Alerji Nedir? Alerji, solunan havadaki polenlerin, tozların, tüylerin ve çeşitli maddelerin vücuda girmesi ya da temas etmesi sonucunda vücuda zarar verecek şekilde reaksiyonların oluşmasıdır. Bu reaksiyon bağışıklık sisteminin bir tür yanılgısıdır.
Alerji Belirtileri
• Kaşıntı, hapşırma, burun akıntısı, geniz akıntısı, boğazda gıcık, öksürük ve burun tıkanıklığı alerjinin belirtileri arasındadır.
• Alerji alt ve üst solunum yolları da etkiler. Alt solunum yolunda astım, üst solunum yolunda ise alerjik rinite neden olabilir. Polen, ev tozları ve bazı mantar türleri gibi alerjenler alt solunum yolunda astım, öksürük ve nefes darlığına, üst solunum yolunda ise burun akıntısı, hapşırık gibi belirtilere neden olur. Çocuklarda besin alerjilerine daha fazla rastlanır. Kontakt dermatit bebeklerde en çok görülen alerjidir.
• Alerjik kişilerde alerjik olmayanlara göre daha fazla sinüzit, burunda et büyümesi, astım ve cilt reaksiyonları görülmektedir.
• Polen, ev tozu, hayvan döküntüleri, böcekler, çimen ve çeşitli besinler alerjik iltihabı tetikleyen unsurlardır.
Alerji Nedenleri
Alerjik hastalıklar, genetik ve çevresel faktörlerin ortaklaşa etkileşimi sonucu ortaya çıkar. Alerji, özellikle anne tarafında olması halinde çocukta görülme olasılığı daha yüksektir. Hem anne hem babada olursa risk daha da artar. Doğuştan genetik olarak alerjiye yatkın olma durumu atopi olarak adlandırılır. Atopinin ortaya çıkışında 11. kromozomun kısa kolundaki bir gen sorumlu tutulmaktadır. Atopik kişi, sahip olduğu kalıtsal özellikler sebebiyle karşılaştığı bazı maddelere karşı immunoglobulin E sınıfı antikorlar üretir. Bu durumda o madde o kişi için artık herhangi bir madde olmaktan çıkar ve bir alerjen haline gelir. Bir kimsenin alerjik reaksiyon meydana getirebilecek kadar IgE antikoru üretebilmesi için alerjenlere birkaç defa belirli aralıklarla maruz kalması gerekir.
Normalde bağışıklık sistemi vücudu bakteri,virüs, parazit gibi mikroorganizmalara karşı korumakla görevlidir. Bu amaçla antikor denilen bazı özel proteinler ya da özel savunma hücreleri üretir. Alerjide ise bağışıklık sistemi aslında kendisine zararı olmayan bazı maddeleri kendine zararlı, hastalık yapıcı mikroplar gibi görerek onu zararsız hale getirmeye ve vücuttan atmaya çalışır. Bağışıklık sistemiyle, onun zararlı gördüğü ve yok etmeye çalıştığı madde arasındaki mücadele alerji olarak adlandırılan duruma yol açar.
Alerji Çeşitleri
Alerjik rinit, alerjik astım, alerjik dermatit, ürtiker, alerjik konjuktivit,besin alerjisi gibi çeşitleri vardır.
Deri Alerjisi
Deride ortaya çıkan alerjiler 2 türlüdür. Bir metal türüne veya kimyasal bir maddeye temas edildiğinde
oluşan temas alerjisi ciltte kızarıklık, kaşıntı ve kuruma gibi belirtilere yol açar. Deride oluşan diğer alerji türü ise ilaç kullanımıyla kendini gösterir. Antibiyotik benzeri ilaçlar kullanıldığında deride kurdeşen meydana gelebilir.
