5HTP Nedir ve Faydaları Nelerdir?

5HTP veya 5-hydroxytryptophan serotonin üretmek için kullanılan bir ara metabolitdir. Serotonin, normal beyin ve sinir işlevine yardımcı olan oldukça önemli bir maddedir. Serotonin; duygudurum, uyku ve iştah fonksiyonlarını destekleyen esas nörotransmiterdir.

5-HTP Faydaları Nelerdir?

1. Uyku Kalitesini Artırabilir
2. Depresyon Semptomlarını Hafifletebilir
3. Kaygıyı Azaltabilir
4. İştahı Azaltıp ve Kilo Kaybını Arttırabilir
5. Fibromiyalji Semptomlarını Azaltmaya Yardımcı Olabilir
6. Baş Ağrılarını Azaltabilir

 

 

5-HTP, vücudun triptofandan ürettiği bir kimyasaldır. Triptofan 5-HTP’ye dönüştürüldükten sonra, serotonin olarak bilinen başka bir kimyasal maddeye dönüştürülür. Triptofan besinlerde bulunmasına rağmen, 5-HTP besinlerde bulunmaz. (Vücudun 5-HTP üretmek için kullandığı triptofan hindi, tavuk, süt, yumurta, patates, muz, tofu, soya peyniri, soya sütü gibi soya içeren ürünler, somon balığı, halibut, alabalık, kabuklu deniz ürünleri, ıspanak, spirulina gibi besinlerde bulunur). 5-HTP takviyeleri Griffonia simplicifolia adlı bir Afrika bitkisinin tohumlarından üretilir. 5-HTP kan beyin bariyerini kolayca geçer.

Araştırmalar

5-HTP’nin uykusuzluk, depresyon, fibromiyalji, kronik baş ağrıları ve obezite gibi durumlarda etkili olduğu gösterilmiştir.

Uyku Kalitesini Artırabilir

REM uykusunu artırarak uyku kalitesinin düzenlenmesine yardım eder. 5HTP ve uyku arasındaki ilişki (iyi uyku) sağlam kurulmuş bir ilişkidir. Genellikle uyku hapları ve sakinleştiricilerin oluşturduğu akşamdan kalma veya uyuşturulmuş hissine meydan vermeden; uyku kalitesini yükselttiği görülür.

5-HTP serotonine dönüştürülür ve bu yüzden uyku sorunu yaşayanlar için olumlu etki sağlayabilir. Serotoninin uykuyu desteklemesinin önemli bir yolu uyku hormonu olarak bilinen melatonin ile olan bağlantısıdır. Karanlığın varlığında melatonin serotoninden yapılır.

Klinik bir çalışmada 5-HTP ve GABA içeren bir takviye uyku bozukluğu olan kişilerde uykuya dalma süresini azaltmış, uyku süresini ve kalitesini arttırmıştır. kaynak

Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar da 5-HTP ve GABA kombinasyonunun uyku kalitesini artırdığını göstermiştir. GABA / 5-HTP karışımının uykuya teşvik edici etkileri

Depresyon Semptomlarını Hafifletebilir

5HTP nin, hafif ve orta şiddetteki depresyon tedavisinde, anti-depresanlar kadar etkili ve başarılı olduğu rapor edilmiştir.  Depresyon beyindeki serotonin dengesizlikleri ile ilişkilendirilmiştir. 5-HTP takviyesi serotonin sentezini artırabilir ve semptomları hafifletebilir.

1970’lerin başından beri en az 15 çalışma, 5-HTP’nin depresyona yönelik etkilerini araştırdı. Farklı depresyon rahatsızlıkları olan 511 hastanın değerlendirildiği çalışmada bu hastaların 285’i (% 56) önemli iyileşme göstermiştir. İlk büyük klinik çalışma 1972 yılında Sano tarafından yapıldı. Endogenous unipolar ya da bipolar depresyonu olan 107 hastaya günlük 50 ila 300 mg dozunda 5-HTP verildi. Hastaların % 69’unda anlamlı düzelme gözlendi.

Japon araştırmacılar depresyon sebebiyle hastaneye yatırılan 24 kişiye 5-HTP uyguladı. İki hafta süren tedaviden sonra belirgin Unipolar depresyon tanısı alan yedi hastada depresif semptomların iyileşmesi gözlendi. 5-HTP tedavisi, hastaların beyin omurilik sıvısındaki serotoninin birincil metaboliti olan 5-hidroksiindolaceticn asit düzeylerinde de %30’luk bir artışla ilişkiliydi. (Takahashi S, Kondo H, Kato N. Effect of L-5- hydroxytryptophan on brain monoamine metabolism and evaluation of its clinical effect in depressed patients. J Psychiatr Res 1975;12:177-187.)

Klinik bir deneyde, 5-HTP’nin depresyon için kullanılan fluoksetin kadar etkili olduğu tesbit edilmiştir. Çalışmanın bitiminde 5-HTP grubunda 24 hasta (% 73.33) ve fluoksetin grubunda 24 hasta (% 80) olumlu yanıt verdi. 5HTP’nin tedavi etkinliği, fluoksetininkine eşit olarak kabul edildi.  5htp vs. prozac for depression

Kaygıyı Azaltabilir

Düşük serotonin düzeyleri anormal anksiyeteye neden olabilir. 5-HTP, serotoninin kendi doğal seviyesine erişmesi ve kişiyi tekrar normal hissettirmesine yardımcı olabilir. Anksiyete tanısı konmuş 45 kişinin katıldığı ve Ocak 1987’de “International Clinical Psychopharmacology” yayınlanan bir çalışmada 5-HTP ve Clopiramine ilacının etkisi karşılaştırmıştır. Araştırmacılar 5-HTP’nin kaygı semptomlarında orta seviyede azalma sağladığını bildirmişlerdir.

