Kalp Ritim Bozukluğu Belirtileri ve Nedenleri

Kalpte ritim bozukluğu olarak da bilinen aritmi, kalbin düzensiz çalışmasına verilen addır. Dakikada ortalama 60-100 arası kalp atış sayısının üstündeki veya altındaki oranlar ritm bozukluğu olduğunu gösterir. Kalpteki düzensizlik; atım hızı ya da aralığında değişim veya her ikisiyle beraber oluşabilir.

Kalbin hızı, bir dakika içindeki atım sayısına göre belirlenir. Yetişkinlerdeki normal değerler 60-100 arası, yeni doğan bir çocuk içinse bu değerler 100 ile 140 arasındadır.

Bradikardi kalbin atım sayısının 60’ın altında olması, taşikardi ise 100’ün üstünde atması durumudur.

Aritmi Nasıl Oluşur?

Kalbin içinde uyarı üreten sinüs düğümü adlı bir merkez vardır. Kalp normal de atsa, bradikardik veya taşikardik de atsa ilk elektrik uyarısı bu noktadan çıkar. Bu noktadan uyarı çıkmayıp kalp içerisinde başka noktalardan elektrik uyarısı çıkması halinde aritmi sözkonusu olur.

Taşikardi, herhangi bir hastalığa ya da nedene bağlı olarak görülebileceği gibi, doğrudan sadece kalple ilgili olarak da oluşabilir. Vücudun kan ve oksijen ihtiyacının arttığı egzersiz durumunda, yine kan ve oksijen ihtiyacını arttıran korku, kansızlık, ateş, troid bezinin aşırı çalışması gibi durumlarda kalp  hızlanır ve fizyolojik bir taşikardi ortaya çıkar. Doğrudan kalple ilgili olarak görülen taşikardiler genellikle kalp rahatsızlıklarıyla ilgilidirler. Kalpten kaynaklanan ritm bozuklukları, kalbin kulakçıklarından ve karıncıklarından kaynaklanan aritmileri olarak 2’ye ayrılır. Kalbin karıncıklarından kaynaklanan aritmiler genellikle  daha tehlikelidir. Taşikardi 30 saniyeden fazla sürüyorsa kendiliğinden düzelse bile sürekli taşikardi, 30 saniyeden kısa sürüyor ve arada normale dönüyorsa süreksiz taşikardi olarak adlandırılır.

Kalp Ritim Bozukluğunun Nedenleri

• Kalp içi elektriksel uyarı oluşturan ve ileten yapılarda ya da kalp kasında bozukluk olması ritim bozukluklarına yol açar. Doğuştan gelen ritim bozukluklarının yanı sıra, diğer kalp rahatsızlıklarının olması durumunda da kalpte ritim bozukluğuna görülebilir.

• Aritmi her yaşta ortyaya çıkabilir. Gençlerde görülmesinin sebebi sigara, alkol tüketim ,aşırı oranda çay kahve sağlıksız beslenme, yorgunluk, uykusuzluk gibi etkenlerdir. Orta ve ileri yaşlarda ise fonksiyonel ya da organik bir yapı bozukluğu gibi nedenler sözkonusu olabilir. Uzun yıllar devam eden yüksek tansiyon kalbin işlevini yerine getirememesine neden olur. Kalp kası kalınlaşma başlar ve organik bir sorun meydana gelir. Bu da aritmiye sebebiyet verebilir.

• Kalp krizinden sonra oluşan hasarlar, tiroid hormonlarıyla ilgili ilaçların bilinçsiz kullanımı, aşırı oranda potasyum alımı, elektrolitleri aşırı oranda boşaltan ilaçlar, kansızlık, hiper tiroidi, hipotiriodi aritmeye yol açabilir.

Kalp Ritim Bozukluğu Belirtileri

• Çarpıntı, bayılma, yorgunluk, sıkışma hissi, göğüs ağrısı, nefes darlığı gibi belirtiler görülür. Aritmide görülen yakınmaların şiddeti rahatsızlığın şiddetine göre değişir.

