Anksiyete Tedavisi Bitkisel Çözümler

Anksiyete rahatsızlığında anksiyete ile birlikte görülen rahatsız edici hisleri yatıştırma durumunda doğal bitkisel ilaçların kullanımı az değildir. Anksiyete rahatsızlığı çoğu batı ülkesindeki en yaygın ruh sağlığı meselesidir ve anksiyetede bitkisel ilaç kullanımı son zamanlarda çok dikkat çekmektedir.

Anksiyete rahatsızlığında daha az yan etki göstermeye meyilli olan bitkisel tedaviler, bağımlılık yapmaya daha az yatkındır ve tedavide yararlı etkileri bulunmaktadır.

Herhangi bir tedaviyi değiştirirken ya da ilaveler eklerken dikkatli olunmalıdır ve bitkisel bir ilaç almadan almadan önce ilaç etkileşimlerine fazlasıyla dikkat edilmelidir. Hamileler ve emziren kadınlar bu tür ürünleri doktor onayı olmadan kullanmamalıdırlar.

 

Sarı Kantaron (Hypericum perforatum)

Klinik etkinlik yönünden en çok araştırılan bitkilerden biri olan St. John’s Wort (sarı kantaron) hafif ve orta dereceli depresyonlar için kullanılmaktadır. St. John’s Wort ilgili yapılan çalışmalar bu bitkinin depresyon, uykusuzluk, endişe, karamsar ruh hali, değersizlik hissi gibi semptomlarda faydalı olduğunu göstermiştir.

Sarı Kantaron bitkisi, her ikisi de bu bitkinin ferahlatma etkisinde önemli bileşenler olduğu düşünülen hypericin ve hyperforin içerir. Bu bileşiklerin etkisi, bu bitkide kendiliğinden bulunan flavenoid glükozidi tarafından geliştirilir ve iyi bir ilave hypericin ve flavenoid glükozidinin miktarlarını standartlaştıracaktır. 300 mg’lık ve % 0.3 hiperisin içeren standardize kapsüller günde 3 kez alınır. Etkisini 4-6 hafta sonra göstermeye başlar.

Sarı kantaron bitkisi Almanya’da hafif ve orta derece depresyon ve ankisiyetenin tedavisinde ilaç olarak onaylanmıştır.

Diğer sentetik sakinleştirici ve yatıştırıcı ilaçlarla beraber kullanılmaması gerekir. Herhangi bir hastalık için ilaç kullanılıyorsa doktor onayı olmadan sarı kantaron kullanılmamalıdır.  (Diğer bazı ilaçlarla etkileşime girdiği gerekçesiyle sarı kantaron ürünleri Fransa’da yasaklanmıştır)

Ağır depresyon ve intihar eğiliminin olması gibi durumlarda hekimin onayı  olmadan kullanılmamalıdır.

Herhangi yeni bir tıbbi tedaviye başlamadan önce sağlık hekiminize danışmanız önerilir ve Sarı Kantaron kullanmanız halinde, genel anesteziden  yedi gün önce kullanımı bırakılmalıdır.

Mayıs papatyası (Chamomilla recutita)

Sinir sistemi üzerin yatıştırıcı etkisi vardır. Amerika’da yapılan ve sonuçları Journal of Clinical Psychopharmacology dergisinde  yayınlanan araştırma sonucuna göre standardize edilmiş papatya özütünün hafif – orta derecedeki endişe ve huzursuzluk durumlarında yararlı olabileceğine dair deneysel veriler saptanmıştır.

Burada dikkat edilmesi gereken husus kullanılan bitkinin chamomilla recutita yani mayıs papatyası olmasıdır. Çünkü aktarlarda mayıs papatyası olarak papatya benzeri bitkiler satılmaktadır ve de bunların zehirli olma ihtimalleri bulunmaktadır.

Çarkıfelek (Passiflora incarnata)

Çarkıfelek bitkisi uyku proplemleri, sinirlilik ve yaygın anksiyete bozukluğu sorunlarında kullanılmaktadır.

Çarkıfelek sinir sistemi üzerinde yatıştırıcı bir etkiye sahiptir ve özellikle anksiyete ve uykusuzluk için önerilir. Anksiyete tedavisinde alışkanlık yapmayan şekliyle bilinir. Bu bitkisel ilaç tesirinde büyük ölçüde ılımlıdır ve valerian kullanmadan önce anksiyete ile birleşmişmiş uykusuzluk için düşünülmelidir.

Bu bitkinin 400 farklı çeşidi olmakla beraber kullanılan tür Passiflora incarnatadır. İlaç hammaddesi olarak kullanılmaktadır. Tedaviye yönelik bu tür kullanılır. Diğer çeşitleri yetersiz veya etkisizdir.

