Kansızlık Belirtileri ve Anemi Hastalığı. Anemi Nedir? Kan hemoglobin seviyesinde ya da kırmızı kan hücreleri sayısında azalma ve buna bağlı olarak gelişen bulgular anemi olarak adlandırılır. Dünya Sağlık Örgütü’nün kriterlerine göre, hemoglobin seviyesinin kadınlarda 12g/dL, erkeklerde ise 13g/dL’nin altına düşmesi anemi olarak kabul ediliyor. Demir eksikliği anemisi özellikle hamile, emziren ve doğurganlık çağındaki kadınlarda sıkça ratslanılan bir sorundur.
Demir eksikliği anemisi, besinlerle alınan demir miktarının vücudun kaybettiği demir miktarından daha fazla olması nedeniyle meydana gelir. Demir kaybının en önemli sebebi ise kanamadır. Kadınlarda demir eksikliğinin oluşma olmasının nedeni adet dönemindeki kanamalar sonucunda olan kayıplardır. Ayrıca sık doğum, düşük ve kürtaj sırasındaki kayıplar da demir eksikliğinin kadınlarda daha fazla görülmesine yol açar.
Anemi Çeşitleri
Aneminin, alyuvarların çapındaki değişikliklere göre farklı türleri vardır. Alyuvarların çapı küçük olanlarda, demir eksikliği anemisi ve Akdeniz anemisi denilen 2 anemi çeşidi görülür. Çapı büyük olanlarlarda ise en çok görülen, vitamin eksikliği nedeniyle oluşan anemilerdir. Folik asit (B9) ve B12 vitamini eksikliği anemileri bu gruptadır.
Demir Eksikliği Anemisi
Besinlerle yeterli oranda demir alınmazsa veya alınandan daha fazla demir kaybedilirse vücuttaki demir depoları boşalır ve bu durum demir eksikliği olarak ifade edilir. Demir eksikliği devam ederse, bu kez demir eksikliği anemisi olarak adlandırılan ve demir depolarının, serum demirinin ve hemoglobin düzeylerinin azaldığı bir durum meydana gelir.
Demir Eksikliği Nedenleri
• Adet kanamaları, mide ülserleri nedeniyle olan kanamalar, basur kanamaları anemiye yol açabilir.
• Hamilelik ve emzirme gibi demire ihtiyacın arttığı durumlar.
• Demir içeren gıdaların yeteri kadar tüketilmemesi
• Demirin barsaklardan emiliminin bozulması
• Kronik hastalıklar vücudun depolarını tüketir ve yaydıkları zehirlerle yeni kan yapımını bozarlar.
• Böbrek yetmezliklerinde böbrek tarafından üretilip kan yapımını düzenleyen eritropoetin hormonunun salınımı azalır. Kronik böbrek yetmezliğinde böbrekte yeterli eritropoietin sentezlenemez ve böbrek hastalığına bağlı anemi oluşur. Böbrek yetmezliği ağırlaştıkça aneminin şiddeti de artar.
Kansızlık Belirtileri
Yorgunluk, çabuk yorulma, baş dönmesi, çarpıntı ve nefes darlığı, sık hastalanma, üşüme, iştah kaybı, bulantı, ağız ve göz kapağı içindeki mukozalarda meydana gelen solukluk ve konsantrasyon zorluğu.
Anemi Testleri
Tam kan sayımı, serum demiri, serum demiri bağlama kapasitesi, transferin saturasyonu, serum ferritin düzeyi ve dışkıda gizli kan araştırması.
Anemi Tedavisi
Anemi tedavisinde ağız ve damar yolu ile verilen ilaçlar kullanılır. En iyi emilen demir formu demir sülfattır.
Anemi tedavisinde ağızdan verilen ilaçlar demir tedavisi için çoğunlukla yeterli olmaktadır. Tedaviye başladıktan iki ay sonra hemoglobin seviyesi normale döner, ancak kemik iliğinde olan demir depolarınının doldurulması için tedavinin 6 ila 12 ay daha sürdürülmesi gerekir.
Kemik iliği eksik kan miktarını yerine koymak için önce verilen demirin tamamını kullanır, hemoglobin düzeyi normale geldikten sonra, bu kez kullanmadığı demiri depolamaya başlar. Bu yüzden demir depoları dolmadan tedavi bırakılmamalıdır.
Demir Hangi Gıdalarda Bulunur?
Demir içeren besinlerin yenmesi demir eksikliğinden korunmak için önemli olmakla birlikte uzun süreli kanama durumlarında, bu besinler demir depolarının boşalmasını önleyemez, oluşan eksikliği de tek başına gideremez.
Kırmızı et, sakatat, yumurta, pekmez, semizotu, soya fasulyesi, kuru kayısı, kuru üzüm, kuru incir, spirulina ve köri tozu demir içeren besinler arasındadır.
Anemi Tedavi Edilmezse Ne Olur?
• Demir yetersizliğinin tedavi edilmemesi çocuklarda yorgunluk, zihinsel ve vücut gelişiminde gerilik, öğrenme zorlukları, enfeksiyonlara yatkınlık, dikkat ve hafıza bozukluklarına neden olabilir.
• Büyüklerde ise kalp ve solunum sistemi rahatsızlığı olan ve özellikle ileri yaştaki hastalarda kalp ve solunum yetmezliğinde artış ve ölümlere yol açabilir. Anemi nedeniyle organlara, dokulara ve bütün hücrelere yeteri kadar oksijen taşınmadığı için kalp daha çok çalışmak zorunda kalır ve daha fazla güç harcar. Zaman içerisinde kalpte büyüme görülebilir.
• Araştırmalar anemi hastalığının yaşlı kişilerde daha ciddi sağlık sorunlarına yol açtığını göstermektedir. Amerikan Tıp Dergisi’nde yayınlanan bir araştırmaya göre, hafif anemi bile vücud açısından risk taşımaktadır. Anemi teşhisi konulmamış, fakat kan testi değerleri sınırda olan kişilerin fiziksel çöküntü yaşama riski, normal hemoglobin düzeyine sahip olanlara göre 1,5 kat daha yüksek olduğu belirtilmiştir.
Yukarıda yeralan metin haber ve bilgi amaçlı hazırlanmış olup, hekimin uygulayacağı teşhis ve tedavisinin yerine geçmez. Herhangi bir tedavi sürecine başlamadan önce mutlaka sağlık uzmanının görüş ve onayı alınmalıdır.
Yazıyı büyük bir dikkat ve zevkle okudum. Gayet açıklayıcı, bilgilendirici ve okuyucuyu sıkmadan hazırlanmış, fazlasıyla fikir sahibi olunabilecek bir yazı olmuş. Bir, demir eksikliği anemisi olan biri olarak rahatsızlığımla ilgili yeterince bilgi sahibi oldum. Teşekkür ediyorum..