Kırmızı kan hücrelerinin vazgeçilmez bir parçası olarak hemoglobin, vücudun tüm kısımlarına oksijen taşıyan bir proteindir. Akciğerlerden kanla taşınan oksijenin yüzde doksan yedisi hemoglobin tarafından taşınır; diğer yüzde üç plazma içinde çözülür. Hemoglobin, kanın, sadece plazma içinde çözülenden 30 ila 100 kat daha fazla oksijen taşımasına izin verir.
Kandaki Normal Hemoglobin Değerleri Kaç Olmalı?
- Yetişkin erkekler için 14-18 g / dl
- Yetişkin kadınlar için 12 – 16 g / dl
Bu değerler farklı yöntem ve ölçümlerden dolayı farklı laboratuarlar arasında biraz değişkenlik gösterebilir.
Hemoglobin Düşüklüğü Belirtileri
- Halsizlik
- Nefes darlığı
- Hızlı kalp atışları
- Baş dönmesi
- Baş ağrısı
- İştahsızlık
6.5 gm / dL’den düşük bir hemoglobin düzeyi oldukça tehlikelidir. Kan nakli hemen başlatılmazsa hasta ölebilir.
Doğal Yollarla Hemoglobin Nasıl Arttırılır?
- Vitamin ve Mineraller
- Buğday Çimi
- Kasisa Bhasma ve Dhatri Avaleha
- Pancar Suyu
- Indian Gooseberry
- Ashwagandha
- Yüksek Rakımda Kalmak
- Egzersiz Yapmak
Vitamin ve Mineraller
Kırmızı kan hücresi üretiminde rol oynayan vitaminlerde eksikliği varsa, bu eksikliklerin giderilmesi hemoglobin seviyelerini artırır. Hemoglobin üretimi vücut için önemlidir ve demir ve B vitaminleri ile C vitamini önemli bir rol oynar. Demir, kanın önemli bir bileşenidir ve sağlıklı hemoglobin düzeylerinin varlığı için gereklidir.
Vücudun hemoglobin yapabilmesi için demire ihtiyacı vardır. Düşük hemoglobin düzeylerinin en yaygın sebeplerinden biri demir eksikliğidir. Yetersiz beslenme, bağırsak emiliminin azalması ya da kan kaybı nedeniyle demir eksikliği gelişebilir.
Hemoglobin düzeyi B 12 vitamin eksikliği nedeniyle düşebilir. B-12 Vitamini eksikliği anemisi megaloblastik anemi olarak da bilinir. B-9 vitamini (Folat) eksikliği de, B-12 vitamini eksikliğiyle ilişkili olana benzer bir anemiye yol açar. Her iki durumda da, hemoglobin anormal derecede düşük bir seviyeye düşer. B-6 Vitamini eksikliği, demir eksikliğiyle ilişkili olana benzer bir anemiye sebep olur. Düşük hemoglobin düzeyine ek olarak, B-6 vitamini eksikliği hemoglobin fonksiyonunda bozulmaya yol açar.
C vitamini, vücudunu emdiği demir oranını artırmaya yardımcı olur. Bu nedenle C vitamini yönünden zengin besinler tüketilmeli ya da C vitamini takviyesi alınmalı.
A Vitamini kırmızı kan hücresi üretiminin uyarıcısı olan EPO (eritropoietin) üretimini artırır. 81 çocuğun yer aldığı klinik bir denemede, başlangıçta, çocukların % 54’ü anemikti; % 77’sinin A vitamini durumu düşüktü. A Vitamini tedavisi ortalama hemoglobini 7 g / L arttırdı ve anemi prevalansını % 54’ten% 38’e düşürdü. kaynak
5183 katılımcıyı içeren 7 çalışmanın meta-analizine göre D vitamini eksikliği anemi gelişme riskini arttırmaktadır.D Vitamini eksikliği ve anemi riski
Hafif anemisi olan sağlıklı yetişkinler üzerinde yapılan bir çalışma E vitamini ile artmış hemoglobin düzeyleri arasında olumlu bir ilişki olduğunu göstermiştir. Positive Association of Vitamin E Supplementation with Hemoglobin Levels
