Sarımsak Faydaları

Sarımsak Faydaları ve Sarımsağın Zararları Nelerdir? Latince ismi Allivum Sativum olan sarımsak bitkisi eski dönemlerde salgın hastalıklara karşı kullanılmıştır. Eski Mısır ve Roma ‘da sarımsağın tedavi edici özellikler taşıdığı keşfedilmişti. İçeriğindeki allicin mikrop öldürücü niteliktedir. Sülfür bileşikleri sarımsak içindeki en önemli bileşiklerdir.

Tedavi amaçlı olarak beyaz sarmısak kullanılmaktadır.

Sarımsağın Faydaları

• Savunma sistemini kuvvetlendirmesi en çok bilinen sarımsak faydasıdır. Beyaz kan hücrelerinin sayısını artırarak bağışıklığı güçlendirir.

• Sarımsakta yer alan alliin, allicin, thiosulfinatlar, gama-glutamylcysteine peptitleri gibi farklı kükürt bileşikleri, insan metabolizması için önem taşır.

• Allicin çok düşük bir konsantrasyonda bile güçlü bir mikrop öldürücüdür. Ayrıca, mantarları ve sivrisinek larvalarını öldürdüğü saptanmıştır. Allicin’in mikropta enzim fonksiyonunu bozmak yoluyla etki gösterdiği sanılmaktadır.

• Araştırmalar sarımsağın, stafilokokus aureus ve Brucella abortus, stafilokok, streptokok, klebsiella, proteus, escherichia coli, salmonella adlı mikropları ve candida albicans gibi mantarları öldürdüğünü göstermektedir. Penisilin, chloramfenikol, streptomycin, tetrasiklin, eritromisin gibi ilaçların öldüremediği mikroplara karşı da sarımsağın etkili olduğu görülmüştür.

• Sarımsak kullanımı kalp hastalıklarının ortaya çıkma riskini düşürür. İyi kolesterolü artırır, kötü  kolesterolü ve trigliseritleri azaltıcı etkisi vardır. Damar tıkanıklığına karşı korur. Yüksek tansiyonu olanlar için yararlıdır. Kan basıncını düşürücü etkisi vardır. Anti-hipertansif ilaçlara benzer etki göstermekle beraber onların yan etkilerine sahip değildir.

• Sydney’deki Adelaide Üniversitesi Tıp Fakültesince yapılan bir araştırmada yüksek tansiyon sorunu olan kişilere  12 hafta süresince günde 4 defa sarımsak ekstresi verilmiş ve bu sürenin sonunda bu hastaların kan basıncının önemli oranda düştüğü görülmüştür.

• 1990’da Alman Pratisyen Hekimler Derneği tarafından konsantre sarımsak tozu kapsüllerinin kullanımıyla ilgili yapılan bir araştırma sonucuna göre sarımsak kullanımı, kolesterol düzeylerinde  %12, trigliserit düzeylerinde %17 lik bir azalmayı göstermiştir.

• Alman Sağlık Bakanlığının bitkisel preparatların hazırlanması ve ruhsatlandırılmasından sorumlu E Komisyonu sarımsağın damar sertliğinden korunmada kullanılabileceğini belirtmiştir.

• İçerdiği antikanser maddelerle sarımsak kanser önleyici bir besindir. Doğal öldürücü hücrelerin sayısını artırmak suretiyle bağışıklık sisteminin etkinliğini artırıcı etkisi bulunur.

• Sarımsak hakkında yapılan araştırmalar prostat, bağırsak, mide kanserine yakalanma olasılığını düşürdüğünü göstermektedir.

• Dünya Kanser Araştırma Merkezi tarafından yapılan araştırmaya göre sarımsak ve soğan bağırsak kanseri olasılığını azaltmaktadır. Açıklamaya göre bu iki besin kanser yapıcı maddeleri etkisizleştirerek tümör oluşumunu başlangıç aşamasında engellemektedir.

• Memorial Sloan Kettiring Cancer Center’daki araştırmacıların belirtiğine göre sarımsak prostat, mide, kolon, meme, cilt ve ağız kanserleri gelişimini önleyici etki göstermektedir.

•  Hayvanlar üzerinde yapılan bir deneyde sarımsak özütünün, doza bağlı olarak farelerde sarkom  hücrelerinin gelişmesini ve sarkom hücre metastazını inhibe ettiği saptanmıştır. Sarımsaktaki ajoenin, lösemi hastalarında, kanserli hücrelerin ölümünü uyardığı ve hızlandırdığı tespit edilmiştir.

• 1990 yılında sarımsakla ilgili yapılan bir kongrede günlük sarımsak kullanımının kardiyovasküler hastalıklar ve kanser olasılığını önemli ölçüde azalttığı belirtilmiştir.

• İngiltere’deki Kings College ve East of Anglia üniversitelerinin yaptığı araştırma sonucuna göre  sarmısak ve soğanı günlük beslenmede düzenli olarak tüketmek eklem ağrıları ve kireçlenmeye karşı önleyici etki göstermektedir.

