Cordyceps Sinensis Nedir?

Cordyceps Nedir? Cordyceps (kordiseps), aslında parazitik organizmalar olan, Çin, Nepal ve Tibet’in yüksek platolarındaki tırtılların üzerinde yaşayan, çok sayıdaki mantar ailesinden birisidir. Aynı zamanda “tırtıl mantarı” olarak da adlandırılır. 2.500 farklı mantar türü içinde, Cordyceps sinensis (Caterpillar Fungus), en ilginç mantar türüdür. Doğal yaşam ortamı, himalayalarda, 4.500 metre yüksekliktedir, böcek ve tırtıllarla beslenen bir mantar türü olduğundan terminolojide adı “entomopatojen” olarak geçer. Çin’deki adı, “kış kurdu, yaz çimi, ve tırtıl mantarı”dır.

Faydaları Neler?

Geleneksel Çin Tıbbında, Cordyceps sinensis’in, akciğer ve böbrek kanallarına yardımcı olduğu kabul edilir. Batı dünyasının Cordyceps ile tanışması oldukça yenidir. Aslında bu tanışma, University of Hong Kong’dan doktor, emekli profesör, ve mantarlar ile ilgili bir çok kitabın yazarı, Dr. Georges Halpern ile olmuştur.

Astım

Bir çok çalışma, Cordyceps ekstresinin bronşları genişlettiğini, adrenalinin bronşları rahatlatma etkisini geliştirdiğini, anti-enflamatuar özellikler ürettiğini, ve trake salgısını çoğalttığını göstermiştir. Cordyceps sinensis, trakeal kasılmaları engelleyerek akciğerlere fazla hava akımını sağlar, bu en çok astımlı kişiler için önemlidir.  50 astım hastasının katıldığı klinik bir çalışmada, Cordyceps ile tedavi edilen grup 5 gün içinde %81.3 oranında iyileşme göstermiştir. Diğer grup ise, sentetik ilaçlardan biriyle tedavi edilmiş ve 9 gün içinde %61 oranında iyileşme göstermiştir.

Sistemik Lupus Eritematosus

Sistemik lupus eritematosus, bir çok organ sistemini etkileyen önemli bir otoimmün hastalıktır. 1999 yılında Journal of Laboratory and Clinical Medicine‘ da yayınlanan fareler üzerinde yapılan bir çalışma, cordyceps’te bulunan H1-A adlı bir bileşiğin, lupus’un gelişimini inhibe edebileceğini bulgulamıştı. Özellikle otoimmün sistem, farkedilebilir gelişmelere uğramıştı. Fareler üzerinde yapılan çalışmanın Clinical and Experimental Medicine‘ nın Aralık 2009’da yayınlanan sonuçları, lupus’un cordyceps ile erken tedavisinin, hastalığın şiddetini azaltabileceğini gösteriyordu.

Düşük Libido

Cordyceps sinensis, geleneksel Çin tıbbında, yüzyıllardır cinsel fonksiyon bozukluklarında kullanılmıştır. Düşük libidolu ve başka cinsel sorunları olan 200 erkeğin katıldığı çift kör, plasebo kontrollü bir çalışmada, Cordyceps katılımcıların cinsel fonksiyonlarını büyük ölçüde geliştirmişti. Cordyceps kullanıcılarının %64’ü, plasebo grubunun %24’lük oranına karşı, cinsel fonksiyonlarda gelişme raporu vermişlerdi. Modern Diagnostics Therapeutics’de yayınlanan başka bir çalışmada, düşük sperm sayılı 22 erkeğe 8 hafta boyunca Cordyceps verildi.  Sürenin bitiminde sperm sayısında %33 çoğalma, sperm bozukluğunda %33 azalma, hayatta kalma oranında da %79 yükselme gösterdi.

