Vertigo Belirtileri Nelerdir?

Vertigo Hastalığı Nedir? Beyincik, iç kulak ve gözler insan vücudunda dengeyi sağlayan sistemlerdir. Bunlardan biri bozulduğunda baş dönmesi ortaya çıkar ve bu durum vertigo olarak adlandırılır. Baş dönmesi (vertigo) genel bir terimdir. Çok farklı sebepten kaynaklanan çeşitli tipte baş dönmesi duygusunu içerir.

Baş dönmesi kan şekerinin düşmesine bağlı kısa süreli olarak kendini gösterebileceği gibi, 2 saat krizler halinde veya haftalarca/aylarca kendini tekrarlayarak önemli hastalıkların işareti de olabilir.

Çocuklarda görülen baş dönmelerinde özellikle beyin ve beyincikle ilgili bir sorunun olup olmadığı incelenmeli ve ayrıca görmeyle ilgili sorunların mevcudiyeti araştırılmalıdır. 30 – 40 yaş üzeri kişilerde ise altta yatan önemli bir hastalık durumu yoksa, kulaklarla ilgili, beyin ve beyni besleyen damarlarla ilgili bir sorunun olup olmadığına bakılmalı, ayrıca özellikle astigmat gibi görme bozukluğu olup olmadığı incelenmelidir.

Vertigo Nedenleri

• Kulak ağrısı,

• Bazı göz hastalıkları,

• İçkulağın viral enfeksiyonu,

• Kulak zarı yırtılması,

• Ortakulak cerrahîsi ya da travması,

• Mikrobik veya beyin hastalıkları,

• Düşük ya da yüksek tansiyon,

• Kansızlık ve kan hastalıkları,

• Boyundaki karotit sinüse baskı,

• Anksiyete ve depresyon tedavisinde kullanılan ilaçlar, uyku ilaçları, antikonvülzanlar, aspirin, narkotikler, tansiyon düşürücüler, bazı kalp ilaçları.

• Baş dönmesine neden olan kulak hastalıkları; üst solunum yolu infeksiyonları sonrası iç kulak tutulumu, meniere hastalığı, pozisyona bağlı baş dönmesi, Vestibüler Nörinit, kronik orta kulak iltihaplarının iç kulağa yayılması, menenjit ya da diğer ateşli hastalıkların iç kulağı etkilemesi, iç kulakta ya da iç kulak sinirindeki tümöral hastalıklar. Tümörler hariç kulak hastalıklarına bağlı baş dönmeleri genellikle zaman içinde kendiliğinden sona erer. Bu süre bazen 6 ay veya 1 yıla kadar uzayabilir.

Vertigo Belirtileri

• Baş dönmesi, hastayı yatağa düşürerek gözlerini bile açamayacak şekilde olabileceği gibi, zaman zaman kayma hissine sebep olabilir veya göz kararması biçiminde de görülebilir.

• Baş dönmesinin belirtileri baş dönmesine yol açan sebebe göre farklılık gösterir. Kulak hastalıklarından kaynaklanan baş dönmelerinde kulakta çınlama, kulakta basınç hissi, işitme güçlüğü, bulantı, kusma, kulak akıntısı ve gözlerde anormal hareketler görülebilir.

• Selim tekrarlayan pozisyona bağlı vertigo en çok görülenidir. Ani baş hareketleriyle kendini gösterir. İç kulakta bulunan ve dengeyi sağlamaya yardımcı olan mikroskobik denge taşlarının herhangi bir nedenle serbest kalıp, iç kulak kanallarında, özellikle ani baş hareketlerine bağlı olarak yer değiştiriyor olmasından kaynaklandığı düşünülüyor.

