Sindirim kanalında ortaya çıkan ve genellikle kronik seyirli iltihap olan iltihabi bağırsak hastalığı, bağırsak duvarında ülser, şişme, yaralanma, kanama ve zedelenme gibi belirtilerle kendini gösterir. İltihabi bağırsak hastalığının ülseratif kolit ve crohn hastalığı olmak üzere 2 çeşidi vardır. İltihabi bağırsak hastalığının ayrıca tam olarak ülseratif kolit ya da crohn hastalığına benzemeyen, arada kalan bir çeşidi de bulunmaktadır.
Ülseratif kolit ve crohn hastalığının sebepleri bilinmemektedir. Her ikisinde de alevlenmeler ve yatışmalar görülür. Alevlenme dönemini ardından oluşan sessiz dönemde hastalık kısmen yatışır ve yakınmalar ortadan kalkar.
Bağırsak İltihabı Belirtileri
• Crohn hastalığı ağızdan başlayarak bağırsağın sonuna kadar sindirim sisteminin herhangi bir yerinde meydana gelebilir. En çok görüldüğü yer ince bağırsağın alt bölümüyle kalın bağırsaklardır. Karın ağrıları ve kramplara neden olur. Ağrının yanında bazen bulantı ve kusma da görülebilir. Birçok hastada ağrılı dönemlerde iştahsızlık ve ishalde ortaya çıkar. Anüs kenarlarında yara oluşması ve anüsten iltihaplı akıntı gelmesi gibi belirtiler de olabilir.
• Kalın bağırsak iç yüzeyinin bilinmeyen sebeplerle kendiliğinden iltihaplanması olan ülseratif kolit, dışkıyla kan kaybı, şiddetli ishal, karın ağrıları, zayıflama ve ateş gibi belirtilere yol açar. Hastalık kalın bağırsak yüzeyinde geniş yaraların açılmasına ve bu yaralardan da kan, protein ve diğer önemli vücut salgılarının kaybına sebep olur.
• Kalın bağırsağın en önemli işlevi, bağırsak içindeki suyun kana geri emilimidir. Ülseratif kolit hastalığında suyun geri emilmini sağlayan tabakada iltihap oluşması sebebiyle bu fonksiyon gerçekleşmez ve bunun neticesinde ishal gelişir. Mukozal örtü tabakasındaki iltihap, ülserlere ve kanamaya yol açar. İshal, bağırsak hareketlerinde artışa ve karın ağrısına yol açar. Kanlı dışkılama, makattan kan gelmesi, dışkılamada ağrı, acil dışkılama ihtiyacı, ishal, kramplar tarzında karın ağrısı, ateş ve kilo kaybı gibi yakınmalar görülür.
• Kanser riskini artırdığı için ülseratif kolit hastalarının mutlaka düzenli olarak kolonoskopiyle takip edilmesi gerekir. Hastalığın 9-10’ncu yıllarından itibaren kalın bağırsak kanser riskinin sağlıklı insanlara göre daha fazla olduğu araştırmalarla gösterilmiştir. Bu yüzden tüm bağırsakları tutan hastalık sözkonusu olduğunda dokuzuncu yıldan itibaren, yalnızca kalınbağırsağın sol tarafını tutan hastalık durumunda ise 15’nci yıldan sonra senelik tarama kolonoskopileri yaptırılması öneriliyor.
• Kanser riski dışında ülseratif kolit bel kemiği ve bazı eklem iltihaplanmaları, karaciğer safra sistemi iltihaplanması, bazı böbrek sorunları, akciğer ve kalp zarının iltihaplanması, kansızlık ve pıhtılaşma bozuklukları, ağız, göz ve deride yaralar oluşması gibi önemli sağlık sorunlarına da neden olur.
Bağırsak İltihabı Nasıl Tedavi Edilir?
• Ülseratif kolit teşhisi öykü, fizik muayene, labarotuar bulguları ve kalın bağırsakların görüntüleme yöntemleriyle konulur. Dışkı ve kanın laboratuarda tetkik edilmesi önem taşır. Kalın bağırsaklar ve ince barsağın son kısmı kolonoskopiyle ayrıntılı olarak görüntülenir.
• Tedavi, hastalığın derecesine ve etkilediği bağırsak alanına göre doktor tarafından planlanır. Sıklıkla ağızdan alınan ilaçlar ve makattan verilen lavmanlarla tedaviye başlanılır. Yeterli sonuç alınamazsa veya hastalık en başından itibaren şiddetli seyrediyorsa ağızdan ya da damar yoluyla kortikosteroid ilaçlar verilebilir. Bazı durumlarda tedavide bağışıklığı baskılayan ilaçlar kullanılabilir.
• Kortikosteroid ilaçlarla yapılan tedavinin 3 aydan fazla olmaması ve hastaların doktora danışmadan ilacı aniden bırakmamaları gerekir. İlaçların dozu, tedavi etkinliği ve kullanma süresi arttıkça, ciddi yan etkileri de o derece fazlalaşır. Kortizon tedavisi, diyabet, mide ülseri delinmesi, katarakt, hipertansiyon, kemik erimesi, kas incelmesi ve pankreas iltihaplanması gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Ayrıca kullanılan ilaçlar böbrek yetmezliği riski de taşır.
