Tiroid Nedir Belirtileri Nelerdir?

Tiroid Bezi Neden Büyür? Tiroid Nodülü ve Tiroid Nedir? Boynun önünde, nefes borusunun iki yanında bulunan tiroid bezi, besinlerle alınan iyot maddesini kullanarak hormon üretir. Tiroid hormonu birçok organın sağlıklı çalışması ve, vücudda enerji dengesinin sağlıklı olması için gereklidir. Bu hormonun az veya fazla olması sağlık sorunlarına neden olur.

Tiroid Bezi Ne İşe Yarar?

Tiroid bezi, insan metabolizmasının hızını ayarlayan T3 ve T4  hormonlarını salgılar. Bu hormonlar çok sayıda yaşamsal fonksiyonu yönetir. Tiroid bezinin çalışması, beyindeki hipofiz bezi adı verilen organdan salgılanan TSH ile kontrol edilir.

Tiroit bezi anne karnındaki dönemden başlayarak tüm yaşam boyunca tiroit hormonu (T3, T4) salgılar. Bu düzenin sağlanmasında hipofizden salgılanan TSH’ın da varlığı gerekir. Tiroit hormonlarının, vücuddaki her hücre ve dokunun fonksiyonlarını düzenleme görevi vardır. Bu hormonların üretim aşamasının herhangi bir bölümündeki bozukluk tiroit hastalığına neden olur. Tiroidin büyümesi guatr olarak adlandırılır ve basit guatr, nodüllü guatr, nodülsüz guatr gibi farklı gruplara ayrılır. Ayrıca bağışıklık sistemindeki sorundan kaynaklanan otoimmun tiroit hastalıkları da vardır. Tüm bu durumlar tiroidin çalışmasını bozarak hipertiroidi veya hipotiroidiye sebep olabilir.

Tiroid Bezinin Fazla Çalışması (Hipertiroidi)

Tiroid bezinin fazla çalışması, tiroit bezinin kendi başına, sürekli ve vücut ihtiyacından fazla olacak şekilde tiroit hormonu üretmesi durumudur.

Hipertiroidinin en çok görülen sebebi Graves hastalığıdır. Burada bağışıklık sistemi yanlışlıkla kendi tiroid hücrelerine karşı saldırır. Bu otoimnün hastalık  tiroid bezini harap eder ve tiroid hormonları T3 ve T4’un fazla oranda üretimine yol açar. Haşimoto tiroiditi, tiroid bezi tümörleri, diffuz ya da nodüller guatrları da tiroid bezinin fazla çalışmasına neden olabilir. Ayrıca tiroid hormonlarının yüksek dozda kullanımı da hipertiroide yol açabilir.

Tiroid Bezi Fazla Çalışırsa Ne Olur?

Tiroid bezinin çok çalışması fazla tiroid hormonu üretimine ve çeşitli sorunlara neden olur. Tiroid hormonu çok sayıda organı ve metabolizma fonksiyonlarını etkilediğin için çeşitli belirtiler meydana gelir. Hormon yapımının artış derecesine göre belirtiler hafif veya şiddetli olur.

Tiroid bezi fazla çalıştığında kilo kaybı, çarpıntı, nabız sayısında ve tansiyonda artış, saç dökülmesi, sıcağa tahammülsüzlük, sinirlilik, ellerde titreme, gözlerde ileri derecede büyüme ve öne doğru ilerleme gibi sonuçlar doğar.

Tiroid Bezinin Az Çalışması (Hipotiroidi)

Tiroid bezinin az çalışmasının birçok nedeni vardır. Tiroid bezinin iltihabı fonksiyon azalmasına sebep olabilir. Boyun bölgesine uygulanan ışın tedavisi tiroid fonksiyon kaybına yol açar. En çok görülen sebep kronik lenfositer troiditisdir. Lenfositer troiditis durumunda bağışıklık sisteminin aşırı reaksiyonuna bağlı olarak TPO-antikorları meydana gelir ve bu antikorlar tiroid hücrelerini tahrip ederler. Bunun sonucu olarak da hormon üreten tiroid hücreleri zamanla azalır ve kan hormon seviyesi azalır. Tiroid bezi ameliyatları ve radyoiyod tedavisi de tiroid bezinin az çalışmasına yol açar.

