Glutamin Nedir ve Ne İşe Yarar?

Glutamin Nedir? Glutamin, besinlerde bulunan 20 amino asitten biridir ve vücutta en bol bulunan amino asittir. Vücudun proteinlerinin yapısal içeriği olmasının yanı sıra, sistemden fazla amonyağın atılması için de bir araç görevi görür. Esasnsiyel amino asitler arasında anılmasa da, L-glutamin başta beyin olmak üzere vücut için bir yakıt kaynağıdır.

Ne İşe Yarar?

Glutamin, atletler ve ağırlık çalışanlar arasında yaygın olarak kullanılır. Ortalama kullanım, enerji düzeylerini ve kas tamir oranını yükseltir.

Nitrojen, kas kazanımı için gereklidir ve glutamin vücut boyunca bu hareketi destekler. Glutamin, protein sentezinde, hücre volümünü yükselterek ve kasların katabolik (kasların parçalanması halinin engellenmesi) gelmesini engelleyerek tartışmasız önemli bir rol oynar.

Eğer vücut çalışıyorsanız, glutamin İnsan Büyüme Hormonu salgılama yeteneğinizi geliştirir. İnsan Büyüme Hormonu, vücudunuzun yağı metabolize etmesine yardımcı olur ve yeni kas oluşumunu destekler.

Glutamin kas hücrelerinin sıvı alma durumunu etkiler. Susuz kalmış (dehidrasyon) kas hücreleri parçalanmaya başlarlar.  Bu durum kas kaybı, tükenme ve atropiye yol açar. Glutamin, kas hücrelerindeki su miktarını çoğaltır, onları nemli tutar. Hidrasyon düzeyleri oldukça hızlı değişirler ve glutamin su takviyesi ve stabilizasyona yardımcıdır.

L-glutamin, anti-katabolik ajan olarak bilinir. Bunun anlamı, kasları hormon kortizol’un katabolik aksiyonuna karşı koruyarak parçalanmalarını engellemektir. Dahası, amino asit, glikojen sentezi oranını yükselterek ve ve kas hücrelerinde depolanmasını sağlayarak depolanmış glikojen eksilmesine engel olma yoluyla kas hücresi hacmine katkıda bulunur. O bir amino asit olduğundan, L-glutamin, protein sentezi ve pozitif nitrojen dengesine katkıda bulunur. Bu da, yeni kas dokularının oluşmasını ve büyüme hormonlarının üretimini yükseltir.

1995 yılında konu ile ilgili çalışmanın yayınlandığı “The American Journal of Physiology“’e göre, kas kitlesi edinmek için gerekli olan kas proteinini uyarır ve egzersizlerden sonra kas glikojeni canlandırır. Bunun sonucu hücreye olan ‘hacim verici’ etkisi yüzünden daha fazla enerji ve daha az kas ağrısı demektir. Özellikle sert ve yüksek yoğunluklu çalışmalardan sonra genel fiziksel performansı yüksek tutar.

Glutamin, gastrointestinal sistemin sağlığında da önemli bir role sahiptir. Hücrelerin ince bağırsak boyunca ve kan dolaşımına doğru su absorbe etmesine yardımcı olur. Bu, dehidrasyon, ishal, vitamin, mineral ve gerekli besin kaybını önler.

Glutamin, küçük bağırsağın duvarlarında astar gibi bulunan hücreler olan enterositler için temel yakıt kaynağıdır. Yetersiz miktarları mukozal yetersizliğe neden olarak, toksinlerin bağırsak duvarlarından emilmesine izin verir; bu durum da alerjiler, cilt hastalıkları ve Crohn hastalığına yol açabilir. Glutaminin yetersiz düzeyleri, küçük bağırsağı döşeyen parmaksı oluşumlar villusların da sağlığını etkileyebilir. Villuslar, emilim alanlarını genişleterek, besinlerin midede parçalanmasından sonra vitamin ve minerallerin optimal emilimlerini desteklerler. Glutamin takviyeleri, villusların ebatlarını büyüterek emilim yüzey alanlarının genişlemesine neden olabilir.

Glutamin takviyeleri bağışıklık fonksiyonlarını geliştirir ve hastalık, enfeksiyon ve ameliyat sonrası iyileşmeyi hızlandırır. L-glutamin takviyeleri vücuttaki glutaminin normal düzeylerinin korunmasına yardımcı olur, böylelikle vücudun bağışıklık sistemini koruyarak hastalıklar ve travma bağlantılı yaralanmalara karşı koruma sağlar. “Critical Care Medicine“de yayınlanan 2002 yılına ait bir çalışma, ameliyat sürecinde olan ya da hastalıklar dolayısıyla tedavi altında olan hastalarda ölüm ve hastanede kalma oranlarını düşürdüğünü saptamıştır. University of Maryland Medical Center’e göre, glutamin takviyesini gerektirecek durumlar arasında, uzun süreli hastalık ya da stress, yoğun dayanıklılık eğitimi ve kanser, HIV/HIV ya da Crohn’s hastalığı gibi durumlar sayılabilir.

Oral yolla glutamin kullanımının HIV hastalarında besinlerin daha rahat absorbe edilmesi ve kilo almalarına yardımcı olduğu bulgulanmıştır. Günlük 40 gr. dozun en eyi etkiyi yaptığı varsayılmaktadır. Glutamin takviyeleri, HIV hastalarına kilo alma konusunda yardımcı olabilir. Bu hastalar kilo kaybetmeye, özellikle kas kaybına elverişli hastalardır. C ve E vitamini, beta karotin, selenyum minerali ve L-sistein aminoasitinin bir formu olan N-asetilsistein ile kombine edilmiş glutamin takviyeleri, bağırsakların besinleri daha rahat absorbe etmelerine ve de kilo alımına yardımcı olabilir.

Glutamin Eksikliği Neden Olur?

Grip, hastalık hatta yoğun egzersizin tetiklediği stres, glutamin eksikliğine yol açabilir. Gereğinden fazla egzersiz yapmak, bağışıklık sistemini aksatacağından eksikliğe yol açar, amonyak ve laktik asit düzeylerini yükseltir. Fazla amonyak, egzersiz sırası ve sonrasında, kas fonksiyonlarını güçsüz kılarak, yüksek miktarda glutamin salgılanmasına yol açarak depolanmış glutamini şiddetle tüketir.

Hangi Besinlerde Bulunur?

Glutamin, süt, yoğurt, lor, buğday, bakliyat ve ıspanak, lahana gibi çiğ sebzeler, et, tavuk ve balık proteinlerinde yaygın olarak bulunan bir amino asittir.

Nasıl Kullanılır?

L-glutamin, toz, kapsül, tablet ya da likit formda da bulunur. Serbest L-glutamin, ya da başka amino asitlerle bağlı olarak glutamin peptit halinde de bulunabilir.  düzenli olarak idman yapanlara günde 2-3 doz glutamin takviyesi öneriliyor. Her bir  doz, 5 gr civarında olmalıdır. Eğer bir sporcu değilseniz ve düzenli olarak idman yapmıyorsanız, 3-5 gr, size yeterli olacaktır.

Zararları Var mı?

Eğer siroz, böbrek sorunları ve Reye sendromu gibi hastalıklarınız varsa, glutamin kullanmamalısınız.