Glokom Nedir ve Belirtileri Nelerdir?

Glokom Nedir? Glokom göz içi basıncının yüksek olmasına bağlı olarak meydana gelen ve tedavi edilmediği takdirde görme kaybına sebebiyet veren bir hastalıktır. Glokomda göz içindeki basıncın yüksekliği nedeniyle görme siniri hasar görür.

Glokom hastalığında dikkat edilmesi gereken sadece göz içi basıncı değildir. Görme sinirinin o basınca gösterdiği dirençte önemlidir. Bu direnç kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Yani göz içi basıncı eşit olan iki kişiden birinde glokom teşhisi saptanırken, diğeri normal olabilir.

Ancak glokom çoğunlukla belirti vermeden gelişir, bu yüzden glokomun erken teşhisi düzenli olarak göz muayenesi yaptırılmasıyla mümkün olur.

Glokom Neden Olur?

Göz merceği ve saydam tabakanın beslenmesini sağlayan, göz içinde devamlı bulunan ve sürekli bazı kanallarla dışarı atılan sıvı vardır. Bu sıvı dışarı atılamadığı takdirde göz içi basıncının artmasına yol açar. Yükselen göz içi basıncı da görme siniri hücrelerinin ölümüne sebebiyet verir. Göz siniri hücreleri öldüğünde kalıcı görme kaybı meydana gelir.

Glokom Çeşitleri

Açık Açılı Glokom; En çok görülen ve oldukça sinsi seyreden glokom tipidir. Göz içi sıvısının kornea ve iris arasında kalan süngerimsi ağ yapısının içinden yavaş geçmesi sonucu oluşur. Yavaş geçiş sırasında giderek artan basınç göz sinirinde hasara sebep olur. Erken dönemde herhangi bir belirti vermez.  Görme hücre kaybı çok ileri aşamaya geldiğinde, hasta görmesinin azaldığını fark edebilir. Görme hücre kaybı, çevre görme alanından başlayarak merkeze doğru ilerler.

Normal Tansiyonlu Glokom; Genellikle damarsal hastalığı olan kişilerde daha fazla görülür. Göz tansiyonu normal olmasına rağmen göz sinirinde bir hasar gelişmesiyle karakterize bir glokom çeşididir.

Kapalı Açılı Glokomda; Bu glokom tipinde  kornea ve iris arasındaki açı dardır ve bazı durumlarda bu açı tümüyle kapanarak, göz içi sıvısının dışa akımını tamamen engeller. Bu sebeple göz tansiyonu aniden çok yüksek düzeylere çıkar ve birçok belirtiye yol açar. Akut kapalı açılı glokomda  belirtiler aniden başlar. Şiddetli göz ağrısı ve baş ağrısı, mide bulantısı, görme bulanıklığı, ışıkların etrafında renkli haleler görmek ve gözde kızarıklık gibi nelirtilere neden olur.

Glokom Belirtileri

• Göz içi basıncı sıklıkla yavaş yavaş artarak, görme sinirinde yavaş, ancak ilerleyici bir zedelenme yaptığından dolayı glokom genellikle ağrısız ve belirti vermeden gelişen bir hastalıktır. Hastaların çoğu kendilerindeki bu rahatsızlığın farkına varamazlar.

• Glokomun çok ileri evrelerinde ise, görme alanındaki ileri derecede daralma hastalar tarafından hissedilir. Veya hastalığın son evresinde, bir gözün ışığı bile seçemediği anlaşılır. Bu son evrede ortaya çıkan kaybın tedavisi artık mümkün olmaz.

• Glokomun daha az görülen tipinde ise bazı belirtiler kendini gösterir. Göz içi basıncı ani olarak çok yüksek değerlere çıkarak göz çevresinde ağrı, gözde kızarıklık, bulanık görme, bulantı, kusma ve ışıkların çevresinde halelerin görülmesi gibi belirtilere yol açar.

• Normal göz içi basıncı genellikle 6-21 mmHg arasındadır ve gün içerisinde değişkenlik gösterir. Gün içinde 5 mmHg ya da daha fazla basınç farkı olması glokomu işaret edebilir.

• Muayene sırasında tonometre denilen bir aletle göz içi basıncı ölçülür. Göz dibi muayenesiyle göz sinirlerinizi incelenir. Ayrıca görme alanında kayıp olup olmadığının saptanması için görme alanı testi yapılabilir.

Kimler Glokom Riskiyle Karşı Karşıyadır?

Birinci dereceden yakınlarında glokom hastalığı olanlar, diabetliler, hipertansiyonu olanlar, tıkayıcı damar hastalıkları, migren, guatr, alerjik rinit, astım, uzun süreli kortizon tedavisi, yüksek miyop ve migreni olan kişilerde glokom riski daha fazladır.

Yaş, glokom açısından önemli bir risk faktörüdür. 40 yaşından sonra göz içi basıncı normal düzeyin üstüne çıkmaya başlar. Göz içi basıncı yüksek olan kişilerde 5-10 yıl içerisinde glokom gelişme riski fazlalaşır.

Glokom Tedavisi

• Glokomun tedavisinde  göz içi basıncını düşüren göz damlaları kullanılır. Ancak glokom tedavisinde sadece göz içi basıncını düşürmek yeterli olmaz. Göze giden kan damarlarının da beslenmesi gerekir. Bu yüzden aynı anda hem göz içi basıncını düşüren hem de göze giden kan akımını artıran ilaçlar kullanılmaktadır.

• Glokomda tedavi ömür boyu sürer. Hastanın verilen ilaçları düzenli şekilde kullanması ve takibi gerekir. Göz içi basıncını düşürmek amacıyla kullanılan göz damlalarının, düzenli bir biçimde,  günün belli saatlarinde ve göze isabet edecek biçimde, göze değdirilmeden damlatılması gerekir.

• İlaç tedavisiyle göz içi basıncı kontrol edilebilir. Fakat ilaç tedavisinin yetersiz kalması ya da iyi uygulanamaması halinde ameliyat ve laser tedavisi gündeme gelebilir.

Glokom Ameliyatı

• Ameliyatta, gözün beyaz zarından bir kanal açılıp göz tansiyonunun düşürülmesi sağlanır. Ancak açılan kanalın vücuttaki yara iyileşmesiyle yeniden kapanma olasılığı glokom ameliyatının olumsuz bir yönü. Bunu önlemek için ameliyatta ya da ameliyat sonrasında yara iyileşmesini geciktiren bazı maddeler verilmektedir.

• Ameliyatın başarısız olması veya yetersiz kalması durumunda diyot lazer ile gözün sıvı salgılayan kısmı tahrip edilerek tedavi yapılabilmektedir.

• Hastanın yaşı ne kadar gençse ameliyatın başarısı o kadar az oluyor.

• Ayrıca hasta ne kadar uzun süreli ilaç kulanmışsa  yine ameliyatın başarısı da o kadar düşük oluyor.

• Erken teşhis tedavinin başarısını yükseltir. Erken teşhisle hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir ve görme kaybı gelişimi önlenebilir.