Geleneksel Çin tıbbının en önemli bitkilerinden biri olan ginsengin en az dokuz türü vardır ve genellikle Asya ginsengi (Panax ginsengi), Amerikan ginsengi (Panax quinquefolium) gibi coğrafi kökenleri ile adlandırılırlar. Sibirya ginsengi (Eleutherococcus senticosus) tamamen farklı bir bitkidir ve aynı etken maddaleri içermez. Hem Asya hem Amerikan ginsenginde, ginsenosid olarak bilinen maddeler bulunur. Sperm kalitesi ve sayısında artışa destek olan ginsengin bu etkisi bitkinin aktif bileşeni olan ginsenosidlere atfedilir. Ginsenositler yapısal olarak steroid hormonlarına benzeyen triterpenoid saponinlerdir. Hayvan deneylerinde, Asya ginsengi sperm üretimini ve cinsel performansı arttırmıştır. “Panminerva Medica“da, 1996 yılında yayınlanan klinik çalışmada panax ginseng ile üç ay boyunca tedavi edilen kısır erkeklerin sperm sayıları ve hareketliliğinde gelişmeler kaydedilmiştir.
Ashwagandha (Withania somnifera) stresle ilişkili kısırlıkta yararlı olabilir. Ashwaghandanın aktif biyolojik bileşenleri arasında, alkoloidler, steroidal laktonlar, saponinler ve withanolidler bulunmaktadır. Bitki ayurveda geleneğinde, sperm sayısı arttırıcı olarak kullanılır. Fareler üzerinde yapılan deney, sperm kanalları üzerinde, sperm oluşturucu etkiyi göstermiştir. Bir çalışmada 60 kısır erkek Ashwagandha kökü tozunu 3 ay boyunca kullandığında azalmış stres ölçümleri, artmış antioksidan seviyeleri ve genel sperm kalitesi iyileşme sağlamıştır.
Astragalus bitkisinin bir çok çeşidi vardır. Ama bunların içinde, Astragalus membranaceus ve Astragalus mongholicus en fazla kullanılan türüdür. Institutes of Traditional Medicine and Clinical Medicine tarafından yapılan bir çalışmada deneklerin sperm hareketliliğinde artışı bildirilmiştir. 18 farklı Çin tıbbi bitki sulu ekstrelerin, sperm hareketliliği üzerindeki etkileri değerlendirildiğinde ise, astragalus, önemli bir uyarıcı etki ile tek bitki oldu. 1992’de “American Journal of Chinese Medicine” yayınlana bir çalışma, astralagus bitkisinin insan sperm hareketliliğini önemli ölçüde çoğalttığını göstermiştir. Makalede, erkek kısırlığındaki önemli faktörlerden birinin düşük sperm hareketliliği olması yüzünden, astragalus’un geçerli bir tamamlayıcı olmasından söz edilmektedir. Alternative Medicine Review journal’ın 2003 bitkisel monografisi, bu bitkinin; özellikle doğurganlık artırıcı etkileri de dahil olmak üzere, birçok klinik kullanımlarını özetlemektedir.
Maca bitkisi (Lepidium Meyenii)geleneksel olarak, kadın ve erkeklerdeki doğurganlığı ve cinsel performansı arttırmak için kullanılmaktadır. Maca kökü yüksek oranlarda glukozinolat içerir. Macanın doğurganlığı artıran etkisinin, glukozinolatların hidrolize olan isotiyosiyanatların aromatikliğinden kaynaklandığı düşünülmektedir. Bir çalışma, 24-44 yaş arası 9 yetişkin normal erkeğin, 4 aylık sperm analizinde, maca kökü tablet oral tedavisini belirlemek için yapıldı. 9 erkek, 4 ay boyunca maca tabletleri kullandılar. Serum luteizan hormonu, folikül uyarıcı hormon (FSH), prolaktin, testosteron ve estradiol düzeyleri deney öncesi ve sonrasında ölçüldü. Sperm hacmi yükselmesi, ejakülasyon başına sperm sayısı, hareketli sperm sayısı ve sperm hareketliliğinde önemli yükselmeler tesbit edildi. Macanın libido ve doğurganlık üzerindeki etkilerini insanlar üstünde araştıran bir çalışma, Peru’da yapılmış, ve “Asian Journal of Andrology” dergisinde yayınlanmıştır. Çalışma, macanın cinsel isteği ve sperm sayısını arttırdığını göstermiştir. “Reproductive Biology and Endocrinology”de, Mayıs 2005’de bildirilen çalışma, macanın kadınlarda doğurganlığı arttırmada yardımcı olduğu sonucunu vermiştir.
Yukarıda yeralan metin haber ve bilgi amaçlı hazırlanmış olup, hekimin uygulayacağı teşhis ve tedavisinin yerine geçmez. Herhangi bir tedavi sürecine başlamadan önce mutlaka sağlık uzmanının görüş ve onayı alınmalıdır.
