Unutkanlık Nedenleri Nelerdir?

Unutkanlık Nedenleri ve Unutkanlığa Yol Açan Faktörler. Unutkanlık beynin önemli fonksiyonlarından biri olan belleği kullanmaması sonucu meydana gelir. Genç kişilerde rastlanan unutkanlığın nedenleri arasında genellikle psikolojik sorunlar başta gelir.

Unutkanlık Sebepleri

• Beyin gelişimi yaklaşık 20 yaşına kadar beyin hücrelerinin sayısının artmasıyla ve de beyin hücrelerinin kullanılmasıyla hücreler arası bağlantıların oluşmasıyla sağlanır. Bu yaşlardan sonra beyin yalnızca varolan beyin hücreleri arasındaki bağlantıları arttırarak gelişir ve öte yandan da yavaş yavaş hücre ölümü başlar.

• Yaşlanma sonucu görülen hücre ölümü sebebiyle kullanılan hücreler azalmaya başlar. Bu yüzden bir müddet sonra beyin yeni bilgiler öğrenirken bazı kısıtlamalar yapar ve de fazla kullanılmayan bazı bilgileri silmeye başlar. Bu da doğal bir unutma durumunun yaşanmasına neden olur.

• Bazende unutkanlık stresli dönemlerde ortaya çıkan konsantrasyon zorluğu ve depresyon gibi nedenlere bağlı olarak görülür.

• Birtakım hastalıklarda örneğin psikiyatrik hastalıklarda kullanılan bazı ilaçlar da unutkanlığa yol açabilir.

• Damar tıkanıklığı gibi sebeplerle beyne yeteri kadar kan gitmezse beyin hücreleri beslenemezler ve bu fonksiyonlarını yapamazlar.

• Beyin tümörü, beyin damarı tıkanıklıkları, tiroit hastalıkları, vitamin eksikliği (B12 eksikliği) ve kansızlık gibi sorunlar da unutkanlığa yol açabilir.

• Aşırı alkol kullanımı da kalıcı unutkanlıklara neden olabilir.

• Ayrıca insan yaşamı giderek uzamakta, yaşlı insanların sayısı toplumda artmakta ve buna bağlı olarak da yaşlanmaya bağlı olarak görülen unutkanlık ve demans gibi rahatsızlıkların sayısı da giderek artmaktadır.

• Yaşın ilerlemesiyle gelen unutkanlık Alzheimer’ın belirtisi olabilir. Alzheimer ilerleyici ve geri dönüşsüz bir hastalıktır. Beyindeki bazı sinir hücrelerinin yavaş yavaş fonksiyonunu yitirmesi sonucu çeşitli zihinsel bozukluklarla kendini gösterir. Alzheimer hastalığında bilgiler en sondan başlayıp geriye doğru unutulur.

• Altmışbeş yaşın üzerindeki her 20 kişiden birinde, doksan yaşındaki üstündeki her 2 kişiden birinde görülür.

• Kelimeleri bulmakta zorluk çekilmesi, günlük hayatı etkileyecek kadar unutkanlık, alışveriş yapma gibi gündelik uğraşların yapılmasında zorlanma, tarihlerin unutulması, sıklıkla kullanılan eşyaların yanlış yere konulması, karar vermekte zorlanmak gibi durumlar Alzheimer’ın belirtileri olabilir.

• Alzheimer’ın tam tedavisi yoktur. Kullanılan ilaçlar süreci yavaşlatmak içindir.

• Göttingen Avrupa Sinirbilimi Enstitüsünce yapılan araştırmaya göre, beyindeki moleküler değişimler öğrenme ve hafızaya ilişkin genlerin işleyişini engellemektedir.

• Fransız bilim adamlarınca yapılan ve Journal of neurosciences’de yayınlanan araştırmaya göre Alzheimer’da olduğu gibi sağlıklı insanlarda da yaşın ilerlemesiyle beyindeki oranı artan presenilin 1 proteini hafızaya zarar vermektedir.  Bilim adamları, proteinin sinir hücreleri arasındaki temas noktalarının esnekliğinde anormalliklere yol açtığını ve bu yüzden presenilin 1’in sinir hücrelerini zehirliyor olabileceğini ifade ediyorlar.

Görüldüğü üzere unutkanlığın bir çok nedeni olabilir. Unutkanlık günlük yaşamı olumsuz olarak etkilemeye başlarsa ve unutkanlık sebebiyle sorunlar yaşanmaya başlanırsa nöroloji veya psikiyatri uzmanından yardım alınması gerekir.

Yaşın ilerlemesiyle beyinde meydana gelen değişimler;

• Yirmili yaşlar zihinsel kapasitenin en üst seviyede olduğu yaşlardır.

• Otuzlu yaşlarda önemli olmasa da nöron küçülmesiyle beyin hacminde yavaş yavaş gerileme olur. Ancak bilişsel gerileme farkedilmeyecek durumdadır.

• Kırklı yaşlarda başta aktif hafıza alanında olmak üzere bazı zihinsel işlemlerde yavaşlama hissedilir. Beyin hacmindeki yavaş azalma sürer.

• Ellili yaşlarda beyin hacminin azalma süreci hızlanır. Hafızada ve kavramada belirgin değişimler olur. Kelimeleri hatırlamak daha uzun sürer. Yeni bir bilgi öğrenmek daha fazla süre gerektirse de öğrenilen bilgiler çoğunlukla unutulmaz.

• Altmışlı yaşlarda beyin hacmindeki kayıplar sürer. Beynin hafıza ve bilişsel kabiliyetleri için gerekli olan yapılarda risk sözkonusudur ve bu yapılar gençlik dönemlerine nazaran %25 oranında küçülmüş durumda olabilir. Bilişsel işlem yapma hızı daha da azalarak yeni birşey öğrenme daha da güçleşir.

• Yetmişli yaşlarda diyabet ve yüksek tansiyon, gibi sorunları sebebiyle yıpranmış insanlarda hafıza ve genel bilişsel becerilerde önemli gerilemeler oluşur. Bunama belirtileri çoğunlukla 75 ila 80 yaşları arasında görülmeye başlanır.