Uçuk Neden Çıkar ve Nasıl Tedavi Edilir?

Herpes Virüsü Nedir? Uçuk Neden Çıkar? Uçuk genellikle dudak, ağız ve burun delikleri etrafında oluşan, “herpes simplex” adlı  virüsün  yol açtığı bir hastalıktır. Herpes Simpleks virüsünün 8 tipi olmakla birlikte, en çok 3 tipi görülür. HSV 1 daha çok ağız, burun ve çevresinde görülürken, HSV 2genital bölgede yerleşmektedir. HSV 3 ise zonaya yol açan, sinirlerde yerleşen tipidir.

Uçuk Neden Olur?

Daha önce Herpes virüsüyle enfekte olan biri, uçuk çıkarmak için risk altındadır. Ancak insanların çoğu virüsü aldığı halde ömrü boyunca hiç uçuk çıkarmaz. Bağışıklık sistemi zayıflamış olanlar daha uzun ve şiddetli ataklar geçirmeye aday kişilerdir.

Herpes simplex virüsü vücuda girip ilk enfeksiyona sebep olduktan sonra o bölgeye yakın sinir hücrelerine yerleşir ve uçuk oluşmasını tetikleyen faktörler devreye girene kadar orada kalır. Bağışıklık sistemi zayıfladığı zaman yeniden bir uçuk meydana gelebilir.

Soğuk algınlığı, grip, stres, yorgunluk ve uykusuzluk, kadınlardaki hormonal değişiklikler, kuvvetli güneş ışığı, anemi, ağır diyabet hastalığı, streoid tedavisi gibi durumlar uçuğu tetikleyici faktörlerdir.

Uçuk Bulaşıcı mıdır?

Ön belirtilerin görüldüğü süre ile açık yaranın kapanma süresi arasında bulaşıcıdır.

Uçuk Nasıl Bulaşır?

Uçuğu olan bir kişinin kullandığı havlu, bardak, çatal, kaşık gibi eşyaları kullanmak veya uçuğu olan kişiyle öpüşmek uçuğun bulaşmasına neden olur.

Uçuğa dokunulması, yüzün diğer bölümlerine, göze ve vücudun diğer bölgelerine de bulaşmasına da yol açar.

HSV 1  yüz, dudaklar, burun ve ağız içinde içi su dolu kabarcıklara neden olur. Bu kabarcıklar kısa bir zamanda açılıp üzerleri ülserleşir ve etrafındaki diğer küçük ülserlerle birleşme eğilimi gösterir. Bu yaralar sarı beyaz renkli kabuklara dönüşür. Daha sonra kabuklar kendiliğinden yumuşayarak düşer. Önce kahverengi bir leke bırakır sonra kahverengi bir ize dönüşür.

Virüs alındıktan 2 ila 12 gün kadar sonra içi su dolu keseler ve kaşıntılı lezyonlar meydana gelir. Kişinin bağışıklık durumuna göre bir miktar yayılır. Hastalık nedeni olan virüs vücuda alınmış, sinir sistemine yerleşmiş durumdadır. Cinsel ilişkiye girilen kişilere virüs bulaştırılır. Bağışıklık sisteminin baskılandığı bir zamanda  hastalık belirtileri meydana gelir.

Yetersiz beslenme, fazla A vitamini alımı, aşırı alkol tüketimi, yoğun stres dönemleri, grip  gibi bağışıklık sistemini yoran hastalıklar, adet dönemleri, sık cinsel ilişkiye girildiği dönemlerde ve kişisel hijyen bozukluğunda hastalık tekrarlamaya başlar.

Genellikle dudak kenarlarında ve genital bölgede görülen ve zaman zaman ağrılı bir yaraya dönüşen uçuklar, gözde de oluşabilir. Göz uçuğu, gözün herpes simpleks virüsü ile enfeksiyonudur. Korneadaki göz uçuğu hiç iz bırakmadan sona erebileceği gibi, korneayı derinlemesine etkileyerek görmeyi kalıcı olarak azaltabilir, kornea delinebilir ya da nedbe dokusu gelişir. Göz ve dudaktaki Tip 1, cinsel yolla bulaşanı ise Tip 2’dir.

Herpes Belirtileri

• Uçuğun çıkacağı yerde 0-24 saat öncesinden  karıncalanma, kaşınma, yanma, sızlama hissi oluşur.

• Daha sonra bu bölgede  kızarma, şişme ve içi sıvı dolu kabarcıklar meydana gelir.

• Kabarcıklar ülserleşir ve bu dönemde uçuk çok ağrılı bir seyir izler.

• Zaman içerisinde kuruyup çatlar, sızıntı yapar ve açılarak görüntüyü bozan yara halini alır. Kabuklanma başladığı zaman uçuk küçülmeye başlar.

• İyileşme evresinde uçuk üstünde oluşan kabuk düşer, yerine kuru ve gergin bir doku meydana gelir.

• Ağrıya neden olan kaşıntılı kabarcıklar, genital bölgeyi etkileyen yumrular, döküntüler ve ağrı HSV tip 2’nin genel belirtileridir. Ayrıca ateş, halsizlik ve lenf bezlerinde şişme görülür. Ağrı, kabarcıklar ve kırmızı, içi sıvı dolu şişlikler biçiminde görülen bu belirtiler 10-15 gün sürer. HSV tip 2’nin yol açtığı genital herpes hastalıkları ağızdan ağıza, ağızdan genital bölgeye ve genital bölgeden genital bölgeye temas yoluyla bulaşabilir. Virüs vücuda bir kez girdikten sonra hücreler içinde yaşamını sürdürerek değişik zamanlarda tekrar tekrar enfeksiyona sebep olur.

Uçuk Nasıl Geçer?

Uçuğun kesin bir  tedavisi yok, uygulanan yöntemlerin amacı şikâyetlerin çabuk geçmesini sağlamak ve tekrar etme sıklığını azaltmaktır. Normal koşullar altında herhangi bir tedavi yapılmasa da en geç iki hafta içinde kendi kendine geçer, ancak uygun tedaviyle bu süre kısaltılabilir. Ağızdan alınan antiviral ilaçlar çok sık hastalananlarda uçuğun oluşumunu baskılamak için kullanılır. Ayrıca krem formları da mevcuttur. Uçuk çıkmaya başladığı sırada kremleri kullanmak etkili olur. Geç kullanılmaya başlanan antiviral kremler ise beklenen faydayı sağlamaz. Uçuk üzerine bakteriler de eklenirse  antibiyotik krem kullanmak iyileşme süresini azaltır.