Alerjik Rinit
Bahar alerjisi, saman nezlesi veya yaz gribi olarak da bilinen alerjik rinit, kişinin duyarlı olduğu alerjenlerle teması sonrası ortaya çıkan bir hastalıktır. Polenler, küf mantarları, bazı besinler, ev tozu, kedi ve köpek gibi hayvan tüyleri ve ve çeşitli kimyasallar hastalığın oluşumunda rol oynar. Alerjik bünyeli kişiler hiç tepki gösterilmemesi gereken, zararsız bu maddelere tepki gösterir. Polenler nefes yoluyla ağızdan, burundan girince vücut bunları zararlı madde gibi algılar ve reaksiyon oluşur. Çimen polenleri alerjik rinit hastalığında en çok görülen polenlerdir. Zeytin ağacı polenleri de yaygın olarak alerjik bulgulara neden olmaktadır. Ayrıca ıhlamur ve servi polenleri de alerjiye sebep olabilir. Burunda kaşıntı, tıkanıklık, akıntı, hapşırma, kuru öksürük ve boğaz kaşıntısı gibi belirtiler gösterir. Alerjik riniti olan kişilerde sinüzit, kulak hastalıkları ve geniz eti gelişimi daha fazla görülür.
Alerjik Astım
Genetik olarak alerjiye yatkınlığı olan kişilerin, duyarlı oldukları alerjene maruz kalmaları sonucu ortaya çıkan alerjik astım; hava yollarının, mikrobik olmayan iltihabına bağlı gelişen aşırı bronş duyarlılığıdır. Bu kişilerin, duyarlı oldukları alerjenlerle temas etmeleri sebebiyle kuru öksürük, nefes darlığı, hırıltı, hışıltı ve göğüste sıkışıklık hissi gibi belirtiler meydana gelir. Şikâyetler tekrarlayan nöbetler halinde kendini gösterir. Hastanın yakınmaları geceleri ve sabaha karşı artar, alerjenden uzaklaşma veya ilaç kullanımı sonrasında ise azalır bazen de tamamen kaybolur. Ev tozu, ağaç ve çimen poleni, kedi ve köpek tüyü, hamam böceği ve küf mantarı alerjik astımlı hastalarda en çok görülen alerjendir.
Allerjik Konjonktivit
Allerjik konjonktivit, göz kapaklarının içini ve gözün beyaz kısmını saran ve konjunktiva denilen zarın allerjiye bağlı olarak gelişen iltihabıdır. Gözlerde kaşıntı, kızarıklık, yanma ve sulanma gibi belirtilere yol açar. Mevsimsel allerjik konjunktivit, pereniyal allerjik konjunktivit, vernal keratokonjunktivit, atopik keratokonjunktivit ve dev papiller konjunktivit olmak üzere 5 farklı alt tipi vardır.
Ürtiker
İlaçlar, balık, kabuklu deniz ürünleri, yumurta, inek sütü, kuru yemişler, çikolata, mantar çilek, domates gibi besinler, hazır gıdalarda bulunan katkı maddeleri, polen, küf, ev tozları, hayvan tüyleri gibi solunum yoluyla alınan maddeler, enfeksiyonlar, böcek ısırmaları ürtikere neden olabilir. Ürtiker, kaşıntı, kabarıklık ve kızarıklık gibi belirtilere sebep olur.
Besin Alerjisi
Besin alerjilerinin sebebi, besinlerdeki kimyasal bileşiklere (proteine) karşı duyarlılıktır. O proteinin yer aldığı besin ilk kez yenildikten sonra bağışıklık sistemi buna bir tür antikor oluşturarak yanıt verir. Bu besinin tekrar yenilmesi halinde, vücut tarafından istilacı olarak görülen proteinin vücuttan acilen atılması amacıyla IgE antikorlarının ve histamin dahil bazı kimyasalların salınımı tetiklenir. Döküntü, kaşıntı, bulantı, mide ağrısı, ishal, nefes darlığı, göğüs ağrısı gibi yakınmalara neden olur.
