Mate Çayı Faydaları

Mate Çayının Faydaları ve Zararları Nelerdir? Latince adı Ilex paraguariensis olan mate yüzyıllardır Güney Amerika yerlileri tarafından kullanılmaktadır. Paraguay ve Brezilyada yetişir. Güney Amerika’da oldukça bilinen ve kullanılan bir çaydır. Paraguay Çayı olarak da bilinir.

Yerlilerce Tanrı’nın Ağacı olarak adlandırılan mateyi Avrupalılar yeşil altın olarak nitelendirmişlerdir.

Tropik ve yarı tropik iklimlerde yetişen Mate, tüm yıl boyunca yapraklarını dökmeyen bir ağaç türüdür.

Mate bitkisinin kurutulmuş yaprakları, yaprak sapları ve bunlarla hazırlanan preparatlar kullanılır.

Mate çayı kavrulmuş ya da kavrulmamış biçimde satılmaktadır.

Mate Yaprağının Faydaları – Mate Çayı Faydaları Nelerdir?

• Güney Amerikalılar tarafından zihinsel uyanıklığı artırma amacıyla kullanılmaktadır. Uyarıcı etkisi içindeki kafein, teofilin ve teobromin‘den kaynaklanır. Bedensel aktivitede bulunan ve spor yapanlar için doğal bir enerji kaynağıdır. Bedensel ve zihinsel yorgunluğa karşı kullanılır.

• Mate, 24 vitamin ve mineral, 15 amino asit ve 11 polifenol içerir. Pasteur Institute’ye göre Yerba Mate, yaşamı sürdürmek için gerekli olan neredeyse tüm vitaminlere sahiptir. Yeşil çaydan çok daha fazla antioksidana, 15 amino asit ve B – C vitamini, çinko ve manganez de dahil olmak üzere bir çok vitamin ve minerale sahiptir. Aynı zamanda magnezyum, potasyum gibi vücudun enerjisini korumak ve konsantrasyonu geliştirmek için gerekli minerallerin de güçlü bir kaynağıdır.

• University of Illinois’den araştırmacıların yaptığı ön çalışmalar, yerba mate’nin merkezi sinir sistemini canlandırdığını, kardiyovasküler sisteme yarar sağladığını, güçlü antioksidan özellikler gösterdiğini ve kilo vermeye yardımcı olabileceğini göstermiştir.

• Yerba Mate çayı, sinir sistemini canlandıran kafein ve ksantin içerir. Bazı kişiler ksantini duygudurum güçlendirici olarak da görür. Bu etkiler ve merkezi sinir sisteminin uyarılması, kişilerin kendilerini iyi hissetmelerine sebep olabilir.

• Kafein, teobromin ve teofilin içerikleri nedeniyle mate, merkezi sinir sistemini uyarır, enerjiyi yükseltir ve bazı kişilerde duygudurumu yükselterek uyanıklığı arttırır. Yerba mate’de var olan ksantin alkoloidleri, kafein, teofilin ve teobromin karışımı vücuda sürdürebilir enerji sağlar. Fransa’da, yerba mate, enerji düşüklüğü ve genel uyuşukluk rahatsızlıklarında kabul edilmiş bir tedavi modelidir. İngiltere’de ise, yorgunluk için standart terapi halini almıştır. Alman Sağlık Bakanlığının bitkisel preparatların hazırlanması ve ruhsatlandırılmasından sorumlu E Komisyonu mate yaprağının (Mate folium) dış stres faktörlerine karşı vücut direncinin yükseltilmesi amacıyla kullanılabileceğini belirtmiştir.

• Mate uyanıklılığı arttırmakta, yorgunluk ile savaşmakta ekstra bir enerji kaynağı yerine geçer. Merkezi sinir sistemini uyardığından, matenin metabolik etkileri arasında, egzersiz sırasında karbonhidratların aerobik parçalanmasının korunması da vardır. Bunun anlamı, yerba mate alan bir kişinin egzersiz sırasında daha fazla kalori yakmasıdır, sonrasında kardiyak sistem etkinliğini arttır ve doğal laktik asit birikmesi ertelenir.