Tablet ve şurup olarak eczanelerde satılmaktadır.

Çarkıfelek tek olarak kullanıldığı gibi şerbetçiotu, kediotu ve mayıs papatyası gibi bitkilerle kombine edilmiş ürünler de mevcuttur.

Valerian – Kedi Otu (Valeriana officinalis)

2003 yılında araştırmacılar Valerian’ın  sakinleştirici ve uyku arttırıcı etkisinden sorumlu  6-methylapigenin ve hesperidin’i izole ettiklerini açıkladılar. Bunun dışında kediotu valepotriates, glikozitler, alkaloit, kolin, uçucu yağ, tanen ve reçine içerir. Bitkinin köklerine özel kokuyu veren madde uçucu yağda bulunan valerianik asittir.

Kediotunun, sarı kantaron veya çarkıfelek bitkisiyle beraber bir nörotransmitter olan ve anksiyete üzerinde sakinleştirici etkisi bulunan GABA seviyesini arttırdığı belirtiliyor.

0.3 – 0.8% valerenic veya valerik asit içeren içeren standardize preparatlar kullanılmaktadır.

Gün içerisinde anksiyete karşı 150-300 miligram, uykusuzluk içinse yatmadan 1 saat önce 300-500 miligram kullanımı önerilmektedir. 4-6 hafta sonra kullanıma ara verilmelidir.

Tavsiye edilen dozun yan etkileri nadirdir.  Yüksek dozlar  baş ağrısı, huzursuzluk, görmede bulanıklık, sabahları halsizliğe yol açabilir.

Xanax, Valium gibi ilaçlarla beraber kullanılmamalıdır.

L-triptofan, melatonin ve sarı kantoranla birlikte kullanımı fazla uykuya neden olup kediotunun yan etkilerini artırabilir.

Kediotu kapsül, tablet ve çay şeklinde eczanelerde satılmaktadır. Melisa bitkisi ve şerbetçiotuyla kombine edilmiş ürünler de vardır.

Şerbetçi Otu (Humulus lupulus)

Esas olarak bu bitkisel ilaç bir yatıştırıcıdır ve sık sık uykusuzluk ve sinirsel gerilimi tedavi etmede tesirini arttırmak için çarkıfelek bitkisi ile bir araya getirilir.

Son zamanlarda yapılan bir Alman araştırması  benzodiazepine bir alternatif olarak, şerbetçi otunun  ve kedi otunun  geçerli bir alternatif sağladığı sonucuna vardı. Alman Sağlık Bakanlığının bitkisel preparatların hazırlanması ve ruhsatlandırılmasından sorumlu E Komisyonu uykusuzluk için şerbetçiotunun kullanımına onay vermiştir.

Melisa Bitkisi

Melisa bitkisi özü hafif depresyon  ve stresde kullanılan bir bitkidir. Sinir sistemini gevşetici ve uykuyu kolaylaştırıcı etkisi bulunmaktadır.

Kava Kava

Kava kava, Piper methysticum biber bitkisinden gelir. Bitkinin, farmakolojik etkilerinden sorumlu olarak tanımlanan maddeler, kavalaktonlar veya kavapironlardır. 1996’da Jena University’deki Alman araştırmacılarn gerçekleştirdiği çift kör bir deneyde, 25 hafta süresince 100 mg, kava’nın günde 3 kez kullanımı, 101 katılımcıdan 58 tanesinin anksiyete durumlarınında düzelmelere neden olduğunu göstermiştir.

Cochrane Database of Systematic Reviews’de 2003 yılında yayınlanan yazıda 11 klinik çalışmadan elde edilen verilerin bir analizi yapılmış ve kava bitkisinin anksiyete tedavisinde yararlı olduğu belirtilmiştir. 30 – 70 % kavalactones içeren standardize preparatlar kullanılır. Kapsül, tablet, çay, tentür formları mevcuttur. Birçok klinik çalışmada Alman kava ekstresi WS 1490 kullanılmıştır.

Planta Medica adlı dergide yayımlanan bir makaleye göre, kava kava bitkisi, gamma-aminoburitik asit adlı (GABA) bir nörotransmiteri etkilemektedir. GABA, beyin metabolizmasında gerekli olan bir amino asittir ve beyin fonksiyonunun düzgün çalışmasına yardım eder. Psychopharcology’de 2009 yılında yayımlanan, University of Queensland’dan araştırmacıların raporunda, “Kava, anksiyete terapisinde doğal bir tedavi sunmaktadır” ifadesi yer almıştır.