Burun Kanaması Nedenleri Nelerdir? Tıpdaki adı Epistaksis olan burun kanamaları, genellikle kuru-sıcak yaz aylarında ya da kış mevsiminde ısıtıcıların kuruttuğu oda havası sebebiyle burun mukozasının kurumasına bağlı olarak oluşur. Kuruma, kabuklanmaya sebep olur, kılcal damarlar çatlar ve kanama başlar.
Genellikle basit sebeplerden kaynaklanan ve yılın her döneminde görülebilen burun kanamaları, özellikle aşırı sıcak ve nemli havalarda daha fazla görülür. Çoğu burun kanamaları hafif kanamalar olmakla birlikte hayati risk taşıyacak ölçüde şiddetli kanamalar da görülebilir.
Burun Neden Kanar?
Burundan alınan havanın ısıtılması, nemlenmesi ve temizlenmesi işlevlerinde burun etleri olarak bilinen konkalar ve mukoza örtüsü rol oynar. Bunların, kan dolaşımının artması ya da azalması nedeniyle şişip inme özellikleri vardır. Bu şekilde burun delikleri sırayla tıkanıp açılırlar ve burun işlevlerinin yürümesini sağlarlar. Burun etlerini ve bütün burun boşluğunu, üzerinde jel benzeri bir mukus tabakası bulunan ve burundaki nemin korunmasını sağlayan mukoza örtüsü kaplar. Mukoza örtüsünün zedelenmesi durumunda burun kanaması meydana gelir.
Burun Kanaması Nedenleri
• Burun kanamaları (Epistaksis), burun içi değişiklikler ve diğer hastalıkların sonucu olmak üzere 2 ana gruba ayrılır. Burun içi iltihapları, sinüzit, burun karıştırma, buruna yabancı cisimlerin sokulması, burun içi ve sinüs tümörleri, burunda kemik eğriliği,burun mukozasının kuruluğu ve allerjik rinit burun içi nedenlerdir. Sistemik kan hastalıklıkları, yüksek tansiyon, damar hastalıkları, kanama, pıhtılaşma bozuklukları, vitamin eksiklikleri, kan sulandırıcı ilaçlar ve hormonal bozukluklar ise genel nedenler arasındadır.
• Burnu ikiye ayıran bölmenin ön kısmı damar yönünden oldukça zengindir. Küçük bir travmayla, hafif ıkınmayla ya da sıcak havanın etkisiyle bu damarlarda kanama oluşabilir. Yüksek tansiyonu olan, kanın pıhtılaşma zamanını uzatan aspirin ya da benzeri ilaç kullanan kişilerde de burun kanaması yazın daha çok görülür.
• Çocuk ve genç erişkinlerde ön burun kanamalarına daha fazla rastlanır. Burun kanamalarının çoğu, burun orta kısmında bulunan kılcal bir damarın çatlaması sebebiyle tek taraflı oluşur. Bu bölgedeki damarlar oldukça ince ve yüzeyde oldukları için burun sümkürülmesi sırasında ya da ufak bir dokunuşla bile kanayabilirler.
• Orta ve ileri yaşlarda ve de özellikle yüksek tansiyonu olan kişilerde ise, arka burun kanamaları daha çok görülür. Burnun içinde arka üst bölgelerden kanama olur ve şiddeti ön burun kanamalarına göre fazladır. Genellikle geniz ve burundan aynı anda kan gelir. Otururken ya da ayakta dururken bile kanama boğaza doğru olur.
• Ön burun kanamaları burnun ön kısmından gelen kanamadır ve endişelenilecek bir durum değildir. Arka burun kanamaları ise oldukça önemlidir ve bir doktorun kontrol etmesi gerekir.
Burun Kanamasını Durdurmak İçin Ne yapmalıyız?
• Burun ucu sıkıca tutularak baş öne doğru eğilmelidir. Baş geriye atıldığında kan burundan geniz ve boğaza, buradan da yutularak mideye gider. Kanama miktarı belirlenemediği gibi bulantı ve kusmaya da neden olabilir.
• Baş yüksekte tutularak ve öne eğilerek burun ön kısmı 5-10 dakika sıkılır. Baş, kalp düzeyinden daha yüksekte tutulmalıdır.
• Burun içine kremlenerek pamuk tampon konulabilir,
• Boğaza akan kanı yutmayın, tükürün.
Tıbbi Olarak Burun Kanaması Nasıl Durdurulur?
• Eğer kanama durmuyorsa ya da yeniden kanamaya eğilim gösteriyorsa, kanama sebebiyle yorgunluk ve halsizlik hissediliyorsa veya kanama daha çok boğaz arkasına doğru oluyorsa en yakın bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
• Hastanede ilk olarak burun temizlenir ve kanama odağı saptanır. Kontrol altına alınamayan kanamalar ön veya arka burun tamponu ile durdurulur. Bunun dışında, kimyasal maddeler ya da koterle yakma, kanamaya yol açan damarın bağlanması gibi uygulamalar da yapılabilir.
• Kanama kendiliğinden durmuşsa ya da tampon alındıktan sonra kanama olmuyorsa, genellikle yumuşatıcı ve yara iyileştirici krem ya da burun merhemleri verilir. Serum fizyolojik damla ya da spreyler de burun içinin nemlendirilmesi amacıyla kullanılabilir.
• Kanamaya yol açan etkenin saptanması amacıyla tansiyonun ölçülmesi, sinüzit filmlerinin çekilmesi, kanama-pıhtılaşma testleri ve kan hastalıkları ile ilgili tetkikler de yapılabilir.
Hangi Durumlarda Mutlaka Doktora Başvurulmalıdır?
• 10 dakika boyunca burun sıkıştırıldığı halde kanama durmamışsa,
• Tekrarlayan burun kanamalarında,
• Kan tükürülmesi ya da kusma ile ağızdan kan geliyorsa,
• Pıhtılaşma bozukluğuna yol açabilecek hemofili, karaciğer ya da böbrek hastalıklarının olması durumunda,
• Kısa süre önce kemoterapi alınmışsa, vakit geçirilmeden bir doktora gidilmelidir.
Yukarıda yeralan metin haber ve bilgi amaçlı hazırlanmış olup, hekimin uygulayacağı teşhis ve tedavisinin yerine geçmez. Herhangi bir tedavi sürecine başlamadan önce mutlaka sağlık uzmanının görüş ve onayı alınmalıdır.