Hepatit

Çin’deki “ Chinese Materia Medica”da yayınlanan bir başka çalışmada, Cordyceps takviyeleri alan 33 hepatit B, 8 sirozlu hasta, akciğer fonksiyonlarındaki gelişmeleri gösteren enzim testlerinden, “Timol Bulanıklılık Testi”nde (Thymol Turbidity Test), %71, “SGPT Testi”nde, %78 oranında düzelme gösterdiler. Prof. Xiao Sudong gözetiminde, Shanghai Research Institute’sünün sindirim bozuklukları bölümünden lisans öğrencisi Wang Changcheng, “Periferal kan lemfositleri yüzey moleküleri taşıyan Hepatit B virüsleri ve Cordyceps Sinensis’in içeriğindeki lipopolisakkarid’lerin, kronik Hepatit B hücresel bağışıklık fonksiyonu üzerine etkisi” başlığında bir araştırma yürütmüştür. Araştırma sonrasındaki sonuçlarda, Cordyceps Sinensisin; hücresel bağışıklık fonksiyonunu geliştirdiğini ve içeriğindeki lipopolisakkaritlerin çok etkili olduğu görülmüştür. Lipopolisakkarid’ler, HBeAg negatif dönüşümlerini %53.5 den daha fazla etkileyebildiğinden, hepatik B DNA’nın kısa dönem negatif dönüşümlerinin %68.4’lik bir bölümü, hepatit B tedavisindeki interferon’un yerine geçebileceği belirtilmiştir.

Böbrek Sağlığı

Son çalışmalar, cordysepsin 17-hidroksi-kortikosteroid ve 17-ketosteroid düzeylerini yükselterek böbrek potansiyelini yükselttiğini göstermiştir. Kronik böbrek yetmezliğinden muzdarip 51 hasta üzerinde yapılan bir çalışmada, günlük 3-5 gr. Cordyceps sinensis dozunun, böbrek ve bağışıklık fonksiyonlarını büyük ölçüde geliştirdiği gözlemlenmiştir. Bir başka klinik çalışmada, gentamicine bağlı böbrek hasarı görmüş 57 hastaya ya 4.5 gr. Cordyceps ya da klasik yöntemli tedavi uygulandı. 6 gün sonra cordyceps kullanan grup %89 oranında böbrek fonksiyonu ile ilgili iyileşme göstermiş, diğer gup ise %45 oranında iyileşmişti.

Bağışıklık Sistemi

In vitro ve hayvan çalışmaları, cordysepsin anti-tümör, radioprotektif, ve antidiyabetik etkilerini göstermiştir. Cordyseps Kupffer fare hücresi kültürlerinde, bir takım yardımcı T hücrelerini canlandırdığı, lenfositlerin hayatta kalma sürelerini artırdığı, DNF-alfa ve interleukin 1 üretimini geliştirdiği ve doğal öldürücü hücrelerin aktivitelerini çoğalttığı görülmüştür. Biochemistry of Human Nutrition‘da belirtildiği gibi Cordiceps türleri; virüsler ve bakteriler gibi patojenlere saldırmaktan sorumlu bağışıklık hücreleri olan doğal öldürücü hücrelerinin üretimini canlandırarak, bağışıklık sistemini geliştirir ve güçlendirir.

Cordyceps sinensis,, hücreleri ve belirli kimyasalları uyararak bağışıklığı geliştirebilir. Hunan Medical University, 1992 yılında, Cordyceps’in NK doğal öldürücü hücre aktivitelerini uyarma becerisi üzerine bir çalışma yürütmüştür. Araştırmacılar, hücre kültürleri ve hayvanlardaki NK hücreleri aktivasyonlarında net bir çoğalma gözlemlemişlerdi. Bu da cordycepslerin önemli ölçüde anti-tümör ajanları olduğu anlamına geliyordu. Bir çalışmada, Cordyceps sağlıklı bireyler ve lösemi hastalarında NK hücre aktivitelerini büyük ölçüde geliştirmişti. Çin’de, J Integrated Traditional Western Med’de yayınlanan bir çalışmaya göre;  Cordyceps sağlıklı bireylerin NK hücre aktivitelerini %74 oranında geliştirmiş, lösemi hastalarında ise bu oran %400’e çıkmıştır.