Tiroid Bezi Az Çalışırsa Ne Olur?

Tiroid bezinin az çalışması halinde yorgunluk, soğuğa tahammülsüzlük, metabolizma hızında yavaşlama, kilo alma, ses kalınlaşması, uykuya eğilim, saç dökülmesi, kas ve eklem ağrıları, adet düzensizlikleri, kabızlık, depresyon, unutkanlık, hamile kalmada zorluk, çocuklarda gelişme geriliği gibi sonuçlar görülür. İleri dönemde ise koma hali ve solunum durması riski vardır.

Tiroid Bezi Neden Büyür?

• Tiroid Bezi hormonlarının üretimi için iyot gereklidir. Tiroid hormonunun yapıtaşı olan iyotun eksikliğinde tiroid bezi TSH hormonu etkisiyle giderek büyür ve nodüler bir yapı kazanır.

• Hashımoto hastalığı sebebiyle tiroid bezinin hormon üretimi azalınca tiroid bezi daha fazla hormon üretmesi için uyarılır ve bu da tiroid bezinin büyümesine neden olur.

• Graves hastalığında tiroid hücrelerine karşı oluşan antikorlar tiroid bezini fazla hormon yapması için uyarırlar. Bunun sonucu olarak da tiroid bezi büyür.

• Tiroid bezinin iltihabi hastalıkları da tiroid bezinin büyümesine yol açar.

• Tiroid kanseri de tiroid bezi içinde şişlik şeklinde kendini belli eder.

Tiroid Testi Nasıl Yapılır?

• Tiroid hastalıklarının teşhisinde muayene, tiroid ultrasonografisi, kan ve idrar testleri, tiroid sintigrafisi, tiroid ince iğne biyopsisi kullanılır. Tiroid nodüllerinin incelenmesinde endokrinoloji, radyoloji, nükleer tıp ve patoloji üniteleri cerrahi ekibi ile beraber değerlendirme yapar.

• Tiroid bezesindeki nodül her zaman dışarıdan fark edilmeyebilir. Tiroid bezesinde nodül  olup olmadığı ultrasonografi ile saptanır. Tiroid bezesinde nodül olup olmadığının tespitinde sintigrafi, ultrasonografi kadar kesin sonuç vermez. Bilhassa ılık nodüllerde, nodül  mevcudiyetini belirleme bakımından sintigrafisi yeterli etkinliğe sahip değildir. Ancak, sıcak nodül ve soğuk nodül mevcudiyeti sintigrafi ile etkili şekilde tespit edilebilir.

• Tiroid bezinin ürettiği T3 ve T4 hormonları ve hipofiz bezi tarafından salgılanan TSH, tiroid bezinin fonksiyonlarını değerlendirmek için incelenir. AntiTPO ve AntiTg gibi antikor adı verilen kan proteinlerinin düzeyinin de ölçülmesi gerekir.

• Uzmanı tarafından yapılan tiroid ultrasonografisi ile, tiroid bezesinde nodül, kitle, lenf düğümü büyümesi, kireç oturması, parankim bozuklukların olup olmadığını tespit edilir. Nodül, kitle, lenf düğümü büyümesi ve tiroidin kendi boyutları ölçülür. Ancak  Ultrasonografi ile nodülün kanser olup olmadığı belirlenemez.

• Sintigrafi ile tiroid bezesinin ve tiroiddeki nodülün fonksiyonu hakkında bilgi elde edilir. Sintigrafi çekilmeden önce düşük doz Teknesyum-99 m adlı (zararsız) bir radyoaktif madde damardan enjeksiyonla verilir ve sonra gama kamera adlı cihazla görüntü alınır.

• Tiroid kanseriyle ilgili son dönemde kaydedilen gelişmelerden biri de medüller tipte tiroid kanseri olan anne ya da babanın kanında yapılan genetik bir analizle çocuğa bu hastalığın geçip geçmeyeceğinin saptanmasıdır. Çocukda da bu test pozitif çıkarsa o çocuğun 30 yaşına kadar tiroid kanserine yakalanma riski %100 olduğu için bu çocukların tiroid bezi tamamen alınır ve iyileşme sağlanır.