• İn vitro çalışmalar mate’nin antioksidan aktivitelerine sahip olduğunu göstermiştir. İçeriğindeki polifenollerin bu etkiye neden olduğu düşünülmektedir ve nitrik oksidi düzenliyor olması, onun kalp sağlığı koruyucu etkileri göstermesine neden olmaktadır. Bir çok çalışma matenin antioksidan aktivitelerini kanıtlamıştır. Matenin yüksek antioksidan değerleri, mate yapraklarında bulunan bitki kimyasallarının hızlı emilimine bağlıdır. 2008 yılında “Mutagenesis” bülteninde yayınlanan bir çalışma sonuçları, yerba matenin, hücreleri hasar görmekten koruyan güçlü bir antioksidan olduğunu göstermiştir.

• Antioksidanlar, B ve C vitaminleri, manganez, potasyum ve çinko ilo dopdolu olan yerba mate eşsiz bir bitki olup aynı zamanda, akciğerlere kan akışını hızlandırarak genel kan dolaşımını geliştiren astım ilaçlarında var olan teobromin ve teofiline de sahiptir. The National Institutes of Health, teofilin’in, daha kolay solunum sağlayabilmek için solunum yollarını açtığını belirtmektedir.

Mate Çayı Zayıflatırmı?

• Metabolizmayı canlandırdığı gibi, yerba mate aynı zamanda iştahı bastırarak kilo kaybına neden olur, çünkü sonuç olarak normalden daha az kalori tüketilir.

• Danimarka’da, Medical Center Charlottenlund doktorlarından Torben Andersen ve arkadaşları, 2001 yılında, yerba mate ile bağlantılı kilo kaybetme özelliğini incelemişlerdir. Araştırmacılar, yerba mate, guarana ve damiana’dan oluşan bir bitkisel karışım kullandılar. Bu karışım tabletlerini kullanan fazla kilolu gönüllüler 45 günden sonra, küçük bağırsakta daha yavaş besin boşalması yüzünden midede daha fazla dolgunluk hissi anlamına gelen  mide boşalmasında gecikme yüzünden kilo kaybetmişlerdi.

• İsviçre- University of Lausanne’da yapılan bir başka araştırma, yerba mate kullanan kişilerin  daha fazla yağı enerji olarak yaktığını ve bu yüzden kilo kaybettiklerini bulmuşlardır.

• “Obesity” bülteninin Aralık 2009 sayısında yayınlanan bir çalışma, yerba mate verilen obez farelerin kilo kaybettiğini, yağ depolarında azalma kaydettiklerini, epididim yağ-pet ağırlığında düşüş ve aynı zamanda kolestrol, trigliserid, LDL kolestrol, ve glukoz düzeylerinde normale dönüş gerçekleştiğini ortaya koymuştu. Herbal Drugs and Phytopharmaceuticals’dan Max Witchl’a göre yerba mate Avrupa’da, “ doğal yolla kilo kaybetmeye yardımcı ve açlık duygusunu yatıştırmanın doğal bir yolu” olarak satılmaktadır.

Mate Çayı Nasıl Demlenir?

Yerba mate çayının acımtrak bir tadı ve hoşa gitmeyebilen bir kokusu vardır. Bal, agave nektarı ya da limon eklemek, bu çayı daha lezzetli hale getirebilir. Binlerce yıldır kullanılan mate çayı, geleneksel anlamda, içi boşaltılmış su kabağından metal bir pipet ile içilmektedir. Demleme usuluyle içilirken, 150 ml. sıcak suya 2-4 gr. kuru yaprak ilave edilir. Toz haline getirilmiş kuru yapraklar ve yaprak ekstresi; standardize kafein içeriği ile, kapsül olarak da satılmaktadır.

Mate Çayının Zararları Var mı?

• Fazla miktarda içilmesi uykusuzluğa neden olabilir. Amfetamin gibi diğer uyarıcılarla birlikte alımı yüksek tansiyon, düzensiz kalp atışı ve daha ciddi sorunlara neden olabilir.

• Hamile kadınlar, süt emzirenler, hipertansiyon hastaları, kardiyak bozukluk ve anksiyete yaşayanlar yerba mate tüketmemelidir. Yerba mate yüksek kafein içeriği ile bilinmektedir. Yerba mate’deki kafein uyarıcı olarak görev yapar ve kalp ritminiz ile tansiyonunuzu yükseltebilir.

• Kafein içeriği yüzünden hamile ve emziren kadınların kullanmaması gerekmektedir. American Pregnancy Association’daki sağlık görevlileri, kafeinin belli kadınlarda, sakat doğum, düşük doğum ağırlığı  ya da prematüre doğuma sebebiyet verebileceğini bildirmiştir.