Besin alerjisinde ortaya çıkan belirtilerin türü, histaminin vücutta nereden salgılandığına bağlı olarak değişir. Süt, yumurta, mısır, soya, ceviz, yer fıstığı ve kabuklu deniz hayvanları, çikolata, çilek ve buğday alerjileri en çok görülen besin alerjileridir. Fıstık, yumurta ve kabuklu deniz hayvanlarının yol açabileceği alerji, diğer besinlere göre daha riskli olabilir. Bu besinlere alerjisi olan kişilerde, terleme, düzensiz kalp atışları, düşük tansiyon ve şok durumu görülebilir. Bebeklerde inek sütüne karşı oluşan alerji bebeğe inek sütü ya da inek sütü bazlı bebek mamalarının verilmesi nedeniyle meydana gelir ve bebekte bulantı, kusma, ishal ve iştahsızlığa sebep olur. Çocuklarda alerjik hastalıkların saptanmasında en önemli bulgu İmmün Globülün E proteini yüksekliğidir. Yeni doğmuş bir bebekte 2. haftadan sonra görülen ishal besin alerjisinin ilk belirtisi olabilir.
Atopik Dermatit
Çocuk egzaması olarak da bilinen genetik ve çevresel faktörlerin etkili olduğu atopik dermatit tedavi edilmediğinde, ilerleyen dönemde astım ve alerjik rinite yol açabiliyor. Hastaların %50’den fazlasında astım, yaklaşık %75’inde ise alerjik rinit gelişebilmektedir. Hastalığın bulguları genellikle 6 ay ila 2 yaş arasında çıkar. Özellikle yüzde başlayıp, eklem yerlerinde, kulak arkasında ve gövdede de beliren kaşıntılı, kuru, kırmızı lezyonlar şeklinde kendini gösterir.
Arı Sokması
Yaban arıları ya da bal arılarının sokması nedeniyle o bölgede ağrı, kızarıklık ve şişme gibi kendiliğinden gerileyen lokal bir reaksiyon ortaya çıkabileceği gibi, anaflaksi denilen ve ölümcül olabilen bir reaksiyon da oluşabilir.
Anafilaksi
Vücutta alerjik maddelere karşı oluşabilen en ciddi reaksiyon biçimi olan anafilaksi; nefes almada zorluk ve bilinç kaybıyla birlikte ölümcül sonuç doğurabilir. Besinler, ilaçlar, aspirin ve NSAI, arı venomları, lateks, alerjen aşıları, hormonlar, hayvan ya da insan proteinleri, renklendiriciler, enzimler, polisakkaridler alerjik reaksiyona neden olabilir. Belirtiler, saniyeler ve dakikalar içinde kendini gösterebileceği gibi, bazen de bulguların ortaya çıkması 2 saati bulabilir. Anafilaktik reaksiyon, kandan ve dokulardan histamin gibi kimyasal maddelerin ani salgılanmasıyla oluşur. Bu salgılanma alerjene karşı antikorların reaksiyonuyla tetiklenir. Anafilaktik şoklarda, bronşlar kabarır, kan basıncı düşer, boğulma ve çökmeye yol açar. Tedavide, anafilaksinin durumuna göre hastaya adrenalin ile birlikte sıvı ve oksijen de verilir. Taburcu olduktan sonra 72 saat süreyle antihistaminik ve kortizonlu ilaçlar kullanılır. Anafilaksi öyküsü olan hastaların bir kısmında tekrarlama durumu olduğu için adrenalin otoenjektör kullanımı önerilebilir ve eğitimi verilebilir.
Süt, yumurta, fıstık, ceviz, fındık, deniz kabukluları, balık gibi besinler ağır anafilaksiye yol açabilir. Yaban arıları, bal arısı, ateş karıncaları gibi zehir bırakan böcekler birçok insanda rahatsızlık hissine sebep olurken, duyarlı kişilerde ölüme kadar ilerleyebilen reaksiyonlara neden olabilir. Ameliyat sonrası kullanılan sıvılar, aşılar, kan ve kan ürünleri, epilepsi ilaçlarıyla diğer ilaçlar anafilaksi ya da anafilaksi benzeri reaksiyonlara sebebiyet verebilir. Lateks de alerjen etki gösterir. En şiddetli reaksiyonlar cerrahi sırasında iç organlara ya da mukozalara lateksin temasıyla oluşur. Antibiyotikler ve ağrı kesiciler en çok ilaç alerjisine yol açan ilaçlardır.
Alerji Testi Nasıl Yapılır?
