolloidal selenyum çözeltisi enjekte ettiler. Hasta, değişen ateşle enjeksiyonlara tepki verdi ve yaklaşık yedi saat boyunca ürperdi ancak enjeksiyonlar arasındaki dönemde ters bir etkisi olmadı. Tedavi 1912 Şubat ayının ortasına kadar devam etti ve hastanın dilindeki tümör kayboldu. Lancien ve Thiroloix, selenyumla yapılan kanser tedavisini Medical Society of the Hospitals‘a of Paris (Paris Hastaneleri Tıp Derneği) sundu. 1915 yılında selenyumun tümörleri önlemek ve küçültmek için olası kullanımı hakkında raporlar vardı. New York’taki “Cancer Research Service of the General Memorial Hospital“den Richard Weil, kötü huylu tümörleri tedavi etmek için selenyum bileşikleri içeren koloidal solüsyonların kullanımı hakkında rapor veren ilk hekimlerden biriydi. Raporu, 17 Nisan 1915 tarihinde “Journal of the American Medical Association” yayınlandı.

 

 

Selenyum Eksikliği Hangi Hastalıklara Yol Açar?

• Bağışıklık sisteminin zayıflaması
• Enfeksiyonlara daha fazla maruz kalma
• Bazı kanser türlerinin görülme riskinin artması
• Daha fazla kalp hastalığı riski
• Keshan hastalığı
• Tiroid hastalığında artış
• Karaciğer hastalığında artış
• AIDS hastalarında daha yüksek ölüm oranları

1985’de, Finlandiya hükümeti, kanunen, tarımsal gübrelere selenyum eklenmesini gerekli kılmıştır. Yasa için belirtilen gerekçe, selenyum eksikliğinin kanser ve kalp hastalığı riskini arttırdığı bilgisi idi. 2005 yılında MTT Agrifood Research Finland Group, gübrelere selenyum eklenmesinin bir sonucu olarak, Finlandiya’daki hayvanların ve sağlıklı insanların selenyum alımlarının güvenli ve yeterli olduğunu gösteren araştırma sonuçları yayınladı.

Selenyum Testi Nedir? Selenyum Eksikliği Nasıl Ölçülür?

Selenyum seviyesi, plazma / serum, saç veya ayak tırnaklarında ölçülür. Kan ve idrardaki seviye son selenyum alımını yansıtır. Saç ya da tırnak selenyum içeriğinin analizleri aylar ya da yıllar boyunca uzun vadeli alımları izlemek için kullanılabilir.

Selenyum durumunu ölçmenin en yaygın yolu plazmada biyobelirteç kullanmaktır. Plazmadaki element selenyum, glutatyon peroksidaz ve selenoprotein P konsantrasyonları, biyobelirteçler olarak kullanılır, çünkü hepsi selenyum alımında doza bağlı değişikliklere yanıt verir.. Yeni araştırmalar, Selenoprotein P’nin vücuttaki dokulara selenyumun ana tedarikçisi olduğunu göstermektedir. Plazma selenoprotein P, selenyumun farklı diyet formlarına cevap verdiği için, nispeten düşük selenyum alımı olan popülasyonlarda durumun faydalı bir biyobelirtecidir.  kaynak

Selenyum ölçülürken selenyum alımını yansıtan kan biyobelirteçlerini kullanılır;

• Elemental selenyum ( normal aralık: 70 – 160 ng / mL )
• Glutatyon peroksidazı
• Selenoprotein P

Selenyum Takviyesi Nasıl Olmalı?

Selenyum takviyesinin en uygun şekli, yüksek selenyum mayası olarak da bilinen selenyum bakımından zengin maya şeklidir. Bu form, L-selenometiyonin formunda selenyum içerir ve uygun şekilde formüle edilip üretildiğinde, diğer 30 kadar küçük selenyum türü içerir. Standart bir yüksek selenyum maya takviyesi % 54 ila % 67 arasında doğal (sentetik olmayan) organik selenometiyonin ve otuz diğer organik selenyum türlerinin çoğunu içerir. Yüksek selenyum mayadaki selenometionin oranı %78-80 kadar yüksek olabilir. Diğer 30 tür arasında kanser önlenmesinde önemli bir rol oynadığı düşünülen Se-metilselenosistein ve insan vücudundaki biyokimyasal fonksiyonlarla ilişkili olduğu düşünülen çeşitli organik selenyum bileşikleri yer alır. Deneysel çalışmalardan elde edilen bulgular selenize edilmiş maya takviyelerinin kanserin önlenmesinde sentetik selenometiyonin takviyelerine göre daha etkili olduğunu göstermiştir.

Selenometiyonin selenyum formu, 1983 yılında gerçekleştirilen ve günde 200 mikrogram takviye kullanımının prostat, akciğer ve kolorektal kanser riskini azaltabileceğini gösteren kanser önleme çalışmasında kullanılmıştır.
1995’te yapılan bir araştırma, selenyumun organik formlarının kan selenyum konsantrasyonunu inorganik formlardan daha fazla arttırdığını göstermiştir. Araştırmacılar, selenyumun farklı kimyasal formlarının etkilerini incelemeye devam ediyor, ancak organik form şu anda en iyi seçenek gibi görünüyor.

Selenyum Maya Formu Nedir?

