SAMe Nedir ve Ne İçin Kullanılır?

SAMe Nedir? S-Adenosylmethionine, ya da SAMe, her yaşayan hücrenin ürettiği doğal bir maddedir. Özellikle amino asitler olan adenosin trifosfat (ATP) ve metionin bir araya geldiğinde üretilmiş olur. Bu sürecin sonucunda, folik asit ve B12 vitamini daha da etkili olur.

SAM-E, karaciğerdeki en önemli maddelerden biri olan glutatyona dönüşür. İster fazla alkol tüketimi, isterse, viral enfeksiyon ya da başka bir arıza yüzünden oluşan karaciğer işlev bozukluğuna kaçınılmaz olarak glutasyon eksikliği de eşlik eder.

Araştırmalar

Yıllardır Avrupa’da reçeteli olarak depresyon ve osteoartrit tedavisinde kullanılmaktadır. US Department of Health and Human Services (HHS) ve Agency for Healthcare Research and Quality (AHRQ) tarafından finanse edilen Kanıt Rapor Özeti; Rand Corporation tarafından hazırlanmıştır. 16 tıbbi profesyonel; 3 yıl çalışarak literatürü analiz etmiş ve SAMe ile ilgili 102 insan üzerinde klinik çalışmalar gerçekleştirmiştir. Raporun sonuçlarına göre;

• SAM-e anti-depresan olarak çok etkilidir.

• SAMe, osteoartrit ağrısı tedavisinde, NSAID (Steroid olmayan enflamatuar karşıtı ilaçlar) kadar etkilidir.

SAMe takviyesinin gerçek anlamda etkili olduğu 3 değişik alan vardır. Bunlardan biri depresyon tedavisidir. Dünyadaki psikolojik problemlerin arasında, bu durum liste başıdır. Dünyada, anksiyete atakları ve depresyondan muzdarip milyonlarca insan yaşamaktadır. Sadece Amerika Birleşik Devletleri’nde 15 milyon dan fazla insan klinik anlamda depresiftir.

Depresyon

SAMe, insanın ruh halini yükselten nörotransmitter olan serotoninin etkinliğini geliştirecek doğal içeriğe sahip bir takviyedir. Yine depresif bireylerde baş gösteren migren ve başağrısına karşı da etkinliği vardır.

SAMe’nin anti-depresan değeri ilk önce 1973 yılında İtalya’da; bilim adamlarının onu şizofrenik hastalar üzerinde denerlerken, bir çok deneğin daha az deprese olduklarını farketmeleri ile ortaya çıktı: Bu beklenmedik sonuçlar, SAMe ile ilgili gizemli sonucu doğrulamak ve anlamak için yapılan klinik çalışmalarındaki artışı tetikledi.

SAMe içeren takviyeler serotonin, dopamin ve fosfatit seviyesini yükseltiyor, serotonin ve dopamin reseptör bağlayıcılarını geliştiriyordu.

2009’da, “Journal of Clinical Psychiatry” da, majör depresyon vakalarında damardan enjekte edilen SAMe’in diğer anti-depresanlar kadar etkili olduğu, plasebodan daha etkili olduğu rapor edildi.

Boston’da Clinical Psychopharmacology Unit’teki bir çalışma, majör depresyondan muzdarip; geleneksel anti-depresanlara yanıt vermeyen 20 hastanın katıldığı açık bir deneyle durumu kanıtlandı. Etkileyici bir şekilde, oral olarak SAMe alan grubun tamamında büyük ölçüde bir ilerleme gözlendi. 11 hastanın 7’si tam anlamıyla anti-depresan karşılığı almıştı. Gözlemlenen yan etkiler oldukça düşük ve geçiciydi ve SAMe’nin bütünüyle tolere edildiğine tanık olundu.

Araştırmacılar, Levodop alan 21 parkinson hastası üzerinde SAMe tedavisinin depresyonu azaltabileceğini görmek üzere bir çalışma yürüttüler. Bu çift kör deneyde, her katılımcı 30 gün boyunca oral ve enjeksiyon SAMe kombinasyonu ya da plasebo aldılar. Bunu 30 günlük nöbetleşe bir terapi daha izledi. Parkinsonun diğer semptomları değişmese de, iki hafta sonra SAMe alanların %72’si depresyonlarının düzelmiş olduğunu hissettiler; sadece %30’luk bir bölüm plasebo ile iyi hissettiklerini söylemişti. Şimdilik oral olarak alınan SAMe’nin benzer etkileri bilinmemektedir.

