Fosfatidilserin Nedir? Phosphatidylserine (PS), vücuttaki tüm hücrelerde; özellikle beyinde yüksek konsantrasyon şeklinde doğal olarak bulunan bir fosfolipittir. Fosfolipitler, amino asitler ve yağ asidi içeren, vücuttaki tüm hücre zarlarında bulunan moleküllerdir. Fosfatidilserinin doku ve organlarla ilgili bilinen bir çok fonksiyonunun yanı sıra, en önemlisi, beynimizi oluşturan milyarlarca hücre için kilit yapı taşları oluşturmalarıdır.
Araştırmalar
Bilimsel çalışmalar, fosfatidilserin’in, beynin hafıza için çok önemli nörotransmiteri olanasetilkolin alış verişini tazelediğini göstermiştir, bu da beyinde, saati geri çevirmek anlamına gelebilir. 1000 kişiden daha fazla insanı kapsayan çift kör çalışmalar, fosfatidilserin’in Alzheimer hastalığı ve diğer demans formları için etkin bir tedavi şekli olabileceğini ortaya koymuştur.
Fosfatidilserin ie ilgili çok sayıda araştırma sonuçlarını inceledikten sonra Dr. Mark Stengler’s Natural Physician’s Healing Therapies’ de; “Fosfatidilserin’nin göz alıcı yararları ve kullanımdaki güvenilirliği artık şüpheleri yok etmiştir.” demiştir.
İtalya’da 494 yaşlı denek üzerinde 6 ay süren bir çalışma yapıldı. Tüm katılanlar, standart testler bakımından orta dereceden şiddetliye doğru zihinsel gerileme yaşıyorlardı. Tedavi günlük 300 mg. Fosfatidilserin ve plasebo üzerineydi. Fosfatidilserin alan grup, önemli ölçüde davranış ve zihinsel fonksiyon açısından plasebo grubundan daha iyi örnekler gösterdi. Depresyon semptomları da düzelmekteydi.
Fosfatidilserin, aynı zamanda beyni dopamin üretmesi üzere uyarır; bu yüzden klinik depresyon tanısı konmuş günlük fosfatidilserin kullanan hastaların belirtilerinde sonuç itibarı ile düzelmeler görülmüştür.
“The American Journal of Clinical Nutrition”da Mayıs 2008’de yayınlanan bir çalışma; fosfatidilserinli takviyelerin, kan dolaşımındaki total yağ asidi konsantrasyonlarını çoğaltabileceğini; bunun da, genel olaral fosfolipid ve yağ oranları düşük olan davranış bozukluğu tanısı konmuş kişilerde, dikkati ve ruh durumunu geliştirebileceğini göstermiştir.
Hakem gözlemli, ruh durumu ve anksiyete bozukluklarına odaklanmış “Depression” dergisinde 1994’de yayınlanmış başka bir çalışmada, majör depresyondan muzdarip yaşlı katılımcılardaki depresif semptomların fosfatidilserin takviyesi ile büyük ölçülde azaltıldığı görülmüştür.
Vanderbilt University, Stanford University ve the Fidia Pharmaceutical Corporation of Italy ile birlikte Thomas Crook önderliğinde yürütülen bir çalışmada, araştırmacılar, 50-75 yaş arası 149 deneğe, günde 3 kez 100 mg.lık fofatidilserin verdiler. 12 haftalık çalışmanın sonunda, araştırmacılar, hafıza bozukluğunu en yoğun yaşayan hastaların fosfatidilserinden en fazla yararlananlar olduklarını ve bilişsel fonksiyonlarda önemli gelişmeler gösterdiklerine tanık olmuşlardır. Araştırmacılar, bazı deneklerin, fosfatidilserin almayı bıraktıktan sonra, dört haftaya kadar gelişmiş zihinsel fonksiyon deneyimlediklerini not etmişlerdir. Araştırmacılara göre genel bilişsel durum açısından fosfatidilserin kullananlar, kabaca 12 yıl kadar “zaman kazanmışlardı.” Bir başka deyişle, “bilişsel yaşı” 64’e denk olanlar yenilenmiş, yaklaşık 52’ye düşmüştü.
Araştırma bulgularına göre, fosfatidilserin, beynin daha çok noradrenalin, dopamin asetilkolin ve glukoz salgılamasına yardımcı olmaktadır. Hem klinik gözlem hem de Hamilton Rating Scale for Depression (HRSD)’ın rehberliğinde, araştırmacılar, fosfatidilserinin, anksiyete düzeylerini azalttığını, sosyalleşme ve ilgiyi çoğalttığını keşfettiler. Uzun dönem hafıza ve öğrenmede de gelişmeler gözlendi.
University of Wales’deki psikologlar, kortizol yanıtı rolünü ve modunu genişletmeye karar vererek, fosfatidilserin takviyesi alımı ile birlikte kalp ritmi ve stresli duyguların ölçülerek nasıl değiştiğini görme kararı aldılar. Çalışmadaki denekler nevroz tanısı konmuş genç sağlıklı yetişkinlerden seçilmişti. Denekler bir ay boyunca günlük 300 mg. fosfatidilserin dozundan sonra, stresli zihinsel matematik sorusu ile görevlendirildiler. Zihinsel sorunun stresine karşın, katılımcılar ruh durumu iyileşmesi ve streste azalma raporu verdiler.
Nasıl Kullanılır?
Zihinsel fonksiyonu geliştirme amacıyla fosfatidilserinin genellikle günde 2-3 kez 100 mg.lık dozlar şeklinde alımı öneriliyor. Maksimum etkiye ulaştıktan sonra dozaj 100 mg.a indirilebilir.
Yan Etkisi Var mı?
Fosfatidilserin, antikolinerjik ve alzheimer hastalığında kullanılan ilaçlarla etkileşime girebilir.
Fosfatidilserin Takviyeleri
Başlangıçta, fosfatidilserin takviyeleri ineklerin beyin hücrelerinden alınıyordu. Ancak, deli dana hastalığı yüzünden, bir çok üretici şimdi kaynak olarak soya ve lahanayı kullanmaktalar. Fosfatidilserinin etkinliğini gösteren çalışmaların çoğu, büyükbaş hayvanların beyin kaynaklarındaki Fosfatidilserin kullanılarak yapılmıştır. Hollanda, Brain & Behaviour Institute of Maastricht’den Dr. B Jorissen’in 2001 yılında yaptığı çalışmasına göre, fosfatidilserin kaynağı olarak soya kullanımı, tedavilerde büyükbaş hayvan kaynakları ile aynı olumlu sonuçları göstermemektedir.
Yukarıda yeralan metin haber ve bilgi amaçlı hazırlanmış olup, hekimin uygulayacağı teşhis ve tedavisinin yerine geçmez. Herhangi bir tedavi sürecine başlamadan önce mutlaka sağlık uzmanının görüş ve onayı alınmalıdır.