İştahı Azaltıp ve Kilo Kaybını Arttırabilir

Düşük serotonin seviyesi, iştahı arttırabildiğinden, 5HTP takviyesi bu seviyelerin dengelenmesine yardımcı olur. Aynı zamanda, 5HTP takviyesi,  tokluk hissi oluşturarak yemek yemeyi azaltabilir. 5HTP,  leptin hormonunu (iştah düzenleyicisi) salgısını fazlalaştırarak kilo kaybına sebebiyet verebilmektedir.

Diyet sırasında, serum triptofan ve CNS serotonin düzeyleri dramatik bir şekilde düşüyor. Obez kişilerde bu düşük serotonin düzeyleri, karbonhidrat istekleri ve bunun sonucunda ortaya çıkan yemek yemeyle ilişkilendirilmiştir. Obez insanlarla yapılan 3 klinik çalışma, 5-HTP desteğinin besin alımının azalmasını ve kilo kaybını göstermiştir. 1989 yılında “Journal of Neural Transmission” da bildirilen bir çalışma, 5 hafta süresince 5-HTP alan obez kadınların plasebo alanlara göre daha az kalori tükettiğini bulmuştur. 20 diyabet hastasının katıldığı bir çalışmada, 2 hafta süresince 5-HTP kullanımının placebo grubuna göre, karbonhidrat ve yağ alımını azaltarak ve günlük vücut ağırlıklarını düşürerek günlük enerji alımlarını önemli ölçüde azalttığını göstermiştir. kaynak

Fibromiyalji Semptomlarını Azaltmaya Yardımcı Olabilir

5HTP en önemli görevlerinden biri, fibromiyalji sorunu yaşayan insanlara verdiği yarardır. Bu tip vakalarda görülen, depresyon, ağrı, tutukluk ve anksiyeteyi azaltırken uyku durumunu da düzenler.

Fibromiyalji hastaları kanlarında düşük serotonin düzeylerine sahiptir. 5-HTP vücuttaki serotonin düzeylerini yükseltebilir ve bazı fibromiyalji semptomlarını hafifletebilir. 1992’de “The Journal of International Medical Research,” de bildirilen bir çalışmada araştırmacılar, 5-HTP’nin ağrı yorgunluk ve endişe gibi fibromiyalji şikayetlerini iyileştirmede etkili olduğunu belirtmişlerdir. kaynak

Primer fibromiyalji sendromlu 50 kişinin katıldığı ve 5-HTP nin etkinliğinin araştırıldığı bir çalışmada tüm klinik parametreler önemli ölçüde iyileştirilmiştir. kaynak

Baş Ağrılarını Azaltabilir

5-hydroxytryptophan takviyesi baş ağrısı ve migren gibi kronik baş ağrısı tedavilerinde  kullanılmıştır. Bu sorunların çoğu, düşük serotonin ile ilgili olabilen durumlardır. 5-HTP diğer kronik başağrısı tedavilerinde kullanılan ilaçlara oranla daha az yan etkilerle, bu koşulların şiddetini ve sıklığını azaltma yeteneğine sahiptir.

Bir klinik çalışmada, tekrarlayan migreni olan 40 katılımcıya 40 gün boyunca 5-HTP (günde 200 mg) ya da migren önlemek için kullanılan bir ilaç olan metiserjid verilmiştir. Her iki de migren sıklığını yaklaşık olarak % 50 oranında azalttı. Daha yüksek dozda 5-HTP’nin (günde 600 mg) iki çalışmada erişkinlerde migren baş ağrısı ataklarını azaltmada kullanılan ilaçlar kadar etkili olduğu tesbit edilmiştir. Çift kör plasebo kontrollü bir çalışmada 5-HTP günde 400 mg kullananların % 90’ında migren ataklarının sıklığı, şiddeti ve süresini azalttı, fakat başka bir çalışmada ise 5-HTP’nin etkisi bulunamadı. kaynak

Günlük Doz

“The Most Effective Natural Cures on Earth” (Dünyadaki En Etkili Doğal Kürler) kitabının yazarı Klinik Beslenme uzmanı Dr. Jonny Bowden, ilk iki hafta süresince günde üç kez 50 mg alımını önerir. 2 hafta geçtikten sonra, eğer etkili değilse, dozu arttırabilir. Dr. Bowden, depresyon için genel dozun günde üç kez alınan 100 mg doz olduğunu ifade eder. Maryland Tıp Merkezi Üniversitesi araştırmacılarına göre, yatmadan önce alınan 200 ila 400 mg doz uykusuzluk için yararlı olabilir. Genel olarak, önerilen en küçük dozla başlaması ve kademeli olarak artması önerilmektedir. Deneysel çalışmalarda depresyon, kaygı, uyku sorunları, iştah bastırma ve diğer koşullar için 25 mg ila 500 mg ve daha yüksek bir doz aralığında çalışılmıştır.

İlaç Etkileşimleri

5-HTP genellikle güvenli kabul edilse de bazı ilaçlar ile olumsuz etkileşime girebilir. Fluvoksamin, paroksetin sitalopram, essitalopram, fluoksetin ya da sertralin gibi reçeteli depresyon ilaçları kullanırken 5-HTP takviyesinin alınması önerilmiyor. Bu, beyinde çok fazla serotoninin neden olduğu “serotonin sendromu” na yol açabilir. Ayrıca 5-HTP ve ağrı kesici Tramadol de aynı anda kullanılmamalı. Genel bir önlem olarak 5-HTP, bir hekim tarafından onaylanmadıkça, antidepresan ya da diğer bilişsel amaçlar için reçete edilen ilaçla birlikte alınmamalıdır.