• İç kulak kristallerinin yerinden oynaması (Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo) şiddetli baş dönmesine yol açar. İç kulağın içinde gözle görülemeyecek kadar küçük kum tanesi gibi kristaller, darbe, uzun süreli yolculuklar, geçirilmiş üst solunum yolu enfeksiyonları gibi birçok sebepten dolayı yerinden oynayarak denge sistemini uyarır. Otolit adı verilen kristallerin hareket halindeki dengeyi sağlayan yarım daire kanallarına kaçması baş dönmesine neden olur. Ani başlayan ve saniyeler süren şiddetli baş dönmesin yanısıra hızlı göz hareketleri, bulantı, kusma, çarpıntı, terleme gibibelirtiler görülür. Bu tür baş dönmelerinin tedavisinde ilaç kullanılmaz ancak kristallerin mutlaka asıl yerlerine geri dönmesi gerekir.

• Nörolojik sorunlara bağlı baş dönmelerinde baş ağrısı, uyuşmalar, felçler, göz hareketlerinde anormallikler şiddetli bulantı veya kusma ortaya çıkabilir.

• Meniere, iç kulakla ilgili bir hastalıktır. Dakikalar ya da saatler süren ataklar halinde tekrarlayan baş dönmesi oluşur. Bu sırada hasta ayakta duramaz, en ufak baş hareketiyle şiddetli vertigo gelişir. Ayrıca bulantı, kusma ve kulak çınlaması da görülebilir. Atakların tekrarlaması hasta olan iç kulak tarafında işitme kaybına yol açar.

• Denge sinirinin virüsler nedeniyle iltihaplanması durumunda da baş dönmesi görülebildir ve hasta yürümekte zorlanır.

• Beyin sapı ve beyincik damar tıkanma ve kanama durumları da baş dönmesine neden olabilir. Bu durumlarda birçok bölge fonksiyonunu yitirdiği için kafa sinirlerinin çoğunda tutulum, bir taraf kol-bacakta felç gibi nörolojik bozukluklar oluşabiliyor.

• Multiple Skleroz hastalığında beyin sapı ve beyincik, göz tutulumları meydana gelebilir ve vertigo, dengesizlik gibi yakınmalara yol açabilir.

• Boyun kemiklerinde bozulmalar ve kireçlenmeler bu kemiklerin içinden geçen ve beyin sapı ile beyinciği besleyen damarları sıkıştırarak vertigoya neden olabilir.

• Beyin ve beyincik dokusunda  kalp adalelerinde olduğu gibi iskemik odaklar ve enfarktüs alanları görülebilir ve bunlar da oluştukları yere göre baş dönmesine yol açabilirler.

• Migrende ortaya çıkan şiddetli baş ağrısı atakları da vertigoya yol açabilir.

• Hidrosefali (Beyindeki sıvı fazlalığı) olan hastalarda da baş dönmesi görülebilir.

• Şeker hastalığı olanlarda ani şeker yükselmesi ve düşmesinde baş dönmeleri oluşabilir.

• Hipertansiyon hastalarında da tansiyonun aniden yükselip düşmesi de baş dönmelerine yol açabilir.

• Beyine giden kan akımının azalması özellikle boyun damarlarındaki daralmalara bağlı olarak ortaya çıkar ve beyin tabanının kanlanması bozulur. Bu da baş dönmesine neden olabilir.

• Beyincik içine kanamalar baş dönmesi, baş ağrısı, yürüyememe ve kanamanın olduğu tarafa bakamama gibi belirtilere neden olur.

• İç duyu kanalı içerisinde yer alan bir selim tümör olan akustik nörinom da baş dönmesine, tek kulakta çınlamaya ve tek taraflı işitme kaybına neden olabilir. Belirtiler tümörün büyüklüğüne göre farklılık gösterir. Gerekli görüldüğünde ameliyatla çıkartılır.

Vertigo Teşhisi Nasıl Konur?

Vertigo teşhisinin konulması için bazı tetkikler yapılır. Dikkatli bir nörolojik muayene yapılması gerekir. Beyin sapı ve beyin sapı-beyincik birleşim yerini ve iç kulak yapılarıyla ilgili iltihabi durumları daha ayrıntılı gösteren beyin magnetik rezonanslı (MR) görüntüleme yöntemine başvurulabilir. Karotis vertebral arter doppleriyle beyni besleyen damarın incelmesi saptanabilir. Gereken durumlarda kulak-burun-boğaz  muayenesi ve odiyometrik testler yapılır.