Demir eksikliği anemisi olan kişiler üzerinde yapılan bir araştırmaya göre çinko eksikliği, demir eksikliği anemi semptomlarını şiddetlendirir. kaynak
Peru’da gerçekleştirilen bir çalışmaya göre demir tedavisine çinko eklenmesi hemoglobin tepkisini arttırır, demir indekslerini iyileştirir. Effects of separate delivery of zinc or zinc and vitamin A on hemoglobin response
Buğday Çimi
Buğday çimi klorofil ve vitamin, mineral, amino asit ve süperoksit dismutaz ve sitokrom oksidaz gibi hayati enzimler yönünden zengindir. % 70’den fazla klorofil içerdiği için genellikle “Yeşil Kan” olarak adlandırılır. Buğday çimi içindeki klorofil molekülü, insan kanındaki hemoglobinin neredeyse aynısıdır. Tek fark, klorofildeki merkezi elementin magnezyum hemoglobinde ise demir olmasıdır. Hemoglobine yapısal benzerlik taşıyan klorofil hemoglobin eksikliği durumunda hemoglobinin yerine yenilediği ya da hareket ettiği bulunmuştur. Klorofilin hemoglobin ile yapısal benzerliği, klorofilin hemoglobin eksikliğini içeren çeşitli klinik durumlarda kan oluşturucu rolünü gösterir. Buğday çimi suyu hemen kan dolaşımına emilir. Aç karnına, yaklaşık 20 dakika içinde kana asimile edilir. Düzenli olarak klorofil türevlerinin uygulanmasından sonraki 10-16 gün içinde kırmızı kan hücrelerinde ve hemoglobin konsantrasyonunda % 70-83 oranında artış olmuştur. Wheatgrass and Health
Kasisa Bhasma ve Dhatri Avaleha
Ayurvedik ilaçlar, eskiden beri aneminin tedavisinde kullanılmış ve son zamanlarda da hemoglobin seviyeleri üzerindeki etkileri araştırılmıştır. İki ayurvedik ilaç olan Kasisa bhasma ve Dhatri avaleha, demir eksikliği anemisinin hematolojik parametrelerini etkili bir şekilde iyileştirebilir. 20 ila 60 yaş arasında her iki cinsiyetten demir eksikliği anemisi olan 40 hastanın yer aldığı bir çalışmada 30 gün boyunca kasisa bhasma kullananların, hemoglobin düzeylerinde ortalama 1.88 g / dl, dhatri avaleha kullananların hemoglobin düzeylerinde ise ortalama 1.2 g / dl artış tesbit edildi. Effect of Ayurveda Medications on Iron Deficiency Anaemia
Pancar Suyu
Pancar suyu özellikle çocuklar ve gençler için doğal bir anemi ilacıdır. Çeşitli çalışmalar, ayrıca kandaki hemoglobin düzeyini iyileştirmeye destek sağladığını göstermiştir.
Kırmızı pancar suyunun ergen kızlar arasında hemoglobin üzerine etkisi araştırıldı ve hemoglobin seviyesinde (% g) 10’dan 12.67’ye düzelme sağladı. Hayvan-temelli bir deney pancar kökünün etanolik ekstresinin fenil hidrazin kaynaklı anemide 200 mg / kg dozda hemoglobin ve eritrosit düzeyini etkili bir şekilde artırmıştır. Beet root juice on haemoglobin among adolescent girls
Ayurveda Uzmanı Dr. Ashutosh Gautam’a göre, pancar suyu, kansızlığa iyi gelen önemli bir bir demir ve C vitamini kaynağıdır. Delhi merkezli Beslenme uzmanı Dr. Simran Saini‘ye göre, pancar ve havuç, anemisi olanlar için demir düzeylerinin doğal olarak artmasına yardımcı olur. Ayrıca bu karışıma portakal da eklenebilir.
