Böbrek Yetmezliği Sebepleri. Böbrek Yetmezliği Belirtileri. Böbreklerin, vücudun sıvı dengesinin sağlanması, metabolizma artıklarının vücuttan uzaklaştırılması, kan basıncının düzenlenmesi ve bazı hormonların sentez edilmesi gibi çok sayıda farklı görevi vardır. Böbreklerin fonksiyonlarının bozulması nedeniyle bu görevlerini yapamaması durumuna böbrek yetmezliği adı verilir.
Birçok böbrek hastasında hastalık ilerleyinceye kadar herhangi bir belirti görülmez. Eğer idrarın renginde bir farklılık görülüyorsa, idrar bulanıksa, normalden çok ya da az idrara çıkılıyorsa, gece uyanıp idrara çıkılıyorsa mutlaka tıbbi inceleme yapılması gerekir. Böbrek yetmezliği erken dönemde tespit edilip tedavisine başlanmazsa ileri dönemlerde diyaliz ve böbrek nakli gibi ciddi durumlarla karşılaşılabilir.
Böbrek Yetmezliği Nedenleri
Akut böbrek yetmezliği aniden gelişen ve daha sonra fonksiyonlarının geriye dönmesiyle düzelen böbrek rahatsızlığını ifade eder. Akut böbrek yetersizlikleri daha çok kan kayıpları ya da yaygın infeksiyon, kazalar, ağır yaralanmalar ve toksit maddelere maruz kalma sonucu gelişir. Kronik böbrek yetmezliği ise geri dönüşü mümkün olmayan, böbrek fonksiyonlarının tamamen kaybolmasına yol açan böbrek rahatsızlığıdır. Diyabet hastalığı, yüksek tansiyon, nefritler, bazı ilaçlar ve taşlı böbrek hastalıkları kronik böbrek yetmezliğine sebep olan etkenlerdir. Glomerülonefrit, polikistik böbrek hastalığı, tekrarlayan böbrek enfeksiyonları ya da çocuklukta geçirilen böbrek enfeksiyonu sebebiyle böbrekte hasar oluşması da böbrek yetmezliğine yol açan nedenlerdir.
Böbrek Yetmezliği Belirtileri
• Çok su içme, gece sık idrara çıkma, idrarda kan olması, köpüklü idrar gibi belirtiler böbrek yetmezliğinin işaretleri olabilir.
• Böbreklerin vücudu zehirden arındırma görevini yerine getirememesi sebebiyle vücut yavaş yavaş kendini zehirlemeye başlar ve bunun sonucu olarak iştah kaybı, zayıflama, mide bulantısı, kusma, halsizlik ve tüm vücutta kaşıntı gibi belirtiler oluşur.
• Böbreğin vücuttaki fazla suyu atma işlevini yerine getirememesi bacakların şişmesine yol açar. Akciğerde de su toplaması oluşabilir ve bu durum giderek daha da fazlalaşan nefes darlığına yol açar.
• Böbreklerde, kırmızı kan hücrelerinin üretilmesi için gerekli olan eritropoetin üretiminin azalması, ciddi derecede kansızlığa sebep olur. Halsizlik, nefes almakta zorlanma ve baş dönmesi gibi belirtiler görülebilir.
• Kandaki asit oranının fazlalaşması nedeniyle iştah kaybı ve mide bulantısı görülür.
• Vücutta fazla oranda biriken ürenin ter bezlerine karışması terin, idrar gibi kokmasına sebep olur.
• Böbrekler kalsiyum, fosfor ve D vitamini arasındaki dengeyi sağlayarak kemiğin sağlıklı ve güçlü yapısını korur. D vitamini, böbreklerde aktif hale getirildiği için böbrek yetmezliği durumunda kemiklerde erimeyi hızlandıran kemik metabolizma rahatsızlıklarına rastlanır.
• Böbrek yetmezliği konjestif kalp yetmezliğine yol açabilir.
• Kalp hastalığı olan kişilerde zamanla böbrek yetmezliği gelişebileceği gibi, böbrek yetmezliği olan hastalarda da kalp hastalıkları gelişebilir.
Böbrek Yetmezliği Tanısı Nasıl Konur?
Böbreğin fonksiyonlarını yerine getirme derecesi glomerül filtrasyon miktarı (GFR) testi ile tespit edilir. GFR’nin 3 ay ya da daha fazla bir süre 60ml/dk/1.73m2’ nin altında olması kronik böbrek hastalığının işareti olabilir. GFR’nin 15ml/dk/1.73m2’ nin altında çıkması son dönem böbrek yetmezliği evresine gelindiğini gösterir. GFR düşüklüğü dışında, idrarda protein ya da albumin oranının normal seviyenin üzerinde olması, idrarda normalden fazla alvuyar bulunması ya da görüntüleme yöntemlerinde böbreklerde normal dışı bulguların tespiti de kronik böbrek hastalığının göstergesidir.
Yukarıda yeralan metin haber ve bilgi amaçlı hazırlanmış olup, hekimin uygulayacağı teşhis ve tedavisinin yerine geçmez. Herhangi bir tedavi sürecine başlamadan önce mutlaka sağlık uzmanının görüş ve onayı alınmalıdır.