Alerjiden şüphesi olduğunda kanda eozinofil düzeyi ve total Ig E incelemesi yapılır. Allerjenler, deri testleri ve kan alınarak yapılan testlerle saptanabilir. Deri testleriyle 20 dakikada, kan testleriyle 24-48 saatte sonuç alınabilir.
Prick Testi; Prick testiyle 20-30 çeşit alerjene bakılır. Allerjik rinokonjonktivit, bronşiyal astım, atopik dermatit, kontakt ürtiker, besin ve ilaç allerjilerinin tespitinde kullanılan ve kısa sürede sonuçlanan bir testtir. Solunum yolunu etkileyen maddeler solüsyonlar biçiminde hazırlanarak hastanın cildine damlatılır ve deri çizilir. 30 dakika beklendikten sonra kızarıklık veya kabartı meydanagelmişse hastada alerji olduğu tespit edilmiş olur. Antihistamin ilaçlar, bazı antidepresanlar, gribal enfeksiyonlarda kullanılan ilaçlar ve bazı öksürük şurupları bu testin hatalı sonuç vermesine yolaçabileceği için testen önce hangi ilaçların kullanıldığı doktora söylenmelidir.
Patch Test; Kontakt dermatit olan hastalarda, egzamaya yol açan maddeleri tespit etmek amacıyla uygulanır. Bir bant üzerine çeşitli kimyasal maddeler yerleştirilerek bant hastanın sırtına yapıştırılır. 2 gün sonra bant çıkartılır ve hangi maddenin olduğu yerde ciltte kızarıklık, kabarma ortaya çıkmışsa o maddeye karşı alerji olduğu saptanmış olur.
Kan Testi (IgE antikoru) ; Kandaki IgE antikoru oranını ölçmek amacıyla yapılan bir testtir. Alerjiye neden olan antikor tipi İmmunoglobulin E’dir. IgE antikoru, sağlıklı insanlarda belirli bir miktarda sentezlenirken, alerjik reaksiyon gösteren kişilerde ise, IgE miktarı 10 kat fazla sentezlenir.
Alerji Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tedavi, çevresel alerjenlerle temasın önlenmesi, ilaç tedavisi ve aşı tedavisiyle yapılır. Alerjik hastalıklardan korunmanın en iyi yolu alerjenlerden uzak durmaktır. Ancak bu genellikle mümkün olmaz. Koruyucu tedbirlere rağmen sorun devam ediyorsa kortizon veya antihistaminik ilaçlar verilebilir. Bu ilaçlar, mast hücrelerinden histamin salgılanmasını geçici olarak baskılayıcı etki gösterirler.
Aşı Tedavisi
Aşı tedavisinde alerjen, hastanın vücuduna düşük oranlarda verilir ve alerjenin dozu giderek artırılarak hastanın alerjene karşı duyarlılığının ortadan kaldırılması sağlanır.
Aşı tedavisi 2 türlüdür. Birinci yöntemde, alerjiye yol açan madde iğneyle deri altına enjekte edilir ve 6 ay ila 12 ay boyunca tedavi sürer. Dozların zamanla artırılmasıyla duyarlılıkta azalma meydana gelir. Diğer yöntemde ise, alerjen dil altından damla şeklinde verilmek suretiyle vücudun alerjene karşı duyarlılığının ortadan kaldırılması amaçlanır.
Yukarıda yeralan metin haber ve bilgi amaçlı hazırlanmış olup, hekimin uygulayacağı teşhis ve tedavisinin yerine geçmez. Herhangi bir tedavi sürecine başlamadan önce mutlaka sağlık uzmanının görüş ve onayı alınmalıdır.
Merhabalar. Yillar sonra bir anda olusan alkol alerjisinin tedavisi varmi ömur boyu gecmeyecegini duydum dogrumudur?
