Safran Bitkisi

Safran Çayı Faydaları Nelerdir? Safran Nedir? Latince adı Crocus sativus ve soğanlı bir kültür bitkisi olan safran bitkisi Süsengiller familyasındandır. Çiçekler açınca toplanıp kurutulan stigmalar bitkinin kullanılan kısmıdır. Safran en pahalı baharat olma özelliği ile de tanınır. İspanya, Fransa, İtalya, İran, Hindistan, Fas, Yunanistan’da safran ekimi yapılmaktadır.

İspanya ve iran en önemli safran üretici ülkelerdir ve dünya üretiminin büyük birçoğunluğunu bu iki ülke gerçekleştirmektedir.

Ülkemizde safran üretimi sadece safranboluda az miktarda yapılmasına rağmen kurutma metodunda balmumu kullanımı kaliteyi düşürmektedir.

Safran bol yağışlı ve güneşsiz iklimi sever. Safran çiçeğinde 3 kırmızı tepecik vardır. 1 gram safran için 150 tepecik elde etmek gerekir.

Çiçekler sabahın ilk saatlerinde elle toplanır. Güneş yükseldikçe çiçek kapandığı için çiçeklerin toplanması zorlaşır. Çiçekler toplandıktan sonra içinde kırmızı tepecikler ayıklanıp bir örtü üstünde kurtulmaya bırakılır.

Safranın içinde safranal, pikrokrosin, krosin adlı maddeler bulunmaktadır. Safranın yaklaşık 80 kadar türü vardır. Baharat ilaç ve boya bitkisidir.

Kendi ağırlığının 100 bin katı sıvıyı sarıya boyar. Fiyat olarak oldukça pahalıdır. Safranın kilosu dünya piyasalarında 30 bin dolara kadar alıcı bulurken, ülkemizde ise kilosu  20 Bin ila 30 Bin TL arasında değişmektedir. Gerçek safranı bulmanın zorluğu ve de fiyatının yüksek olması bu bitkinin kullanımını etkilemektedir.

Safran Nerelerde Kullanılır?

İlaç, gıda, kozmetik ve boya sanayi safranın başlıca kullanım alanlarıdır.

Safran bitkisi hava geçirmeyecek kaplarda saklanmalıdır. Nem ve ışıktan korunmalıdır.

Safran Faydaları Nelerdir?

• Bağışıklık sistemini desteleyen antioksidanlar içerir. Safranın rengi lycopenes ve beta-cartonenes olarak bilinen karotenoidlerden gelir.

• Safran bitkisindeki Crocin, Safranal ve Picrocrocin adlı maddeler anti kanser etkisiyle kanserli hücrelerin büyümesini engeller.

• 2002 de Experimental Biology and Medicine dergisinde yayınlanan çalışmaya göre, safranın anti-kanser ve anti-tümör etkileri bulunmaktadır.

• Safranla ilgili yapılan araştırmalar bu bitkinin görüşü keskinleştirdiği ve yaşlanmaya bağlı olarak görülen göz kaslarının dejenerasyonunu azalttığını göstermiştir. İtalya’da Prof Silvia Bisti tarafından yürütülen bir çalışmada, safranın yaşa bağlı görme kaybı ve makula dejenerasyonuna karşı olumlu etkileri tespit edilmiştir.

• Crocetin adlı etken madde kolesterolü azaltıcı ve artrit gibi eklem ağrılarına ve rahatsızlıklarına karşı olumlu etkide bulunur.

• The Institute for Traditional Medicine’nin görüşüne göre safran dolaşımı hızlandırır ve depresyon belirtilerini azaltır.

• Çin Tıbbında kan akışını düzenlemek ve morlukları iyileştirmek amacıyla kullanılmaktadır.

• Pittsburgh Tıp Merkezi Üniversitesi’ne göre, safrandaki krosetin ve krosin, bellek ve bilişsel işevi artırabilir ve bu etkisiyle Alzheimer hastalığı gibi dejeneratif beyin hastalıklarının tedavisinde yararlı olabilir.

• Journal of Ethnopharmacology 2005 şubat sayısında yayınlanan araştırmaya göre safran  hafif ve orta derece depresyon tedavisinde etkili olabilir. Çalışmada 0.7 safranal içeren kurutulmuş 30 mg safran ekstresi ile fluoksetin etken maddeli ilaç karşılaştırılmış ve 30 mg safran ekstresi alan hastaların depresyon belirtilerinde önemli gelişmeler görülmüştür. Progress in Neuropsychopharmacology and Biological Psychiatry 2007 mart sayısında yayınlanan çalışmada, safranın hafif-orta derecede depresyon tedavisinde fluoksetin kadar etkili olduğu ifade edilmiştir.

Safran Nasıl Kullanılır?

Günlük kullanım 0.5 – 1,5 gr. Çay dışında standardize ekstre şeklinde de kullanılmaktadır.

Toz ya da tel halinde satılır.

Ülkemizde safran yerine aspir denilen (yalancı safran) bitki satılmaktadır. Ancak aspirin aroması ve kokusu zayıf olduğu için gerçek safrandan ayırtedilebilir.

Toz halde satılan safranın sahte olma ihtimali fazladır.

Yine başka bir hile ağırlığını artırmak için bal ve yağ emdirilmesidir.

Amerika’da safran satışı açıkta degil market yöneticisinin kasasında muhafaza edilerek peşin ödeme karşılığında yapılmaktadır.

Safran Bitkisinin Zararları ve Yan Etkileri

Bulantı, kusma ve baş ağrısı, alerjik reaksiyonlara neden olabilir.

Fazla oranda kullanımı zehirleyicidir ve hayati tehlike taşır!

Düşük yapma riski olduğundan hamile kadınlar kullanmamalıdır.

Belirli dozlar sağlık açısından tehlike yarattığından dolayı herhangi bir rahatsızlık için kişinin kendi başına kullanmaması yerinde olur.