• Aritmi kaynaklı dolaşım bozukluğu bütün sistem ve organları etkiler. Beyin, böbrek ve kaslar en çok etkilenen organlardır.

• Ritim bozuklukları hafif şekilde olabileceği gibi, felç ya da kalp yetersizliği gibi önemli sağlık sorunlarına sebep olabilecek derecede de görülebilir. Bazen hastanın aniden yaşamını yitirmesine bile yol açabilir. Kalp çok yüksek hızda, bir anda dakikada 500-600 gibi bir atışla çalışmaya başlar ya da aşırı duraklamaya giderse beyin beslenemeyeceği için hasta kaybedilir.

Nasıl Teşhis Edilir?

• Belirtilerin olduğu sırada çekilen Elektrokardiyografi (EKG), kalbin elektrik aktivitesiyle ilgili çok önemli bilgiler sağlar. Yalnızca 10-15 saniyelik bir kayıt süresini gösterdiği için kısa süreli ve seyrek olan aritmileri EKG ile saptamak zordur.

• 24-48 saat süresince ritim kaydı yapabilen ve hasta üzerine elektrotlar aracılığıyla takılabilen holter cihazları, aritminin teşhisinde önemli rol oynar. Cihaz takılıyken aritmi olursa teşhis konulabilir aksi takdirde sonuç normal çıkar. Fakat holter cihazı takılıyken hasta palpitasyon denilen çarpıntıyı hissetmiş ama o sırada kalp ritmi normal çıkmışsa, hastada aritmi tespit edilmemiş olur ve bu da sorunun psikolojik kaynaklı olduğunu gösterir.

• Ultrasonik ses dalgalarıyla, kalbin değişik yapılarını inceleme olanağı sağlayan ekokardiyografi ile kalp fonksiyonları ve anatomisi hakkında ayrıntılı bilgiler elde edilir.

• Kalbin elektriki aktivitesinin kalbin içerisinden kaydedilmesine dayalı bir uygulma olan elektrofizyolojik çalışma ile aritminin mekanizması ve bu mekanizmaya katkıda bulunan anatomik özellikler tespit edilebilir. Elektrofizyolojik tetkikte aritminin tam kaynağını ve yapısını tespit etmek amacıyla kontrollü elektriksel uyarılar kullanılır.

Kalp Ritim Bozukluğu Tedavisi Nasıl Olur?

• Aritminin tedavisi nedene göre değişir.nedene bağlı tedavi koroner arter hastalığı, miyokardit, kalp yetersizliği gibi kardiyak rahatsızlıkların tedavisi, tiroid hastalıkları ve elektrolit dengesizlikleri gibi sorunların giderilmesini kapsar. Semptoma yönelik tedavi ise genel önlemler ve antiaritmit tedaviyi kapsar. Antiaritmik tedavi ise ilaç, geçici ya da kalıcı pil implantasyonu, elektriki kardiyoversiyon, kateter ablasyonu ve kalp cerrahisini içerir.

• Kalbi aşırı derecede yavaş çalışması halinde kalp pili takılır. Kalp pilleri genellikle bayılma, göz kararması ve baş dönmesi gibi durumlar söz konusu olduğunda başvurulur. Kalp pilleri kalp atım hızının yavaşlamasını engelleyerek bu tür şikayetleri ortadan kaldırır.

• Kalbin ataklar halinde aniden çok hızlı çalışması durumunda  ritm düzenleyici ilaçlar, ablasyon ve elektroşok yapan özel cihazlar (ICD, defibrilatör) takılması gibi yöntemlere başvurulur.

• Elektroşok cihazları (ICD), ventriküler fibrilasyon ya da ventriküler taşikardinin tedavisinde kullanılır.

• Ablasyon tedavisinde kalbin içine ilerletilen ince teller ve özel bilgisayarlar aracılığıyla kalbin elektriksel haritası çıkarılarak ritm bozukluğuna yol açan alanlar tespit edilir ve bu alanın özel kateterlerle ısıtılması sorunun ortadan kalkmasını sağlar.