• Sarımsağın akyuvarlarda sitokin üretimini baskıladığı ve iltihabi kemik hastalıklarında tedavi edici olarak kullanılabileceğine gösteren araştırmalar mevcuttur.

•  Çok güçlü bir antioksidan olan glutatyon, birçok hastalığın nedeni olan serbest radikalleri hücre içinde yok eder. Glisin, glutamin ve cystein adlı üç aminoasitten üretilir. Glisin ve glutamin gereksinimi et, balık ve tavukla karşılanır. Soğan ve sarmısak ise cystein aminoasidi bakımından zengindir.

• Sarımsağın, alzhemir gibi ciddi ölçüde nöron kaybının görüldüğü sinir sistemi hastalıklarında olumlu etkiler gösterebileceği belirtiliyor. Antioksidan enzimleri uyarıcı etkisi ve sinir hücrelerini tahrip edici kaspaz-3 enzimlerinin aktivasyonunu durdurucu bileşikler içermesi nedeniyle, sinir hücrelerinin ölümlerinin engellenmesinde etkili olabileceği düşünülüyor.

• Çin’li araştırmacılar, Cryptokokuslerin neden olduğu menenjitde, ağızdan ve ayrıca özel olarak hazırlanmış sarımsağı kalçadan ve damardan iğne şeklinde uygulayarak menenjitde düzelme sağlamışlardır.

 

• Sarımsağın faydaları ve kokusu içindeki kükürtten dolayıdır. Sarımsak pişirildiği takdirde kokusuyla birlikte içindeki önemli bazı maddelerin kaybolması sonucu ortaya çıkar.

Sarımsak Nasıl Yenir? Sarımsak Nasıl Tüketilmeli?

Sarımsak bir çok şekilde kullanılmaktadır.

• Çiğ sarımsak
• Pişmiş sarımsak
• Sarımsak tozu
• Sarımsak yağı
• Sarımsak hapı (kokusuz sarımsak tabletleri)

Sarımsağın tüketilmesi konusunda bazı farklı öneriler vardır. Kimi hem çiğ hem pişmiş sarımsağın kullanılabileceğini belirtirken bazısı sadece çiğ olarak tüketilmesi gerektiğini, bazısı da sadece pişmiş olarak alınması gerektiğini belirtmektedirler. Ama genel kullanım tavsiyesi daha çok çiğ olarak yenmesidir.

Sarmısağın faydalı olabilmesi için ağızda çiğnenmesi veya yoğurda katarak yenilmesi lazımdır. Sarımsağın içindeki alliin adlı maddenin etkili olabilmesi için sarımsak dişlerindeki allinaz enzimiyle etkileşime geçerek allisin adlı maddeye dönüşmesi zorunludur.

Sarımsak çiğnenmeden yutulursa sözkonusu enzim ile etkili hale gelemeyen alliin, midede ajoene dönüşür ve yalnızca  kan sulandırıcı etki yapar. Bu yüzden sarımsağın faydalarından tam olarak yararlanabilmek için çiğnenerek yenmesi veya bağırsakta çözünen sarımsak kapsüllerini kullanmak gerekir.

Ancak sarımsağın olumsuz yan etkilerinin, yüksek miktardaki yağda erir organosülfur‘den kaynaklandığı gerekçesiyle çiğ olarak tüketimine karşı çıkan görüşler de vardır.

Sarımsak kokusundan arındırılarak tablet şeklinde Kyolic ismiyle de satılmaktadır. 25 mg’lık kokusuz sarımsak tabletler, 1 diş sarımsağa karşılık gelir. Yemeklerle birlikte günde 1 ya da 2 defa iki tabletin çiğnenmeden suyla alınması, koruyucu tıp yönünden önerilmektedir.

Sarımsak Zararları Varmıdır?

• Yüksek oranlarda alımı alerjiye, bağırsak gazına sebep olabileceği gibi karaciğer ve böbreğe de olumsuz etkilerde bulunabilir.

• Yüksek miktarlarda tüketiminin karaciğer enzimlerini etkileyerek sperm hareketliğini azalttığı uyarısı yapılmaktadır.

• Aşırı sarımsak kullanımının kan basıncının aniden ve fazla oranda düşmesine ve de kan dolaşımı sağlıksız olan yaşlılarda felce yol açabileceği de bir başka uyarıdır.

• Pıhtılaşma karşıtı ilaç kullanlar doktora danışmadan düzenli olarak sarımsak kullanmamalıdırlar.

• Ayrıca herhangi bir hastalık için ilaç kullanan kişiler Dr. bilgisi ve onayı olmadan bitkisel ilaç kullanmamalıdır.

En iyi sarımsak nerede yetişir?

Selenyum ve germanyum açısından zengin topraklarda yetişen sarmısaklar daha kalitelidir.

Sarımsak çeşitleri ; Kastamonu sarımsağı, balıkesir sarımsak, edirne sarımsağı, kara sarımsak, ispanyol sarımsağı gibi çeşitleri vardır. Özellikle kastamonu sarımsağı daha çok talep görmektedir.

Sarımsak nasıl saklanır? Sarımsak hava alacak şekilde serin ve kuru yerlerde saklanmalı, bozdolabına konmamalıdır.