Karaciğer Sağlığı

SAMe karaciğeri korur. Aslında bir çok çalışma, karaciğer hastalığı olanların SAMe takviyelerinden yararlanabileceğini ortaya koymuştur, çünkü SAMe vücudun normal karaciğer enzimlerini üretmesine izin verir.

Karaciğer, adrenal ve pineal bezlerinden sonra vücudun üçüncü büyük SAMe içeriğine sahip bölgesidir. SAMe karaciğer fonksyonlarında o kadar önemlidir ki, organ için en gerekli besin diye de adlandırılabilir.

Scandinavian Journal of Gastroenterology’ndeki plasebo kontrollü bir çalışmada, 16 karaciğer hastasına (alkolik ve alkolik olmayan karışık), 6 ay boyunca günlük 1200 mg oral SAMe dozu verildi. Karaciğer biyopsileri, glutasyon çoğalmasında büyük bir gelişme ve oksidize glutasyonda da ciddi bir düşüş gösterdi. Alkolik olmayan karaciğer hastalarının alanin aminotransferizi (hasarı oluşturan enzim) düşmüştü. Akol sebepli karaciğer hastası 45 hasta üzerindeki bir çalışmada 15 günlük damardan SAMe takviyesi sonucu karaciğer faaliyetleri ciddi bir biçimde düzelme göstermişti.

Osteoartrit

SAMe takviyesi ilave olarak, osteoartrit ya da eklem iltihapları tedavisinde de çok etkilidir. Çünkü enflamatuar karşıtı içeriklere sahiptir ve hastalığa bağlı olan ağrıları giderir.

Günümüzde, geleneksel tıpla ilgili tedavi çeşitleri sınırlıdır; ilaçlar; eklem kıkırdak hasarını gidermek yerine sadece acıyı dindirmeye yarar. Dahası, NAID’ler hatta yeni çıkmış COX-2 inhibitörleri bağırsak bozuklukları ve ülser gibi yan etkilere sahiptir.

Yürütülen bir çok çalışma ile, SAMe’in artrit ağrı tedavisinde sıkça reçete edilen NSAID’lerden naproxin ve piroxicam ile karşılaştırılabileceği gösterilmiştir. Üstelik yan etki de görülmemiştir.

Almanya, Konig Institute of General Medicine’nda diz, kalça ve omurga osteoartriti olan 108 hasta üzerinde SAMe’in etkinliği gösteren bir çalışma yapıldı. 24 aylık çalışma boyunca, hastalar, ilk 2 hafta 600 mg. günlük SAMe dozu, sonrasında da test sonuna kadar günlük 400 mg. lık dozlar aldılar. Araştırmacılara göre sadece 2 hafta sonrasında klinik semptomlarda gelişmeler rapor edilmişti ve test boyunca sürdü. Sadece 20 hastada baş dönmesi gibi küçük bir yan etki görüldü, test sonunda o da kaybolmuştu.

US Department of Health and Human Services’in son raporuna göre, SAMe, osteoartrite bağlı ağrı tedavisinde plaseboya oranla %80 daha etkiliydi. Dahası, rapora göre NSAID ilaçları ile karşılaştırıldığında, SAMe; en azından eşit derecede etkindi.

Tümör nekroz faktör-alfa denen (TNF-a) pro-enflamatuar sitokin; romatoid artrit sorunu olan insanların eklem sıvılarında oluşmaktadır. British Journal of Rheumatology’de yayınlanan bir makaleye göre; TNF-a kemik ve kıkırdak tahribatında önemli bir role sahiptir. Araştırmalar; hücreye aynı anda zerkedilen SAMe’nin TNF-a’nın oluşturduğu tahribat etkisini tersine çevirdiğini göstermiştir.

National Center for Complementary and Alternative Medicine (NCCAM)’a göre, eğer fibromiyalji teşhisi konmuş ise, SAMe, semptomları azaltabilir.

Nasıl Kullanılıyor?

SAME, emilim koşullarından dolayı aç karnına alınmalıdır, ve gerekli etkiyi gösterebilmesi adına doğru dozlar kullanılmalıdır. Tavsiye edilen dozlar; tedavi edilen hastalıklara bağlıdır ama genellikle 400-1200mg/günlük doz iki hatta üç defada alınmaktadır. SAMe kullanırken, diyetin B12, B6 vitaminleri ve folat ile zenginleştirilmesi olumlu katkı sağlar.

Yan Etkileri Var mı?

SAMe, anti-depresanlarla etkileşime gireceğinden, bipolar rahatsızlığı ve monoamin oksidaz inhibitörü (MAOI) kullananlara tavsiye edilmez.