Benim vücudum çok sıklıkla kaşınıyor bir kaç kez doktora gittim iğne ve kremler verdi ama geçmedi kaç senedir kurtulamadım çocuklarımdada başladı çözüm arıyorum lütfen yardımcı olursanız sevinirim kimyasal alarjalerjik var dediler
Narkoza ve diş doktorunda kullanilan uyuşturma ilaclarina alerjim var varmi benim gibi olan yoksa yalnizmiyim Rabbim acil şifalar versin
Gözlerimin ikisindede kıl şeklimde gözle görülebilen yukarıdan aşağıya doğru 1 milim kadar görülebilen nesne bar Dr alerjik de vücut yapıyor dedi birçok Dr gittim ara ara çöküyor ve Hale’n çekiyorum bu sorunu tedavi gördüğüm Dr kulak temizleyicisine tentürdiyot a batırarak müdahale etti aldım dedi ama Hale’n bende ve çok rahatsız oluyorum bu konuda tavsiye edeceğiniz göz Dr ihtiyacım var
merhaba yaklaşık 1 yıldır nezle tarzında alerjiyim boğazım kaşınıyo ,burnum akıyo ,boğazımda agrı var doktora gittiğimde bana sen alerjisin deyip gönderildim hiç bir test yapılmadan ilaçlar yan etki yaptı daha iyi doktora görunmem gerektiğini biliyorum öğrenciyim fırsat bulamıyorum bu aralar nasıl bi tedavi önerirsiniz sınavlarımı atlatana kadar yardımcı olursanız sevinirim:)
Kulağımın arkasında sürekli çıkan sivlce sonrasında iltihaplı yara kaşıntı artık bıkmıştır. Berbere gitmeye utanıyorum. 1 aydır ekmek ve unlu türevi bütün besinleri hayatımdan çıkardım. Bütün sorunlar kendiliğinden geçmiş oldu. denemenizi şiddetle tavsiye ederim. herkese acil şifalar diliyorum.
Merhaba yaklasik 2ay once boynumdan damar ustunden bişey ısırdı bianda yanma kizarma carpinti ve başımda zonklama basladi hasyanenin acil servisinde sinek yada bi bocegin isirigindan alerji olabilecegim soylendi alerji ignesi yapildi yarimsaate duzeldim .dun aksam boynumun 7yerinden yine ayni yonde soldan sivri sinek isirdi 2-3dakika iconde kizardim carpinti zonklama basladi netur bi test yaptirmaliyim alerji ignesiyle normale dönüyor simdiden Teşekkürler
Merhaba bende 1 aydır vücudumda kaşınma var daha sonra bu kaşınmalar şişmeye ve su topluyor bu alerji midir ? alerji ise nedenlerini söyler misiniz ?
alerjik hastalıkların genel adı nedir? alerjiye neden olan etmenler kaç sınıfa ayrılır?
Benim yaklaşık bir yıldır yüzümde özellikle burnum ve yanaklarım olmak üzere kaşıntı var. Ayrıca sürekli hapşırıyorum ve sivilce suratımda nadir çıkardı şimdi ise fazlalaştı bu alerji olabilir mi? Alerjiyse ne alerjisi ve tedavisi ne? Cevaplarınızı bekliyorum..
alnimda kasinti ve yanma oluyor. Acaba bu alerjik bir durum mu? Bundan kurtulmak icin onereceginiz bir tedavi yontemi var mi
benim yaklaşık bir yıldır her yanımda kaşıntı ve öksürük var ilaç tedavisi uygulandı. fakat gittikçe artmaya başladı. ne olur yardım edin
benim hemen hemen her gun sacdiplerimde kulak arkalarinda ve vucudun bir kac yerinde kizarikliklar var ortsinda duyum gibi ve yaniyo ve kasiniyo bazen bikac sat olmuyo daha onceleri alnimda ve yuzumde 1ve2 tane oluyordu bir kac satde yok oluyordu simdi artiyo dahada ve en onemliside kasinan kizaran yerler cok sicak oluyor ama el ve ayaklarim buz gibi sizden yardim bekliyorum nasil tedavi gormeliyim saygilar
benim su anda kulak arkasından bogazımın altına dogru alerji oldu bulundugum yerdeki doktora gittim ama bana krem verdi ve sürdükce dahada fazlalastı bu sebeble ne gibi tedavi uygulamalıyım yardımlarınızı bekliyorum iyi aksamlar