Pancar suyunun ergen kızlar arasında hemoglobin üzerindeki etkinliğinin araştırıldığı bir çalışmada 30 ergen kız çocuğu 20 gün boyunca taze hazırlanmış pancar suyu içti. Çalışmanın sonucuna göre pancar suyu hemoglobin düzeyini arttırmada önemli bir etki göstermiştir. kaynak
20 kadın futbolcunun katıldığı bir çalışmada 6 hafta boyunca 200 mL pancar suyu kullanımı hemoglobin, demir ve ferritin düzeylerinde belirgin artışlar sağlamıştır. Araştırmacılar günde 1 bardak kırmızı pancar suyu içmenin, vücuda gerekli besinleri sağlamasının yanı sıra anemiyi de önleyebileceğini ifade etmişlerdir. The Effects of Consuming 6 Weeks of Beetroot Juice on Hematological Parameters in Female Soccer Players
Indian Gooseberry (Hint Bektaşi Üzümü)
Bektaşi üzümünde bulunan yüksek demir miktarları, vücuttaki hemoglobin düzeylerini artırarak kansızlığı önler. Demir eksikliği anemisi olan çalışan genç kadınlar üzerinde yapılan bir çalışmaya göre Hint bektaşi üzümü suyu demir eksikliği anemisini azaltabilir. Çalışmada kadınlar haftada üç kez 20 ml bektaşi üzümü suyu (40 mg C vitamini içeren) kullanmışlardır. kaynak
50 mg Hint bektaşi üzümü, 25 mg saf shilajit ve 10 mg elementer demir içeren bir formülasyon malabsorpsiyon sendromu olan ya da normal ilaçlara yanıt vermeyenler için yararlı olmuş ve hemoglobin düzeyini her hafta 1gm / dl veya daha fazla arttırmayı başarmıştır. (Mirza, Mohd Aamir, Mohd Naushad Alam, Mohd Faiyazuddin, Danish Mahmood, Ranjan Bairwa, and Gulam Mustafa. “Shilajit: An ancient panacea.” Int J Curr Pharmaceut Rev Res 1 2010)
Ergen kızların yer aldığı bir çalışmada ballı guava ve ballı bektaşi üzüm suyunun etkinliği karşılaştırıldı .Çalışma bulgularına göre ballı bektaşi üzümü suyu hemoglobinin iyileştirilmesinde daha etkilidir. 45 günlük bektaşi üzümü suyu, klinik belirtileri ve semptomları azaltmıştır. Sonuç olarak bektaşi üzümü suyu, demir emilimi ve aneminin azaltılmasında guava suyundan daha etkil olmuştur. Effectiveness of gooseberry juice with honey and guava juice
Diğer bir çalışmada hemoglobin düzeyi % 12 gm altında olan 14-17 yaş grubundaki ergen kızlara Hint bektaşi üzümü, kabak yaprak ekstraktı ve jaggery şurubundan oluşan karışım öğle yemeğinden önce günde 30 ml olarak 60 gün süresince verildi. Çalışma sonuçlarına göre hemoglobin ortalama değerlerde 9.942’den 10.99’a, C vitamini 4.302’den 5.63’e ve demir 77.6’dan 99.58’e yükselmiştir. kaynak
Ashwagandha
Hint Ginsengi olarak da bilinen Ashwagandha (Withania somnifera), kırmızı kan hücresi sayısının yükselmesine yardım edebilir. Hayvan deneyleri kandaki hemoglobin düzeylerinde önemli artış sağladığını göstermiştir. Ashwagandha’nın immünomodülatör etkileri üzerine çalışmalar
Hindistan’da 8 ila 12 yaş arası 58 çocukla yapılan bir çalışmada 60 gün boyunca günlük 2 gram ashwagandha kullanımı çocukların kanındaki hemoglobin seviyesinde artış sağlamıştır. 50 yaşlarındaki erkekler üzerinde 1 yıl süresince yapılan diğer klinik çalışma da kırmızı kan hücresi sayımı ve hemoglobin üzerinde iyileşme göstermiştir. kaynak
Yüksek Rakımda Kalmak
Kandaki hemoglobin miktarı yüksek irtifada artar. Kandaki hemoglobin miktarının arttırılması, taşınabilecek oksijen miktarını arttırır. Yüksek rakıma kısa süreli maruz kalmak bile kırmızı kan hücrelerinin içindeki düşük oksijen koşullarıyla başa çıkmalarını kolaylaştıran değişikliğe neden olur. Bu değişiklikler aşağıya indikten sonra bile haftalar ve muhtemelen aylarca devam eder. Sporcular hemoglobin düzeylerini artırmak ve performansı iyileştirmek için yüksek rakım kullanırlar. 2050 m’deki 3 haftalık bir geleneksel irtifa antrenmanın dünya standartlarındaki dayanıklılık atletlerinde bile toplam hemoglobin kütlesi ve kırmızı kan hücresi hacmini artırdığını göstermiştir.
A three-week traditional altitude training increases hemoglobin mass and red cell volume in elite biathlon athletes
Egzersiz Yapmak
Dayanıklılık ya da aerobik egzersizler, hematopoez adı verilen bir işlem olan yeni kan hücresi oluşumunu artırmaya yardımcı olabilir. Vücuttaki kan miktarı arttıkça, hemoglobin de artar. Egzersizler önemle tavsiye edilir, çünkü egzersiz yapıldığında artan oksijen ihtiyacını karşılamak için vücut daha fazla hemoglobin üretir.
Yukarıda yeralan metin haber ve bilgi amaçlı hazırlanmış olup, hekimin uygulayacağı teşhis ve tedavisinin yerine geçmez. Herhangi bir tedavi sürecine başlamadan önce mutlaka sağlık uzmanının görüş ve onayı alınmalıdır.