Çin ve Japonya’da, kanser hastaları ile bir çok klinik çalışma gerçekleştirilmiştir. Çalışmalarda, Cordyceps sinensis mycelium’dan günde 6 gr. terapötik doz kullanılmıştır. Bir çalışmada, 50 akciğer kanseri hastasına, kemoterapi ile birlikte Cordyceps sinensis mycelium verildi. Hastalardaki tümörler, %46 oranında küçülmüştü.

Journal of Microbiology and Biotechnology’de 2008 yılında yayınlanan bir çalışma, insan hücreleri ile yapılan çalışmalarda, cordycepsin, göğüs kanserine karşı bağışıklık savunmasını güçlendirdiği bulgulanmıştır. Process Biochemistry de, Mart 2008’de yayınlandığına göre, bilimadamları, fermente edilmiş cordysepsi test tüplerinde ve laboratuar fareleri üzerinde denemişlerdir. Her iki deney de, anti-tümör aktivitesi göstermiştir. Bir başka çalışma, farklı türden tümörleri olan hastalara, iki ay boyunca verilen 6 gr. Cordyseps dozunun, hastaların büyük çoğunluğunda subjektif semptomları iyileştirdiği görülmüştür.

University of Nottingham’a bağlı araştırmacılar, Cordyceps’in kanser tedavisinde etkili olabileceğini belirtmişlerdir. Dozaj seviyelerine bağlı olarak Cordyceps mantarları, onları yaratan mRNA molekülleri üretimini engelleyerek, hücre proteini oluşumunu doğrudan etkilemektedir. Yüksek dozları, temelde, kanser hücrelerinin fonksiyonel olma ve hayatta kalma becerilerini ortadan kaldırarak protein üretimini direkt olarak engeller. Journal of Biological Chemistry’de yayınlanan araştırmanın yazarları, cordycepsin potansiyel kullanımı ile ilgili bulguların kanser tedavisinde yeni ufuklar açacak çalışmalara ‘kıvılcım’ olabileceğini belirtmişlerdir.

Cordyceps Takviyeleri

Yabani Cordyceps mantarı bu denli güçlü olsa da, oldukça pahalı ve dünyanın bir çok bölgesinde ulaşılması oldukça zordur. Bu yüzden, mantarın soya fasülyesinde yetişen kültür formları en popüler ve yaygın olan formlarındandır. 1970’lerin sonlarında, Beijing’deki Institute of Materia Medica, Cordyceps sinensis ile ilgili bir araştırma programı başlattı. Bu mantarın başlıca çeşidi, Paecilomyces hepiali Chen (Cs-4) dir. 1985 yılında enstitü, cordyceps Cs-4’ün ticari üretimi için bir fermantasyon yöntemi geliştirmişti. 1987 yılında, Çin Sağlık Bakanlığınca, birinci sınıf geleneksel tedavi olarak onaylandı. (Cs-4, Cordyceps sinensis ile yakında ilişkili olmakla beraber, “orjinal” Cordyceps sinensis değildir. Cs-4, Anamorph denen yakın bir türdür.)

Yan Etkileri Var mı?

Cordyceps, immünosüpresanlar, siklofosfamidler, prednisolon ile etkileşime girer. Potansiyel olarak, antikoagülan ve monamin aksidaz inhibitörleri ile de etkileşime girebilir. Hayvan çalışmaları, progenitör kırmızı kan hücrelerinde çoğalma göstermiştir. Bu yüzden, cordyceps, myeloid kanser tipine sahip olanlar tarafından kullanılmamalıdır. Bozulmuş cordyceps ürünleri, kurşun zehirlenmesi gibi önemli yan etkilere neden olabilir. Ama bu sıkça görülen bir durum değildir. (Kurşun zehirlenmesi ile ilgili bilinen iki rapor mevcuttur.)