Demir Eksikliği Hangi Testle Anlaşılır?

Ferritin Yüksekliği ve Düşüklüğü Nedenleri. Demir Eksikliği Hangi Testle Anlaşılır? Kandaki demir düzeylerini ölçmek için uygulanan testler, hemoglobin testi, serum demir testi, total demir-bağlanma kapasite testi ve serum ferritin testi olarak adlandırılırlar.

Tam Kan Sayımı Tahlili (Hemogram)

Hemogram olarak da bilinen tam kan sayımı tahlili, genellikle kanınızdaki demir durumunu test etmek isteyen doktorun vereceği ilk tahlildir. Bu test, kanınızdaki hemoglabini, hematokriti ve ortalama eritrosit hacmini ölçer.

Normal bir hemoglobin testi desilitrede; erkeklerde 13.5-17.5 gr; kadınlarda ise, 12.0-15.5 gr./dL ölçer. Hematokrir ise, total kan volümünde, kırmızı kan hücrelerinin (alyuvarların) yüzdesini ölçer; normal aralık, yetişkin kadınlarda %34.9 ile 44.5 arasında, yetişkin erkeklerde ise, %38.8 ile 50 arasındadır. Eritrosit hacmi ise, hücrelerin boyutlarını ölçer. Düşük eritrosit düzeyi, düşük demir düzeylerine işaret eder. Normal düzey, 80-100 femtoliter’dir.

Demir Düzeyi Testi

Demir düzeyi testi, kan serumundaki transferrin adlı proteinin kan plazmasına taşıdığı demir miktarını ölçer. Kandaki demir düzeyini yükselten ilaç ve maddeler arasında kloramfenikol, östrojen preparatları, diyet demir takviyeleri, alkollü içecekler, metildopa ve doğum kontrol hapları vardır. Kandaki demir düzeylerini düşürenler arasında da, ACTH, kolşisin, deferoksamin, metisilin ve testosteron sayılabilir.

Normal serum demir düzeyleri aşağıdaki gibidir:

Yetişkin erkekler: 75-175 mikrogram/dL
Yetişkin kadınlar: 65-165 mikrogram/dL
Çocuklar: 50-120 mikrogram/dL
Bebekler: 100-250 mikrogram/dL

350-500 mikrogram/dL üzerindeki demir düzeyleri toksik olarak adlandırılır, 1000 mikrogram/dLÜzeri ise şiddetli demir zehirlenmesi olduğuna işaret eder. Serum demir düzeyleri, talasemi, hemokromatoz, şiddetli hepatit, karaciğer rahatsızlıkları, kurşun zehirlenmesi, akut lösemi, ve böbrek hastalıklarında yükselir. Ayrıca, çoklu kan tranfüzyonları ve damar içi demir enjeksiyonlarında yükselir. Serum kan düzeyi, demir eksikliği anemisi, kronik kan kaybı, kronik hastalıklar, geç hamilelik, kronik anlamda ağır aybaşı dönemlerinde ve tiroit eksikliğinde de azalma gösterir.

Total Demir Bağlama Kapasitesi

Bu test ise, kanda demirin az mı çok mu olduğunu gösterir. Demir kanda, transferrin adlı proteine bağlanarak taşınır. Bu test, transferrinin kandaki demiri taşıma kapasitesini ölçmek için gereklidir.

Normal Total Demir Bağlama Kapasitesi Kaç Olmalı?

Yetişkin erkekler: 300-400 mikrogram/dL
Yetişkin kadınlar: 300- 450 mikrogram/dL

(Normal değer aralıkları laboratuarlara göre çok az da olsa değişiklik gösterebilir.)

Total Demir Bağlama Kapasitesi Yüksekliği ve Düşüklüğü Nedenleri

Total demir bağlanma kapasitesi, malnutrisyon, şiddetli yanıklar, hemokromatoz, enfeksiyon ve kronik hastalıklar sonucu oluşmuş anemi, karaciğer sirozu ve böbrek hastalıklarında düşüş gösterir. Demir eksikliği anemisi, polisitemi vera, hamilelik, kan kaybı, şiddetli hepatit ve doğum kontrol hapı kullanımı ile birlikte ise yükseliş gösterir.

Ferritin Testi

Kandaki ferritin miktarı (serum ferritin düzeyi), doğrudan, vücutta depo edilen demir miktarı ile ilgilidir.

Ferritin Normal Değeri Kaçtır?

Yetişkin erkekler: 20-300 ng/mL
Yetişkin kadınlar: 20-120 ng/mL

Ferritin Yüksekliği ve Düşüklüğü Nedenleri

Ferritin düzeyleri, karaciğer hastalıkları, hemokromatoz yüzünden demir yüklenmesi, aneminin belirli tipleri, akut lösemi, Hodgkin Hastalığı, göğüs kanseri, talasemi, enfeksiyonlar, iltihaplı hastalıklar ve hemosiderozda yükseliş gösterir. Ferritin düzeyleri, böbrek rahatsızlıkları yaşayan hastalarda normal ya da normalin çok az üstünde seyreder. Kronik demir eksikliği ve şiddetli protein eksikliğinde ise düşüş gösterir.