Dopamin Nedir Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

Dopamin Nedir? Dopamin Fazlalığı ve Eksikliği Belirtileri Nelerdir? Dopamin, duyguları, hareketleri, zevk ve acı algılarını etkileyen beyin kimyasalıdır. Dopamin nörotransmiterleri beynin derin orta bölgesinde, substantia nigra denen yerde bulunur. Var olan beş dopamin reseptörlerinden her hangi biri düzgün şekilde çalışmaz ise, Parkinson, şizofreni ya da ADHD gibi hastalıklar baş gösterebilir.

Dopamin ‘4 olarak (2-eminoetil) kabul edilmektedir benzen-1.2 diol ve kimyasal formülü (OH) 2 -CH 2 -CH 2 -NH 2’dir. İsveçli bilim adamı Dr. Arvid Carlsson, MD, Ph.D., dopamini keşfettiği için 1950’lerde Nobel ödülünü kazanmıştı. Nobel Ödül Kurumu’na göre Dr. Carlsson’un araştırması bilimsel topluluklara merkezi sinir sistemi sinyal iletiminden sorumlu nörotransmiter dopaminin doğasını tanıtmıştı.

Dopamin Eksikliği Belirtileri

Düşük dopamin düzeyinin en büyük işaretlerinden biri vücutta titremedir. Ellerde titreme ile karakterize edilen parkinson hastalığının beyindeki düşük dopamin düzeyi ile yakın ilişkisi vardır. Dopamin eksikliği, depresyonun oluşumu ve sürekliliğinde önemli rol oynamaktadır. Antidepresan ilaçların bir çoğu ya dopamin düzeyine doğrudan etki eder ya da alternatif nörotransmiter üreten birbirine bağlı nöronlara etki ederek, dolaylı olarak dopamin aktivitesini etkiler.

Dikkat eksikliği bozukluğu (ADD) ve dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu (ADHD) her ikisi de beyinde düşük halde bulunan dopamin düzeyleri ile ilgilidir. Dopamin, insanın konsantrasyonuna yardımcı olur, ve düşük düzeyleri ise konsantrasyon eksikliğine neden olur. Dopamin yokluğu insanın garip bir halde  yürümesine neden olabilir, ellerinin kontrolünü sağlayamaz ve genel anlamda denge ile ilgili sorun yaşar.

Dopaminin çok düşük seviyelerde olması Parkinson hastalığına neden olmaktadır. Bu, insanın hareket kabiliyeti ve diğer aktivitelerini büyük ölçüde etkileyen nörolojik bir hastalıktır. En önemli semptomları arasında, dinlenirken titreme, yavaş hareket, sert kaslar, ve denge yitimi sayılabilir.

Düşük dopamin düzeyleri, sıklıkla kişinin libidosununun düşmesine sebep olur. Aynı zamanda, hareket fonksiyonları, istek, dürtü, tatmin gibi, zevk ve heyacan ile ilgili diğer aktivitelere de engel olur.

Kadınlardaki düşük dopamin düzeyleri, ostrojen hormonu düşüklüğüne bağlı semptomlara yakın belirtiler gösterir. Düşük dopamin, genellikle menopoz döneminde ortaya çıkan olumsuz etkileri çoğaltır.

Dopamin Fazlalığı Belirtileri

Dopamin Fazlalığında Ne Olur? Dopamin, beynin zevk merkezinde bir uyarıcı olarak hareket eder. Fazla dopamin belirtileri, kimyasalların kendi etkilerine benzer ama daha şiddetlidir. Artan hareketler, gergin duygular, beynin zevk merkezinin aşırı uyarılımı sonucu tehlikeli bir şekilde artmış metabolizma hızı ve dikkatsizlik; belirtiler olarak sayılabilir.

Sistemdeki çok fazla dopamin, şizofreni ve paranoya gibi psikotik davranışlara yola açabilir. Sosyal paylaşımı da baskılayabilir. Dopamin, “şizofreni” ile ilintili halüsinasyon, ses ve diğer semptomların oluşmasında rol oynayan faktördür.

Dopamin düzeyi yükselmesinin en hızlı belirtisi, çoğalmış neşedir. Ancak, zaman içinde, artan dopamin; bağımlılık, halüsinasyonlar, çarpıntı ve yüksek tansiyona sebep olur. Şiddetli vakalarda, dopamin fazlası hareket kabiliyetini bozabilir.

Beyindeki aşırı dopamin mevcudiyeti, dopamin reseptörlerinde duyarsızlaşmaya yol açabilir. Dopamin reseptörleri duyarsızlaştığında, beyin gerekli fonksiyonları yerine getirebilmek için daha büyük miktarlarda dopamine gereksinim duyacaktır. Bu da beynin sağlıklı dopamin dengesini koruyabilmekte zorlanması anlamına gelir.

Dopaminin şizofreni hastalığındaki kesin rolü belirgin değildir, ama bazı araştırmacılar, hastalığı taşıyan beyinde, normalin üstünde dopamin reseptörü olduğunu gözlemlemişlerdir. Şizofreninin ya da psikozun dopamin hipotezi; şizofreniye bağlı olağan dışı davranış ve deneyimlerin; bütünüyle ya da büyük ölçüde beyindeki dopamin fonksiyonu değişiklikleri ile açıklandığı teorisini tartışır. Dopamin hipotezi taraftarları anti-psikotik ilaçların, beyindeki dopamin reseptörlerini bloke etme yoluyla işlediklerine işaret etmektedirler.