Selenyum maya, aynı zamanda organik selenyum olarak da bilinen bir selenyum biçimidir. Selenyum maya, fırıncı mayası olarak adlandırılan mikroorganizma Saccharomyces cerevisiae kullanılarak üretilir. Maya, selenyum yönünden zengin bir ortamda yetiştirildiğinde, selenyum emer ve doğal olarak  besinlerde yer alan selenometiyonin selenyum formuna dönüşür ve takviye ürünleri yapmak için kullanılır.

Sinerjik Etki

Selenyum E vitamini ile  birlikte alındığında daha etkilidir. Selenyum ve E vitamini birlikte hücre ve dokuları kansere karşı korur. Hücre genetiğinde bozukluk yapıp kansere yol açan toksik oksijen kalıntılarını etkisiz hale getirir. Yine kanser hücrelerini öldürme özelliği olan doğal öldürücü olarak bilinen akyuvar türü hücreleri güçlendirir. D vitamini selenyum serum düzeylerini artırır. Tiroid hormonunun metabolizması için yeterli düzeyde hem iyot hem de selenyum gereklidir.

Selenyum ve sulforafenin birlikte alımı kansere karşı mücadele gücünü tek başlarına sahip olduklarından daha fazlasına çıkarır.  Selenyum ve Koenzim Q10 (CoQ10) takviyelerinin birlikte alınması daha etkilidir. İsveç’te gerçekleştirilen bir çalışma, selenyum ve CoQ10 ile kombinasyonunun kardiyovasküler mortaliteyi önemli ölçüde azaltabileceğini göstermiştir. Bu birlikte kullanımın kalp fonksiyonunu ve yaşam kalitesini iyileştirdiği, kardiyovasküler mortalite riskini % 49 oranında azalttığı saptanmıştır. (Alehagen U, Aaseth J, Johansson P. Reduced Cardiovascular Mortality 10 Years after Supplementation with Selenium and Coenzyme Q10 for Four Years: Follow-Up Results of a Prospective Randomized Double-Blind Placebo-Controlled Trial in Elderly Citizens. PLoS ONE. 2015;10(12):e0141641)

 

Selenyum Kaynakları – Selenyum İçeren Besinler

• Brezilya cevizi
• Kabuklu deniz hayvanı
• İstiridye
• Karides
• Somon
• Ton balığı
• Sığır eti
• Tavuk
• Ayçiçeği tohumu taneleri
• Shiitake mantarları
• Yumurta
• Yulaf
• Esmer pirinç

Selenyum, vücutta üretilmeyen ve dışarıdan almak zorunda olduğumuz bir oligo elementtir. Selenyum toprakta bulunur, fakat her toprağın selenyum oranı aynı değildir. Ayrıca endüstriyel işlem gören besinlerde selenyum miktarı oldukça azalır. Brezilya cevizi oldukça yüksek konsantrasyonlarda selenyum içerir. Ancak her Brezilya  cevizi selenyum bakımından zengin değildir ve içeriği yetiştiği bölgeye göre değişir. Bir çalışmada bir bölgedeki tek bir Brezilya cevizi tavsiye edilen alımın % 288’ini sağlarken, diğerleri sadece % 11’ini sağlamıştır. kaynak

Selenyumun 4 doğal hali, selenyum, selenid, selenit ve selenattır. Suda inorganik selenat ve selenit baskındır, organik selenyum bileşikleri (selenometiyonin, selenosistein) tahıl ve sebzelerde yeralan selenyum ana türleridir. kaynak

Günlük Selenyum İhtiyacı Ne Kadardır?

Selenyum içeren gıdalar dışında selenyum takviyeleri de alabilirsiniz. Önerilen günlük doz erkekler için 70mcg ve kadınlar için 55mcg dir. Başlıca yararları sağlamak için 400mcg a kadar bir miktar alınabilir. Daha iyi emildiği için selenometionin formundaki selenyum takviyeleri tercih edilmelidir.

Selenyum eksikliği insanların çoğu günlük beslenmelerinden yeteri kadar aldıklarından nadirdir. Ancak, bu eksiklik sizde var ise belirtileri kas zayıflığı ve yorgunluğu içerir. Öte yandan çok fazla selenyum da mümkündür.Eğer selenyum takviyesi alıyorsanız, günde 400mcg yi aşmamayı unutmamalısınız.

Surrey Üniversitesi’nden Margaret P. Rayman, günde 100 mikrograma kadar selenyum alımlarının antioksidan aktivitesi ve bağışıklık sistemi üzerinde olumlu etkileri olduğunu ve günlük 200 – 300 mikrogram aralığında selenyumun daha spesifik anti- kanserojen etkiler sağladığını ifade etmiştir.

Vücutta Selenyum Fazlalığı Zararları

Selenyum toksisitesi şunları içerir;

• Sarımsak benzeri bir nefes
• Ağızda metalik tat
• Saç kaybı
• Baş dönmesi
• Mide bulantısı
• Kusma
• Yüz kızarma
• Titremeler
• Kas spazmları

Selenyum insan sağlığı için önemli olmasına rağmen, yüksek selenyum dozları zehirlenmeye neden olabilir. Bir olayda üretim hatası sebebiyle tablet başına 27.300 μg içeren selenyum takviyesi aldıktan sonra 13 kişide klinik olarak selenyum toksisitesi rapor edilmiştir.