Kateşin Nedir ve Faydaları Nelerdir?

Kateşin Nedir ve Ne İşe Yarar? Yeşil çay kateşinler ve kateşin türevlerini kapsayan flavonoidler bakımından zengindir. Kateşin (catechins) çay ve bazı meyve-sebzelerde bulunan antioksidan etkili flavonoid grubudur. Yeşil çayın bileşiminde kateşinin birçok formu bulunmaktadır. EGCG, kateşinler içinde en fazla antioksidan özelliğe sahip olan bileşiktir.

Yeşil çayın siyah çayla arasındaki fark yalnızca işlenme tekniğidir. Yeşil çay daha az işlem gördüğü için antioksidan etkisi daha fazla korunmuş oluyor.

100 gr yeşil çaydan yaklaşık olarak 28 gr ham kateşin elde edilir. Bu miktarın 11,7 gramını
Epigallokateşin gallat (EGCg), 3,5 gramını Epigallokateşin (EGC), 3 gramını Epikateşin gallat (ECg) ve 2 gramını ise Epikateşin (EC) oluşturur.

Kateşin Faydaları

•İsrailli Dr. Silvia Mandel’in yürüttüğü araştırma sonuçlarına göre EGCG  (kateşin) beyindeki hücrelerin ölümünü engellemekte ve hasar görmüş nöronları da kurtarmaktadır. Fareler üzerinde yapılan deneylerde beyinde hücre ölümlerinin engellendiği ve beyinde lezyonlara neden olan bileşimlerin azaldığı tespit edilmiştir.

•Hollanda’da yapılan bir çalışmanın sonucuna göre günde 4 fincandan fazla çay içen kişilerde damar sertliği riski %69 oranında azalmıştır.

•Hong Kong Chinese Üniversitesi ve Hong Kong Göz Hastanesi tarafından yapılan ve de Journal of Agricultural and Food Chemistry dergisinde yayınlanan araştırmaya göre yeşil çay glokom ve diğer  göz rahatsızlıklarını önlemede rol oynayabilir. Araştırmacılar yeşil çaydaki kateşin maddesinin mideden gözdeki dokulara geçebildiğini belirtmişlerdir.

•Kuzey Carolina Üniversitesi tarafından yapılan çalışmaya göre günde 2.5 fincan ya da üzerinde çay içimi rektum kanseri riskini kadınlarda %60 oranında kolon kanseri riskini ise %42 oranında azaltıyor.

•Ohio Tıp Yüksekokulundan Dr. Jerzy Jankun’ın Nature dergisinde yayınlanan makalesinde, tömör önleyici etkisi olan kateşin’nin, bir bardak yeşil çayda bile yüksek oranlarda olduğunu ve bu maddenin toksin etkisi olmadığını belirtilmiştir.

•Ürokinaz, insan ve pekçok memelinin idrarında yeralan, fibrini eritici etkiye sahip bir enzimdir. Kateşin’in, kanserli dokuların gelişiminde ve büyümesinde etkin rolü olan ürokinaz enzimini tuttuğu ifade edilmektedir. (ürokinaz inhibitörü)

•Dr. Jerzy Jankun ve ekibi tarafından yapılan araştırmalarda kateşinin, epigallocathechin – 3 gallate olarak adlandırılan biçiminin, insandaki kanser çeşitlerinde sıkça görülen ürokinazı etkisizleştirici şekilde tepkime gösterdiği saptanmıştır. Fareler üzerinde yapılan deneyler, ürokinazı tutan kateşinin tümörleri küçülttüğünü ya da bütünüyle yok edebildiğini göstermiştir.

•2004’de yapılan  bilimsel bir araştırma EGCG ‘ın lösemi hücrelerini öldürebildiğini göstermiştir.

•Mayo Klinik tarafından yapılan ve Journal of Clinical Onkology’ de yayınlanan bir çalışmaya göre EGCG kanser hastalarının birçok semptomunda belirgin bir düzelme sağlamıştır.

•Pittsburg Tıp Fakültesi tarafından yapılan bir çalışmada ECG ve EGCG’nin kanser hücrelerini apopitoza (hücre intiharına) zorladığı ve mesane kanserinden koruduğu gözlenmiştir.

•Kanser Epidemiyolojisi dergisinde 2010’da yayınlanan bir çalışmada yeşil çayın hangi hücre içi mekanizmalarla mesane kanserine karşı koruyucu etki gösterdiği araştırılmış ve  yeşil çay polifenollerinin tümörün, bulunduğu yerdeki dokunun derinliklerine inmesini ve damarlanmasını engellediği saptanmıştır.

•Dr. Rath Araştırma Enstitüsü Onkoloji Bölümünce yapılan çalışmada yeşil çay ekstresi ve C vitamini içeren karışımın melanoma hücrelerinin karaciğere sıçramasını önlediğini göstermiştir.

•Ohsaki National Health Insurance Cohort Study verilerine göre günde 5 fincan  yeşil çay içmek kan kanserlerine karşı %42, lenf kanserlerine karşı ise %48 oranında koruyucu etki göstermektedir.

•2007’de Medikal Onkoloji dergisinde yayınlanan çalışmada yeşil çay ekstresi içeren karışımın hücre kültürlerinde liposarkom hücrelerinin üremesini, 500 mikrogramlık dozda, %36 ve 1000 mikrogramlık dozda ise %61 oranlarında azaltıldığı görülmüştür.

•2008 yılında Amerikan Epidemiyoloji Dergisi’nde yayınlanan bir çalışmaya göre yeşil çay tüketimi arttıkça prostat kanseri olasılığı azalmaktadır.

•Journal of Cellular Biochemistry adlı derginin 2011 Şubat sayısında yayınlanan çalışmaya göre epigallokateşin-3- gallat hücre kültüründe insan kondrosarkom hücrelerinde apopitozize yol açmaktadır.

•Hücre yüzeyinde birçok görevin yerine getirilmesine yardımcı olan NOX  adlı enzim gerek normal hücrelerin gerekse kanserli hücrelerin çoğalması için gereklidir. Normal hücreler büyüme hormonlarının sinyallerine yanıt olarak sadece bölünecekleri zaman NOX enzimi aktivitesini göstermesine rağmen kanser hücreleri NOX enzim aktivitesini her zaman gösterme özelliğine sahiptir.  Sözkonusu enzimin, fazla aktif şekli olan TNOX (tümörlü enzim), kanser hücrelerinin çoğalmasında önemli işleve sahiptir. Purdue Üniversitesi araştırmacıları, hücre kültürlerinde ve çözeltiler içerisinde saflaştırılmış NOX enzimi ile yaptıkları deneyde;  düşük dozlarda Epigallokateşin gallar (EGCg)’ın kanserli hücrelerdeki TNOX aktivitesini yavaşlattığını, normal hücrelerdeki NOX aktivitesini ise yavaşlatmadığını tespit etmişlerdir.

Günlük Doz

Günlük olarak 200-400mg EGCG alımı önerilmektedir. Bir fincan yeşil çayda yaklaşık 150 mg EGCG – kateşin bulunur. Yeşil çaydaki kateşin oranı çayın kalitesine, demleme süresine ve tekniğine bağlı olarak farklılık gösterebilir.

Yan Etkisi Var mı?

Aşırı içimi düzensiz kalp atışlarına neden olabilir. Kafein içerdiği için anne sütüne geçip bebeklerde uykusuzluğa sebep olabilir. Demir emilimini olumsuz etkileyebileceği için demir içeren besinlerin veya ilaçların çayla birlikte tüketilmemesi gerekir.