• Bazı hastalarda ise cerrahi müdahele sözkonusu olabilir. Şiddetli kanama, bağırsak delinmesi, bağırsak çapının iyice genişleyerek patlamaya doğru gitmesi ve bağırsaktan kan dolaşımına geçen mikropların kan zehirlemesine sebep olması halinde acil cerrahi müdahele sözkonusu olur. Ayrıca ilaç tedavisi yan etkilere yol açmışsa ya da tedaviye rağmen hastalık kontrol altına alınamamışsa bu durumlarda da cerrahi tedavi gerekir.
• Ameliyatın amacı hasta olan kolonun çıkarılmasıdır. Sonra kalan ince bağırsak doğrudan karın duvarına bağlanır. Dışkının devamlı torbaya akması ya da ince bağırsaktan yapılan kesenin hastanın anüsüne bağlanarak hastanın normal yoldan dışkı yapması sağlanabilir.
Aferez Yöntemi
Aferez denilen filtrelemeyle bağırsaklarda iltihaba neden olan savunma hücreleri toplanır. Aferez yöntemiyle hastadan toplanan kan filtreden geçirilir, hastalık sebebi lökositler ayrılır ve bu hücrelerden temizlenen kan hastaya yeniden verilir. Uygulama haftada bir defa olmak üzere 5 hafta üst üste yapılır. Ancak bu yöntem her hastada uygulanmamaktadır. Gastroenteroloji uzmanlarından oluşan bir heyetin raporu doğrultusunda Sağlık Bakanlığı’nın Aferez Komisyonu’nun onay verdiği hastalara uygulanmaktadır.
Ülseratif kolit ve Crohn Hastalığı Arasındaki Farklar
• Ülseratif kolitte, sadece kalın bağırsağın içini örten yüzeyel tabaka sorunluyken, crohn hastalığında ise, ağızdan anüse kadar sindirim kanalının herhangi bir yerinde bu durum ortaya çıkabilir.
• Ülseratif kolitten farklı olarak crohn hastalığında, hastalığın oluştuğu bağırsak bölümünde, bağırsak duvarının yalnızca yüzeyel tabakası değil, tüm tabakaları hastadır.
• Ülseratif kolit daha çok kanlı ishalle kendini gösterir. Crohn hastalığı ise daha sinsi seyreder. Ülseratif kolitte daha çok kanama görülür ve kanama kırmızı, taze kan şeklindedir. Crohn’da da kanama olur ancak ülseratif kolit kadar sık değildir. Crohn hastalığında iltihap bağırsak duvarının tüm katlarını etkileyebilirken ülseratif kolitte ise iltihap, bağırsağın sadece iç yüzeyinde görülür.
Yukarıda yeralan metin haber ve bilgi amaçlı hazırlanmış olup, hekimin uygulayacağı teşhis ve tedavisinin yerine geçmez. Herhangi bir tedavi sürecine başlamadan önce mutlaka sağlık uzmanının görüş ve onayı alınmalıdır.
Merhaba benim esim pankreans iltihaplandi simdide ince bagarsaklar iltihaplaniyo deliniyo sonuc ne olur bi fikriniz var mi
slm benımde ince bagırsagımda ıltıhaplanma var bende antıbıyotık kullanıorum ankarada tavsiye edebileceğimdoktor yıllardır gittiğim özkaya tıp merkezince osman basattır. deneyin ben çok memnunum gcmıs olsun
Slm benim eşiminde kalın bağırsaklarini komple iltihap kaplamış doktor karın söylediği vücut kendi üretiyormuş ilaç kullanıyoruz aşırı derecede ateş oluyor ağrısı şiddet le devam ediyor ne yapmalıyız fikri olan varmı herkese geçmiş olsun.
Bu hastalığın tedavisi için Ankara da iyi bir doktor tavsiye edebilirmisiniz
Doktora gidin buraya ne yazıyorsunuz
Merhabalar benimde o kadar çok şikayetim var ki bağırsaklarımla ilgili belkide yüz kere hastaneye gitmişimdir.rektoroskopi endoskopi kan testleri ilaçlı ultrason gaitada gizli kan gaitada bakteri bu tahlillerimin hepsi normal çıkıyor ama bi kaç kere kanamam oldu ve karnımın içinde bişey var gibi hissediyorum özellikle sol bölgede inş bişeyim yoktur.kolonoskopim tam olmadı çünkü yarıya kadar bakmayı yeterli görmüş doktor ama şikayetlerim hiç geçmiyo bişeyim olsa bu kadar tahlilde bişey belli olmaz mıydı?
Slm benim kalın bağirsakda iltihaplanma birde torbalanma varmış nasıl bir tedavi görmem ve nasıl beslenmem lazim saygilarimla
Babamin bagirsak iltihabi var ve ilac kullaniyor duburden kan geliyormus 2gunde bir bu kotu bir durummu babamin. Moralman bitik neyapmamiz lazim
Ayni durum bendede sozkonusu arkadasim bir cevap alabildinmi soruna bende merak ediyorum.
Merhaba kalinbagirsagimda iltihap ortaya cikti antibayotik tedavisi goruyorum bir hafta hastanede kaldim simdi evde agiz yoluyla antibayotik aliyorum ve agrilarim hala tamamen gecmedi, agrilarim zamanla gecermi bilgi verirseniz sevinirim
Ayrica beslenmem nasil olmali tesekur ederim.